Τρίτη 19 Μαρτίου 2024

Γιώργος Κόρος: Φωτογραφίες (1998)

Πριν από 101 χρόνια, στις 19 Μαρτίου 1923, γεννήθηκε ο Γιώργος Κόρος (1923-2014), εμβληματική μορφή της λαϊκής μας μουσικής και μέγιστος δεξιοτέχνης του παραδοσιακού βιολιού. Ένας ακαταπόνητος εργάτης του ελληνικού τραγουδιού με τεράστιο όγκο ηχογραφήσεων ήδη από την εποχή των 78 στροφών δίπλα σε όλους τους μεγάλους συνθέτες κάθε εποχής, χωρίς να παραλείπει να μας δίνει κατά καιρούς και δικές του δημιουργίες στο χώρο του λαϊκού ή δημώδους τραγουδιού.
Το 1998 από τη Minos κυκλοφόρησε ο δίσκος "Φωτογραφίες" με δεκατέσσερις οργανικές ερμηνείες-έκπληξη του Γιώργου Κόρου, καθώς αυτή τη φορά διάλεξε υλικό από ένα μη οικείο για κείνον πεδίο, αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε αδόκιμα ως "έντεχνο" ελληνικό τραγούδι. Με πρωταγωνιστή λοιπόν το μαγικό βιολί του ακούμε, μαζί με δυο λαϊκές μελωδίες του Βασίλη Τσιτσάνη ("Αχάριστη") και του Γιώργου Μητσάκη ("Το δικό σου το μαράζι"), δώδεκα κλασικές μελωδίες των Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι, Σταύρου Ξαρχάκου, Γιάννη Μαρκόπουλου, Σταύρου Κουγιουμτζή, Μάνου Λοΐζου και Θάνου Μικρούτσικου
Την προσεγμένη ενορχηστρωτική συνοδεία (και προγραμματισμό) επιμελήθηκε ο Γιάννης Κ. Ιωάννου παίζοντας συγχρόνως πιάνο, ακορντεόν και πλήκτρα. Έλαβαν επίσης μέρος o Δημήτρης Χριστοδούλου (μπουζούκι), ο Δημήτρης Μαργιολάς (μπουζούκι, μαντολίνο, τζουρά), ο Κώστας Νικολόπουλος (ακουστική, κλασική και δωδεκάχορδη κιθάρα), o Παναγιώτης Γεωργοτάς (μπάσο) και ο Γιάννης Σαρίκος (ντραμς), ενώ στα φωνητικά συμμετείχε η κόρη του μεγάλου σολίστα Κατερίνα Κόρου, στην οποία άλλωστε (όπως και στη γυναίκα του Ασήμω) αφιέρωσε τη συγκεκριμένη δουλειά.

Δευτέρα 18 Μαρτίου 2024

Σταύρος Ξαρχάκος: Ο τέταρτος απών (1992)

Θα σταθούμε σήμερα στο σκηνικό έργο "Ο τέταρτος απών", το οποίο αναμφισβήτητα είναι το πιο αινιγματικό και ανένταχτο σε κατηγορίες έργο του Σταύρου Ξαρχάκου. Από τον συνθέτη περιγράφεται εντελώς αόριστα ως "έργο για έξι αφηγητές και μουσικά σύνολα". Τυπικά θα το χαρακτηρίζαμε ως ένα είδος ορατορίου (ή καντάτας) με αφηγητές, χορωδιακά μέρη και ορχηστρική συνοδεία.
Το έργο βασίζεται σε κείμενα που επέλεξε ο συγγραφέας Φίλιππος Δρακονταειδής συρράπτοντας χωρία της Βίβλου και διάφορα ποιητικά αποσπάσματα ποικίλης προέλευσης. Όλα αυτά συνοδεύονται από μια πρωτότυπη διαπλοκή ήχων και απόηχων μουσικών οργάνων που παραπέμπουν άλλοτε στη λόγια δυτική παράδοση, άλλοτε στο βυζαντινό μέλος κι άλλοτε σε avant garde ηχητικές αναζητήσεις. Το κείμενο χρησιμοποιεί πέντε γλώσσες (ελληνικά, λατινικά, αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά) δίνοντας την αίσθηση μιας ηχητικής Βαβέλ σε μια αγωνιώδη προσπάθεια αναζήτησης της κοινής έκφρασης με απώτερο σκοπό την ερμηνεία του σύμπαντος. 
Το έργο παρουσιάζεται ως ενιαία ενότητα, αλλά φαίνεται πως εσωτερικά διακρίνεται σε δύο υποενότητες: Μία που ορίζεται από το Χάος στο Φως και μια δεύτερη από τη Δημιουργία ως τον Έρωτα που αποτελεί την κορύφωση πριν από την έξοδο του Θανάτου. Όπως σημειώνει ο δημιουργός στο ένθετο, "μέσα στη σύγχυση των καιρών στόχος του κειμένου και της μουσικής, που εξελίσσονται σαν δυο παράλληλες ερωτικές φωνές, είναι η αναγωγή του ερωτήματος της Δημιουργίας και της Ζωής στην απλή, σχεδόν δωρική, απάντησή του: Ένα είδος κάθαρσης, για να δούμε τον κόσμο με το γέλιο του παιδιού, που μέσα στο έργο ακούγεται παντοδύναμο".
Η πρώτη ηχογράφηση του μουσικού μέρους έγινε το 1973, ενώ οι φωνές προστέθηκαν στη δεύτερη ηχογράφηση του 1982, αλλά η έκδοση του δίσκου πραγματοποιήθηκε 10 χρόνια αργότερα, το 1992. Η πρώτη του δημόσια εκτέλεση έγινε στην Όπερα της Καρλσρούης. Αφηγητές είναι οι: Kimon Friar, Φίλιπππος Δρακονταειδής, Αλέξης Κωστάλας, Nobel Armand, Michele Grinstein, Pablo De Gevenois Acilona. Το παιδικό γέλιο είναι της κόρης του συνθέτη Πανδώρας.

Κυριακή 17 Μαρτίου 2024

Σταύρος Ξαρχάκος: Τα κινηματογραφικά (1985)

Από το πρώτο κιόλας μουσικό του φανέρωμα ο μεγάλος συνθέτης Σταύρος Ξαρχάκος ανέπτυξε μια στενή και γόνιμη σχέση με τον λαϊκό κινηματογράφο της εποχής που του έδωσε την ευκαιρία να γράψει δεκάδες υπέροχα τραγούδια που αγαπήθηκαν κι εξακολουθούν να τραγουδιούνται σταθερά μέχρι τις μέρες μας. Έτσι λοιπόν το 1985 η Columbia, μαζί με το αφιέρωμα στις θεατρικές μουσικές του συνθέτη ("Θεατρικά"), εξέδωσε κι ένα διπλό άλμπουμ με 28 συνολικά κινηματογραφικές του μελωδίες, από τις οποίες οι 24 είναι τραγούδια και οι τέσσερις οργανικά θέματα, όλα σταχυολογημένα από γνωστές ταινίες της δεκαετίας του '60 και πιο συγκεκριμένα από την περίοδο 1962-1969.
Ειδικότερα, έχουμε τραγούδια από τις ταινίες: Το ταξίδι (1962), Ο τρίτος δρόμος (1962), Κόκκινα φανάρια (1963), Λόλα (1964), Τετράγωνο (1964), Ζητιάνος μιας αγάπης (1964), Η Ελλάς χωρίς ερείπια (1964), Μοντέρνα Σταχτοπούτα (1965), Διπλοπεννιές (1966), Κορίτσια στον ήλιο (1968) και Γυμνοί στο δρόμο (1969). Ιδού μερικά από τα σπουδαία αυτά τραγούδια: "Τα δάκρυά μου είναι καυτά", "Άπονη ζωή", "Φτωχολογιά", "Όνειρο δεμένο", "Χάθηκε το φεγγάρι", "Άσπρη μέρα", "Μάτια βουρκωμένα", "Ο Λευτέρης", "Υπομονή", "Στου Όθωνα τα χρόνια", "Τι έχει και κλαίει το παιδί", "Ούτε ένα ευχαριστώ", "Τα ρολόγια". Στους στίχους βρίσκουμε επίσης κορυφαία ονόματα: Νίκος Γκάτσος, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Βαγγέλης Γκούφας, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αλέκος Σακελλάριος. Και φυσικά κορυφαίοι ερμηνευτές, όπως: Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Πάνος Γαβαλάς, Βίκυ Μοσχολιού, Γιοβάννα, Σταμάτης Κόκοτας, Άννα Χρυσάφη, καθώς και οι ηθοποιοί: Αλίκη Βουγιουκλάκη, Ζωή Φυτούση, Τζένη Καρέζη, Κατερίνα Χέλμη και Μελίνα Μερκούρη.
Όπως είπαμε, η αρχική αναλογική έκδοση του 1985 περιλάμβανε συνολικά 28 θέματα μοιρασμένα σε δύο βινύλια, αλλά στην ψηφιακή της επανέκδοση συμπιέστηκε σε μονό CD διάρκειας 77 λεπτών παραλείποντας αναγκαστικά τρία τραγούδια.

Σάββατο 16 Μαρτίου 2024

Σταύρος Ξαρχάκος: Θεατρικά (1985)

Από την πλούσια θεατρική μουσική εργογραφία του Σταύρου Ξαρχάκου σταχυολογήθηκαν χαρακτηριστικά δείγματα σε μια έκδοση της Columbia που κυκλοφόρησε το 1985 με το λιτό τίτλο "Θεατρικά" και περιλαμβάνει χαρακτηριστικά θέματα (οργανικά ή τραγούδια) από τις παραστάσεις: Κόκκινα φανάρια (1962), Μην πατάτε τη χλόη (1965), Κομέντια (1973) και Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα (1974).
Κατά τη θεατρική σεζόν 1961-62 λοιπόν ανέβηκε στο Θέατρο Πορεία η ιστορική θεατρική παράσταση "Κόκκινα φανάρια" σε κείμενο του Αλέκου Γαλανού και σκηνοθεσία του Αλέξη Δαμιανού με πρωταγωνιστές τους Θόδωρο Έξαρχο, Νίκο Μπιρμπίλη, Κούλα Αγαγιώτου, Κατερίνα Χέλμη, Μαίρη Χρονοπούλου, Βούλα Χαριλάου και Αλέξη Δαμιανό. Ο Ξαρχάκος έγραψε μια υπέροχη σειρά μλεωδικών θεμάτων και μαζί δυο καθαρόαιμα λαϊκά τραγούδια ("Κόκκινα φανάρια", "Τι να την κάνεις τη ζωή") σε στίχους του Αλέκου Γαλανού που ερμήνευσε έξοχα η Πόλυ Πάνου, ενώ η μεγάλη επιτυχία της παράστασης οδήγησε την επόμενη χρονιά στο γύρισμα της ομώνυμης ταινίας, όπου ο συνθέτης πρόσθεσε και καινούργια τραγούδια. Στο δίσκο φιλοξενούνται τα δυο λαϊκά τραγούδια με τη φωνή της Πόλυς Πάνου, καθώς και δυο χαρακτηριστικές οργανικές μελωδίες. 
Η δεύτερη παράσταση που ανθολογείται στο δίσκο είναι ένα μιούζικαλ του 1965 με τίτλο "Μην πατάτε τη χλόη" των Βαγγέλη Γκούφα και Βασίλη Ανδρεόπουλου σε σκηνοθεσία Κωστή Μιχαηλίδη που ανέβηκε χωρίς επιτυχία στο Θέατρο Μετροπόλιταν με πρωταγωνιστές τους Κώστα Βουτσά, Μάρω Κοντού, Γιώργο Κωνσταντίνου, Ανδρέα Ντούζο, Μαριάννα Κουράκου και Αλέκο Τζανετάκο. Ο Ξαρχάκος έγραψε και πάλι υπέροχα τραγούδια και μελωδίες. Εδώ ακούστηκε το κλασικό τραγούδι "Τα τρένα που φύγαν" με τη συναρπαστική ερμηνεία της Βίκυς Μοσχολιού, αν και η αρχική μελωδία είχε ακουστεί νωρίτερα στην ταινία "Αμόκ" (1963), ενώ το "Τραγούδι της Αθήνας", βασισμένο στην ίδια μελωδία αλλά με πιο γοργό ρυθμό είχε ακουστεί και στην ταινία "Η Ελλάς χωρίς ερείπια" (1964). Στην ίδια παράσταση επίσης ακούστηκαν και τα τραγούδια "Φως της αυγής" και "Από βυθό σ' άλλο βυθό" με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση
Το 1973, τη χρονιά που ο Σταύρος Ξαρχάκος έγραψε τη μουσική για την εμβληματική παράσταση "Το μεγάλο μας τσίρκο", παράλληλα επένδυσε μουσικά και την παράσταση "Κομέντια", βασισμένη στο ομώνυμο αλληγορικό θεατρικό παραμύθι του Γιώργου Σκούρτη, που παίχτηκε στο Ανοιχτό Θέατρο σε σκηνοθεσία του Γιώργου Μιχαηλίδη με πρωταγωνιστές τους Λευτέρη Βογιατζή, Σοφοκλή Πέππα και Σοφία Σπυράτου. Χορωδιακά τραγούδια και οργανικά θέματα κοσμούν το θαυμάσιο αυτό soundtrack, όπου τραγουδούν ο Νίκος Ξυλούρης και ο ίδιος ο συνθέτης.
Η τέταρτη θεατρική μουσική που ανθολογείται στο δίσκο έχει τίτλο "Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα" περιλαμβάνει τη μουσική και τα τραγούδια που έγραψε ο συνθέτης για την ομώνυμη θεατρική παράσταση πάνω στο σπουδαίο τετράπρακτο έργο του Ιρλανδού συγγραφέα Σον Ο΄Κέισι σε μετάφραση και στίχους του Παύλου Μάτεσι που ανέβασε το 1974 ο θίασος του Κώστα Καρρά στο Θέατρο Αλάμπρα. Το ομότιτλο αριστουργηματικό τραγούδι εδώ ακούγεται στην αρχική του εκτέλεση από τον Κώστα Καρρά, αλλά η δικαίωσή του ήρθε το 1976 με μια δεύτερη εκτέλεση από τη Δήμητρα Γαλάνη που περιλαμβάνεται στο δίσκο "Η Συμφωνία της Γιάλτας και της πικρής αγάπης τα τραγούδια".

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2024

Σταύρος Ξαρχάκος: Αμόκ (1963/2007)

Χθες, μαζί με τη Μαρίζα Κωχ, είχε τα γενέθλιά του και ο Σταύρος Ξαρχάκος (γενν. 14 Μαρτίου 1939), ο οποίος συμπλήρωσε πλέον τα 85 χρόνια του παραμένοντας πάντα ενεργός και υπερδραστήριος ως ένας από τους τελευταίους της χρυσής γενιάς του '60 μαζί με λίγους ακόμη συνοδοιπόρους του, πριν απ' όλους τον αιωνόβιο πλέον Μίμη Πλέσσα (1924), αλλά και τον Γιώργο Κατσαρό (1934), τον Κώστα Χατζή (1936), τον Χρήστο Λεοντή (1940), τον Γιώργο Χατζηνάσιο (1942), τον Διονύση Σαββόπουλο (1944), τον Γιάννη Γλέζο (1944) και τον Λίνο Κόκοτο (1945), ενώ ήδη μας έχουν αποχαιρετήσει ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Νίκος Μαμαγκάκης, ο Μάνος Λοΐζος, ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ο Δήμος Μούτσης, ο Γιάννης Σπανός, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, ο Θάνος Μικρούτσικος και ο Νότης Μαυρουδής.
Για τον κορυφαίο συνθέτη και χαρισματικό τραγουδοποιό Σταύρο Ξαρχάκο έχουμε μιλήσει επανειλημμένα στις σελίδες του Δισκοβόλου, όπου φιλοξενείται το σύνολο σχεδόν της σπουδαίας δισκογραφίας του. Κι έχουμε ιδιαίτερα επισημάνει ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της δουλειάς του έχει σκηνικές αφορμές, δηλαδή το θέατρο και τον κινηματογράφο. Κι ακριβώς ένα ξεχασμένο τέτοιο διαμάντι του συνθέτη θέλω να αναδείξω σήμερα.
Το 1963 λοιπόν, δεύτερη χρονιά της ενεργού παρουσίας του συνθέτη στα μουσικά μας πράγματα, αφού την προηγούμενη χρονιά είχε ήδη δηλώσει την παρουσία του με τη μουσική για την ταινία "Το ταξίδι", αλλά και τα θεατρικά "Κόκκινα φανάρια", ο νεοφώτιστος συνθέτης ξανασυνεργάζεται με το σκηνοθέτη Ντίνο Δημόπουλο για λογαριασμό της Finos Film στη δραματική ταινία "Αμόκ" με πρωταγωνιστές τους Φλωρέτα Ζάννα, Λευτέρη Βουρνά, Τάκη Εμμανουήλ, Σπύρο Καλογήρου και Νίκη Τριανταφυλλίδη. Η μουσική της ταινίας συμπλέοντας με το σκοτεινό της θέμα (βιασμός γυναικών) αναγκαστικά παίρνει χαρακτήρα μελαγχολικό και ατμοσφαιρικό μέσα από μια σειρά αργόσυρτων οργανικών θεμάτων σε φόρμα adagio, όπου ανιχνεύεται και η μελωδία του μεγάλου τραγουδιού "Τα τρένα που φύγαν", το οποίο βέβαια προέκυψε αργότερα με στίχους του Βαγγέλη Γκούφα. Τη θαυμάσια αυτή μελαγχολική σουίτα διεκπεραιώνουν κορυφαίοι μουσικοί, μεταξύ των οποίων οι Σωτήρης Ταχιάτης (βιολοντσέλο), Βύρων Κολάσης (βιολί), Ανδρέας Ροδουσάκης (κοντραμπάσο), Γεράσιμος Μηλιαρέσης (κιθάρα), Τάσος Διακογιώργης (σαντούρι), αλλά και ο Δήμος Μούτσης παίζοντας φυσαρμόνικα, ενώ συμμετέχει και ορχήστρα εγχόρδων υπό τη διεύθυνση του συνθέτη.
Το πολύ ενδιαφέρον αυτό ολοκληρωμένο soundtrack του συνθέτη παρέμενε ανέκδοτο ως το 2007, όταν ο Ξαρχάκος είχε αρχίσει τη συνεργασία του με τη δισκογραφική εταιρεία Legend, όπου είχε την ευκαιρία να εκδώσει κι άλλες ανέκδοτες δουλειές του από το παρελθόν.

Πέμπτη 14 Μαρτίου 2024

Μαρίζα Κωχ: Σ' αυτή την πόλη (1998)

Το πανέμορφο ξανθόμαλλο κορίτσι με τα θαλασσινά μάτια μεγαλωμένο στη Σαντορίνη από Γερμανό πατέρα που βρέθηκε στην Ελλάδα στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, η εξαίσια ερμηνεύτρια του Νίκου Χουλιαρά, του Μάνου Λοΐζου, του Θάνου Μικρούτσικου, του Γιάννη Σπανού και του Νότη Μαυρουδή, η χαρισματική τραγουδοποιός που έχτισε μια κολοσσιαία καριέρα εισάγοντας τον ροκ ήχο στις παραδοσιακές μας μελωδίες κι αργότερα μας σύστησε τον ποιητή Νίκο Καββαδία, πριν από τον Μικρούτσικο, αυτή που κάποια στιγμή αφιέρωσε ολοκληρωτικά τις δυνάμεις της στο παιδικό τραγούδι και δεν έπαψε ποτέ μέχρι σήμερα να είναι ενεργή και δημιουργική με πνεύμα ανοιχτό και βαθιά κοινωνικό και ανθρώπινο, συμπληρώνει σήμερα αισίως τα 80 της χρόνια, πάντα ακμαία κι έτοιμη να μας δροσίσει με φρέσκιες μουσικές ιδέες!
Η αγαπημένη Μαρίζα Κωχ (γενν. 14 Μαρτίου 1944) έχει σήμερα τα ογδοηκοστά της γενέθλια, αλλά φαίνεται πως ο χρόνος δεν κατάφερε ακόμη να κάμψει τη δημιουργική της ορμή, ενώ πολύ πρόσφατα (2022) έλαβε μέρος ως ερμηνεύτρια στο αδόκητο κύκνειο άσμα του Νότη Μαυρουδή με τίτλο "Οχτώ κρυφές μπαλάντες". Η ίδια έχει ήδη καλύψει μια μακρά δημιουργική διαδρομή άνω του μισού αιώνα χαρίζοντάς μας πληθώρα υπέροχων δικών της τραγουδιών. Μάλιστα το 1996 φρόντισε να εξασφαλίσει τη δισκογραφική της ανεξαρτησία ιδρύοντας την εταιρεία δίσκων Verso, όπου έκτοτε εκδίδει αποκλειστικά κάθε καινούργια της δουλειά.
Το 1998 λοιπόν από τη Verso η Μαρίζα Κωχ κυκλοφόρησε το άλμπουμ "Σ' αυτή την πόλη" με δώδεκα τραγούδια αναδρομικού χαρακτήρα στοιχειοθετώντας έτσι ένα μικρό προσωπικό της πορτρέτο από τη δουλειά μιας δεκαετίας και συγκεκριμένα από το άλμπουμ "Εθνική Οδός" (1989) με ενδιάμεσους σταθμούς τους δίσκους "Διπλή βάρδια" (1992) και "Η Γοργόνα ταξιδεύει τον μικρό Αλέξανδρο" (1997) που υπήρξε και η παρθενική έκδοση της νεοσύστατης τότε δισκογραφικής της εταιρείας. Τα εννιά από τα δώδεκα τραγούδια έχουν μουσική και στίχους δικούς της, ενώ περιλαμβάνονται και τρία διασκευασμένα από την ίδια παραδοσιακά θέματα ("Άστρο της αυγής", "Σαν πας στα ξένα", "Σ' το 'πα και σ' το ξαναλέω")
Όλα τα τραγούδια αναβλύζουν αρώματα της ελληνικής παράδοσης που επισημαίνονται με έμφαση κι από την ανάλογη ενορχήστρωση. Η ίδια μάλιστα προσδιορίζει ακριβέστερα το στόχο αυτής της δουλειάς: "...Σ' αυτό το πορτρέτο διαλεξα τραγούδια μου από δίσκους που κυκλοφόρησαν τα τελευταία δέκα χρόνια. Πιστεύω ότι το χρωστάω στα χιλιάδες παιδιά που γνώρισα και κοίταξα βαθιά μέσα στα μάτια, αλλά και στο παιδί που έχω μέσα στην καρδιά μου και δεν παρηγιέται παρά μόνο με το τραγούδι".

Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024

Γιώργος Ζαμπέτας: Zambetas Concept With Adriatica (2004)

Kαι πάλι Γιώργος Ζαμπέτας. Και μάλιστα μεταθανάτιος, όπως οι δυο δίσκοι του 2001 που ήδη έχουμε δει στο Δισκοβόλο ("Της αγάπης χρώματα", "Ανωτάτη Ζαμπετική"). Αυτή τη φορά όμως έχουμε έναν τελείως διαφορετικό Ζαμπέτα. Ένα Ζαμπέτα "καλοντυμένο" και λόγιο, σχεδόν ...κλασικό! Πρόκειται για μια ευφάνταστη διασκευή γνωστών τραγουδιών του για κλασικίζουσα ορχήστρα με μουσικά "παιχνίδια" πάνω σε φόρμες της λόγιας μουσικής. Ακούστε, π.χ., την 3η παραλλαγή του τραγουδιού "Δεν έχει δρόμο να διαβώ" και συγκρίνετέ την με το 1ο μέρος του κοντσέρτου "Χειμώνας" (από τις "Τέσσερις Εποχές") του Βιβάλντι! 
Ο λόγος λοιπόν για μια εξαιρετική δουλειά βασισμένη στα τραγούδια του μεγάλου λαϊκού συνθέτη από το ελληνοαλβανικό μουσικό σχήμα Adriatica που είχε δημιουργήσει το 1994 ο Έλληνας ακορντεονίστας Αχιλλέας Παναγούλης με τον Αλβανό βιολονίστα Zeki Sulkuqui μαζί με τον Gjergji Mehilli ως δεύτερο βιολί και τον Sokol Chelani στο μπάσο. Ο δίσκος έχει τον τίτλο Zambetas Concept With Adriatica και κυκλοφόρησε από την FM Records το 2004 με καλλιτεχνική εποπτεία του συνθέτη Μιχάλη Κουμπιού, ο οποίος είχε και την ιδέα αυτής της δουλειάς εκπληρώνοντας επιθυμία που του εξέφρασε ο ίδιος ο Ζαμπέτας πριν φύγει από τη ζωή. 
Ο Αλβανός πιανίστας Klement Marku έκανε τις διασκευές οκτώ επιλεγμένων τραγουδιών του Ζαμπέτα (Ο πιο καλός ο μαθητής, Τα δειλινά, Μάλιστα κύριε, Δεν έχει δρόμο να διαβώ, Τι γλυκό να σ' αγαπούν, Τι να φταίει, Πού πας χωρίς αγάπη, Σήκω χόρεψε συρτάκι), τα οποία ακούγονται σε μια μορφή ελεύθερης φαντασίας, κάποιες μάλιστα φορές και με παραλλαγές. Ένα ολοκληρωμένο έργο λοιπόν πάνω στον μουσικό κόσμο του λαϊκού συνθέτη, μία μεγάλη οργανική σουίτα διαρθρωμένη από επιμέρους θέματα ή παραλλαγές και ενορχηστρωμένη για δυο βιολιά, φλάουτο, κλασική κιθάρα, σαντούρι, πιάνο και μπάσο. Αξίζει να το ακούσουμε.

Τρίτη 12 Μαρτίου 2024

Γιώργος Ζαμπέτας, Στέλιος Ζαφειρίου: Ανωτάτη Ζαμπετική (2001)

Ο Γιώργος Ζαμπέτας ανήκει στην εκλεκτή εκείνη κατηγορία καλλιτεχνών που κατάφεραν να σπάσουν τα στεγανά του χρόνου και να κατακτήσουν μια ζηλευτή υστεροφημία μέσα από τις συνεχείς επανεκδόσεις των τραγουδιών τους, αλλά και τις αμέτρητες επανεκτελέσεις. Θυμίζω, για παράδειγμα, την ενδιαφέρουσα μεταθανάτια έκδοση του 2001 "Της αγάπης χρώματα" με ανέκδοτα τραγούδια του Ζαμπέτα ερμηνευμένα από τον Μανώλη Μητσιά.
Την ίδια λοιπόν χρονιά εκδόθηκε από τη Nitro Music άλλος ένας πρωτότυπος Ζαμπέτας με πρωτοβουλία του γιου του Μιχάλη σε συνεργασία με τον Χιώτη τραγουδοποιό Παντελή Αμπαζή που κυκλοφόρησε με τον χιουμοριστικά στομφώδη τίτλο "Ανωτάτη Ζαμπετική". Περιλαμβάνει ένδεκα τραγούδια σε στίχους του Αμπαζή βασισμένα σε ανέκδοτες μελωδίες του Γιώργου Ζαμπέτα. Κι επειδή ο Ζαμπέτας εδώ λειτουργεί ως ...σχολάρχης με τη βούλα, δυναμικό παρών δίνει ως "πρύτανης" της σχολής ο μεγάλος μπουζουξής Στέλιος Ζαφειρίου, παλιός άλλωστε συνεργάτης και μαθητής του Ζαμπέτα, ο οποίος επιμελήθηκε και την ενορχήστρωση και φυσικά είναι επικεφαλής της ορχήστρας με το μαγικό μπουζούκι του. 
Aπλές και στέρεες μελωδίες, από τις οποίες ξεχωρίζει το θαυμάσιο "Τα μάτια σου τα όμορφα" με την αισθαντική ερμηνεία της Χριστιάνας. Όλα τα τραγούδια πάντως ζωντανεύουν μέσα από τις φιλότιμες ερμηνείες των "μαθητών" της ... Ανωτάτης Ζαμπετικής Σχολής, μιας πλειάδας δηλαδή παλιότερων και νέων ερμηνευτών που προέρχονται από διαφορετικά μουσικά πεδία. Εμφανίζονται λοιπόν κατά σειρά οι: Βασίλης Λέκκας, Χριστιάνα, Παντελής Θαλασσινός, Μιχάλης Δημητριάδης, Χρυσή Στεφανάκη, Παντελής Αμπαζής, Νίκος Δημητράτος, Λένα Αλκαίου, Γιάννης Ζουγανέλης και Κοσμάς Κοκόλης. Στο φινάλε ακούγεται το παλιότερο τραγούδι "Ο Τζακ Ο' Χάρα" (στίχοι του Άθα Αθάνα) που είχε ερμηνεύσει ο ίδιος ο συνθέτης, εδώ από τη φωνή του Μιχάλη Ζαμπέτα.

Δευτέρα 11 Μαρτίου 2024

Γιώργος Ζαμπέτας: Ζαμπέτας... Κουλτούρα... και Σία (1975)

Μπαίνοντας πια στη Μεταπολίτευση είχε αρχίσει σταδιακά να ξεθωριάζει η λάμψη και η τεράστια δημοτικότητα που είχε γνωρίσει στα χρόνια του '60 ο ξεχωριστός αυτός λαϊκός δημιουργός και διασκεδαστής που άκουγε στο όνομα Γιώργος Ζαμπέτας. Οι εποχές είχαν αλλάξει και ήδη το πολιτικό τραγούδι είχε επιβάλει τη δική του "δικτατορία" στα πολιτιστικά πράγματα του καιρού. Παρόλα αυτά βέβαια ο δαιμόνιος συνθέτης δεν έμεινε δα και με σταυρωμένα χέρια. Συνέχισε απτόητος να βγάζει τραγούδια αξιοποιώντας τις ευκολίες και την προσωπική του μανιέρα που τόσα υπέροχα πράγματα είχε δώσει παλιότερα.
Με τον σαρκαστικό τίτλο "Ζαμπέτας... Κουλτούρα... & Σία" λοιπόν κυκλοφόρησε το 1975 ένας τέτοιος όψιμος προσωπικός δίσκος του Γιώργου Ζαμπέτα. Δώδεκα απλά λαϊκά τραγούδια, έντονα εξωστρεφή με ...κοινωνικό προσανατολισμό και χλευαστική διάθεση για την περιρρέουσα πραγματικότητα! Διονύσης Τζεφρώνης, Νίκος Μπακογιάννης, Πυθαγόρας και άλλοι συνεργάτες από τα παλιά έγραψαν τους στίχους. Στην ερμηνεία των τραγουδιών ο ίδιος και μαζί του μια παλιά του γνώριμη, η Ελένη Ροδά, με την οποία είχε κάνει στις αρχές του '70 κάποιες επιτυχίες ("Βουρκωμένη Δευτέρα", Το ανθρωπάκι"). Το πρώτο τραγούδι του δίσκου ("Αν μας σπάσουν το μουζούκι") με στίχους της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου διανθισμένους και δικά του εμβόλιμα σχόλια ακούγεται εδώ σε δεύτερη εκτέλεση, μιας και είχε πρωτοακουστεί το 1961 πάλι με τη φωνή του Ζαμπέτα.