Ρίκα Δεληγιαννάκη: Κάψαμε τα καράβια μας (1977)

Κάψαμε τα καράβια μας
Μουσική: Ρίκα Δεληγιαννάκη
Ποίηση: Μηνάς Δημάκης
Παραγωγή: Μάνος Χατζιδάκις
Έκδοση: Columbia, 1977
Αρχείο: LP | mp3 @320 | Εξώφυλλα

Διακριτική η παρουσία της συνθέτριας Ρίκας Δεληγιαννάκη στα μουσικά μας πράγματα με περιορισμένη, αλλά ιδιαίτερα αξιόλογη δισκογραφική παρουσία. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1936. Σπούδασε στο τοπικό Ωδείο και στη συνέχεια στο Ελληνικό Ωδείο, όπου και πήρε πτυχία πιάνου και Ωδικής το 1959. Το 1961 διορίστηκε καθηγήτρια μουσικής στη Μέση Εκπαίδευση (Χίος, Ηράκλειο). Το 1969 παραιτήθηκε για να ασχοληθεί με τη σύνθεση και τη διδασκαλία (πιάνο, μουσική προπαιδεία με βάση το σύστημα Orff). Έχει συνθέσει κυρίως κομμάτια για πιάνο, αλλά και αρκετά τραγούδια για παιδιά και μεγάλους γράφοντας συνήθως η ίδια τους στίχους και αποσπώντας αρκετά πανελλήνια βραβεία σε διάφορους διαγωνισμούς.

Στη δισκογραφία εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1977 με τη μελοποίηση της ποιητικής σύνθεσης "Κάψαμε τα καράβια μας" του συμπατριώτη της ποιητή Μηνά Δημάκη (1913-1980). Το έργο γράφτηκε το 1946 και αποτελεί μια κραυγή μεταφυσικής αγωνίας και υπαρξιακού αδιεξόδου από έναν παραγνωρισμένο, αλλά άκρως ενδιαφέροντα και συγκινητικό ποιητή της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Η συνθέτρια προσέγγισε με μεγάλη ευαισθησία το κείμενο κι έγραψε έναν έξοχο κύκλο τραγουδιών που αμέσως απέσπασε την προσοχή του Μάνου Χατζιδάκι, ο οποίος ανέλαβε και την παραγωγή του δίσκου. Οι μελωδίες, αλλά και η ενορχήστρωση παραπέμπουν στο διεθνές φολκ μουσικό κίνημα της εποχής, το οποίο σε ελληνικό επίπεδο υπηρετήθηκε από νέους συνθέτες, όπως ο Νίκος Τάτσης ("Έρανα", 1978) στη γραμμή που είχε υποδείξει νωρίτερα ο Διονύσης Σαββόπουλος μέσα από τον πρωτοποριακό του "Μπάλλο" το 1971 και παράλληλα προς το ρεύμα της "επιστροφής στις ρίζες" που εισήγαγε ο Γιάννης Μαρκόπουλος.
Διευκρινίζω ότι τα τραγούδια της Ρίκας Δεληγιαννάκη αρχικά ηχογραφήθηκαν το 1973 με ερμηνευτές τον Γιώργο Μούτσιο και την Ευγενία Συριώτη. Η ηχογράφηση αυτή έμεινε ανέκδοτη μέχρι την ενσωμάτωσή της στον νεότερο δίσκο "Καθρέφτης του Βορρά" (2005). Στο αρχείο που σας προσφέρω έχουμε τη δεύτερη ηχογράφηση του κύκλου που πραγματοποιήθηκε το 1977 με ερμηνευτές τους χατζιδακικούς τραγουδιστές Φερενίκη Βαλαρή και Ευτύχιο Χατζηττοφή. Και στις δύο εκδοχές του έργου ενορχηστρωτής ήταν ο Βασίλης Τενίδης. Η σύγκριση των δύο εκτελέσεων βγάζει καθαρά νικήτρια τη δεύτερη, πράγμα που οφείλεται εν πολλοίς και στη συμμετοχή του Μάνου Χατζιδάκι στη δημιουργία του δίσκου. Το κακό είναι ότι δεν ευτύχησε ακόμη μιας ψηφιακής επανέκδοσης, ενώ το παλιό εκείνο βινύλιο είναι πλέον δυσεύρετο.


ΥΓ. Ακούστε επίσης εδώ δύο ποιήματα του Μηνά Δημάκη (Κάψαμε τα καράβια μας, Ο Πρίαμος) που απαγγέλλει ο ίδιος σε μια ανέκδοτη ηχογράφηση του 1964.