Τετάρτη 15 Ιουνίου 2022

Ο σκηνικός Θεοδωράκης: Φαίδρα (1962/2002)

Αν και ο διάσημος σκηνοθέτης Jules Dassin (1911-2008), σύζυγος της Μελίνας Μερκούρη και μέγας ελληνολάτρης, συνέδεσε την ελληνική του καριέρα με τον Μάνο Χατζιδάκι με τις μεγάλες τους συνεργασίες στο διάστημα 1960-1967, έχει ωστόσο στο ενδιάμεσο αυτού του διαστήματος και μια εμβληματική συνεργασία με τον Μίκη Θεοδωράκη στην ταινία "Φαίδρα" που γυρίστηκε το 1961 σε περιοχές του Πειραιά και της Ύδρας και προβλήθηκε το 1962 σε διεθνή διανομή με ένα σπουδαίο καστ πρωταγωνιστών, επικεφαλής του οποίου ήταν η φανταχτερή Μελίνα Μερκούρη και ο εσωστρεφής Anthony Perkins
Είναι χαρακτηριστικό ότι όλες οι "ελληνικές" ταινίες του Ντασέν αντλούσαν τη θεματολογία τους από την ελληνική ζωή και ιστορία. Στην περίπτωση της "Φαίδρας" ο σκηνοθέτης κατέφυγε σε έναν από τους πιο κλασικούς μύθους της ελληνικής αρχαιότητας, γνωστό κυρίως από τον Ευριπίδη, τον οποίο προσάρμοσε στη σύγχρονη πραγματικότητα: Κατά τη μυθολογία, η Φαίδρα ήταν κόρη του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα και δεύτερη γυναίκα του Θησέα, βασιλιά της Αθήνας. Η Φαίδρα ερωτεύτηκε σφοδρά τον Ιππόλυτο, γιο του Θησέα, αλλά ο έρωτάς της δε βρήκε ανταπόκριση. Τότε η πληγωμένη γυναίκα συκοφάντησε τον προγονό της στον σύζυγό της υποστηρίζοντας ότι επιχείρησε να τη βιάσει. Ο Θησέας την πίστεψε κι έδιωξε κακήν κακώς από τη χώρα τον γιο του, ο οποίος οδηγώντας το άρμα του έπεσε σ' ένα γκρεμό και βρήκε τραγικό θάνατο. Η Φαίδρα δεν άντεξε τις τύψεις που την κατέλαβαν και αυτοκτόνησε.
Το μύθο αυτόν μετέφερε στη σύγχρονη εποχή η συγγραφέας Μαργαρίτα Λυμπεράκη σε συνεργασία με τον Ντασσέν: Ο νεαρός Αλέξης, γιος ενός πάμπλουτου εφοπλιστή, και η μητριά του Φαίδρα θα αναπτύξουν μια παράτολμη ερωτική σχέση μεταξύ τους, η οποία θα καταλήξει σε τραγικό φινάλε και για τους δύο.
Εξαιρετική και η μουσική επένδυση της ταινίας από τον Μίκη Θεοδωράκη. Κορυφαία στιγμή της ταινίας η ερωτική σκηνή, όπου η Μελίνα ερμηνεύει συγκλονιστικά το αριστουργηματικό "Αγάπη μου" σε στίχους του Γιάννη Θεοδωράκη, ένα πραγματικό λυρικό αριστούργημα. Ακούγεται επίσης το τραγούδι "Ροδόσταμο" σε στίχους του Νίκου Γκάτσου (προερχόμενο από τον κύκλο τραγουδιών "Αρχιπέλαγος"), αλλά και το θέμα του τραγουδιού "Βράχο βράχο" σε ορχηστρική χορευτική εκδοχή.
Τα υπόλοιπα θέματα είναι οργανικά και υπηρετούν της ανάγκες της πλοκής. Στο φινάλε ακούγεται ένα θέμα από εκκλησιαστικό όργανο που παραπέμπει στον Bach και αποδίδει τη στιγμή του θανάτου των δύο ηρώων. 

(c) CD | UA 1962 | FM Records 2002 | Πηγή: d58

Δεν υπάρχουν σχόλια: