100 Χρόνια Μίκης Θεοδωράκης: ΙΙΙ. Ο Λυρικός Μίκης

Παρά την ευρύτατη δημοφιλία των τραγουδιών και της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη, νομίζω πως ο πολύς κόσμος έχει μια μάλλον στρεβλή εντύπωση για το έργο του επηρεασμένος προφανώς από την καταλυτική δύναμη των επικών του τραγουδιών που κυριάρχησαν στο δημόσιο βίο μας μετά τη Μεταπολίτευση. 

Στην πραγματικότητα όμως ο Μίκης είναι κάτι πολύ διαφορετικό από αυτή την επιφανειακή εντύπωση. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο κολοσσιαίο σε όγκο και αξία λόγιο έργο του που ακροθιγώς παρουσιάσαμε στο πρώτο μέρος αυτού του αφιερώματος, ούτε στην ακαταμάχητη γοητεία των υπέροχων λαϊκών του τραγουδιών, αλλά στην καθαρώς λυρική πλευρά της μουσικής του προσωπικότητας που εκφράστηκε είτε μέσα από σύνθετες δημιουργίες στο πεδίο του λυρικού θεάτρου, είτε και μέσα από μια ευρύτατη σειρά απλών τραγουδιών με έκδηλο το μελωδικό στοιχείο και την προσεγμένη "έντεχνη" οργανική συνοδεία. 

Ο ποιητικός λόγος στάθηκε και πάλι η κινητήρια δύναμη για τις εξαίσιες λυρικές συνθέσεις του Μίκη με το πρώτο φανέρωμα ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του '50, όταν μελοποίησε σκόρπιους στίχους του αδελφού του Γιάννη Θεοδωράκη δημιουργώντας τον αριστουργηματικό λυρικό κύκλο Λιποτάκτες που πρώτος ερμήνευσε ο ίδιος και στη συνέχεια πολλοί άλλοι ερμηνευτές. Με τον αδελφό του άλλωστε ο συνθέτης μας έδωσε πολλά ακόμη υπέροχα λυρικά τραγούδια με χαρακτηριστικότερη ίσως στιγμή το σαγηνευτικό ερωτικό θέμα της ταινίας Φαίδρα που ερμήνευσε με αξεπέραστο τρόπο η Μελίνα Μερκούρη.

Η μικρή αυτή συλλογή λυρικών τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη καλύπτει έναν ευρύτατο χρονικό ορίζοντα που διατρέχει ουσιαστικά ολόκληρο το δημιουργικό του βίο. Οριακοί σταθμοί αυτής της περιόδου στάθηκαν οι Λιποτάκτες (1960) που προαναφέραμε και ο νεότερος κύκλος τραγουδιών για φωνή και πιάνο Η Βεατρίκη στην Οδό Μηδέν (1994) σε ποίηση του Διονύση Καρατζά. Πλην των δυο προαναφερομένων ποιητών, του Γιάννη Θεοδωράκη και του Διονύση Καρατζά,, περιλαμβάνονται επίσης σπουδαία τραγούδια σε ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, του Οδυσσέα Ελύτη, του Νίκου Γκάτσου, του Δημήτρη Χριστοδούλου, του Ιάκωβου Καμπανέλλη, του Μανόλη Αναγνωστάκη, του Τάσου Λειβαδίτη, του Μάνου Ελευθερίου, της Αγγελικής Ελευθερίου, της Δήμητρας Μαντά και του συνθέτη. Τα ερμηνεύουν οι: Μίκης Θεοδωράκης, Μαίρη Λίντα, Ντόρα Γιαννακοπούλου, Μελίνα Μερκούρη, Μαρία Φαραντούρη, Βέρα Ζαβιτσιάνου, Αντώνης Καλογιάννης, Πέτρος Πανδής, Μαργαρίτα Ζορμπαλά, Δήμητρα Γαλάνη και Angelique Ionatos.

(c) CD Collection | EMI, Philips, Minos, Σείριος, Auvidis | 1960-1994 | Πηγή: d58