Βαβυλωνία

Στην αρχή το διαβάσαμε έκπληκτοι κι αρχίσαμε να κοιταζόμαστε αμήχανα, πριν ξεσπάσουμε σ' ένα μακρόσυρτο νευρικό γέλιο! Πρόκειται για ένα σύντομο έγγραφο με υπογραφή του υφυπουργού παιδείας, στο οποίο "προσδιορίζεται" ο τρόπος εξαγωγής του Μ.Ο. βαθμολογίας της Α' Τάξης του Γενικού Λυκείου. Ιδού το μνημειώδες αυτό έγγραφο με τον δελφικό αλγόριθμο και ο νοών νοείτω:

Οδηγίες για τον υπολογισμό του Γενικού Μέσου Όρου στην Α΄ τάξη Γενικού και Εσπερινού Γενικού Λυκείου για το σχ. έτος 2012-2013

 “Ο Γενικός Μέσος Όρος προκύπτει από τη διαίρεση του αθροίσματος των βαθμών ετήσιας επίδοσης των μη κλαδικών μαθημάτων και των γινομένων των βαθμών ετήσιας επίδοσης των κλαδικών μαθημάτων πολλαπλασιαζόμενων επί το πλήθος των κλάδων του μαθήματος, διά του πλήθους των μη κλαδικών μαθημάτων και των κλάδων των μαθημάτων”

Διδακτικό επίμετρο:
Ξέρετε τελικά τι θέλει να πει ο ...ποιητής; Απλούστατα, αυτό που χρόνια και χρόνια ξέρουμε όλοι, ότι ο Μ.Ο. προκύπτει από το άθροισμα όλων των μαθημάτων διά του αριθμού των μαθημάτων! Παραείναι απλό όμως, για να μπορούν να το εκφράσουν τόσο ξεκάθαρα οι φωστήρες του Υπουργείου...

"Κίνησαν τα καράβια τα Καστοριανά"

Με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Καστοριάς (1912-2012) κυκλοφόρησε μια εξαιρετική δισκογραφική έκδοση, που  έπεσε στα χέρια μου πριν από μερικές ημέρες και η οποία παρουσιάζει πολλαπλό ενδιαφέρον. 

Τίτλος της: «Κίνησαν τα καράβια τα Καστοριανά».

Πρώτα πρώτα πρόκειται για έκδοση τοπική της Καστοριάς με την υπογραφή του Ομίλου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Καστοριάς «Μύησις», ενός συλλόγου που δραστηριοποιείται έντονα τα τελευταία χρόνια σε τοπικό επίπεδο κι αναπτύσσει πολύπλευρη πολιτιστική δραστηριότητα, ιδιαιτέρως αξιέπαινη, καθώς ο τόπος μας μόνο περήφανος δε θα μπορούσε να αισθάνεται για το εν γένει πολιτιστικό του γίγνεσθαι εδώ και πολλά χρόνια συγκρινόμενος τουλάχιστον με άλλες γειτονικές περιοχές.

Η έκδοση έχει τη μορφή βιβλίου με δύο ένθετους ψηφιακούς δίσκους. Το πολυσέλιδο βιβλίο είναι ιδιαιτέρως προσεγμένο στην αισθητική του, αλλά προπάντων στο περιεχόμενό του. Αποτελεί ένα είδος λευκώματος με πλούσιο φωτογραφικό υλικό από την παλιά Καστοριά συνοδευόμενο από άκρως κατατοπιστικά κείμενα που μας μεταφέρουν με τρόπο ολοζώντανο σε μιαν άλλη εποχή αυτής της πόλης, τότε που οι ανθρώπινες σχέσεις, η σφύζουσα καθημερινότητα και η έντονη οικονομική δραστηριότητα βρίσκονταν σε πλήρη ακμή.

Οι δύο ψηφιακοί δίσκοι καταγράφουν με συναρπαστικό και στιγμές στιγμές συγκινητικό τρόπο τα παραδοσιακά τραγούδια της μακραίωνης αστικής παράδοσης που γέννησε αυτός ο τόπος και συντρόφευαν τους παλιούς Καστοριανούς σε κάθε έκφανση του καθημερινού τους βίου, από τις απλές στιγμές της καθημερινότητας, έρωτες, χαρές και λύπες, μέχρι τις γιορτές και τα πανηγύρια. 
Ο πρώτος δίσκος περιλαμβάνει αυθεντικές επιτόπιες ηχογραφήσεις με τις φωνές παλιών Καστοριανών, μερικοί από τους οποίους ανήκουν πια στη μικρή μυθολογία του τόπου, όπως ο Χρήστος Πετκανάς, η Μαρίκα Χρυσοχοΐδου, ο Παναγιώτης Σαραφέρας κι ο Μανιός Μπαλής. 

Ο δεύτερος δίσκος αποτελεί και την έκπληξη της έκδοσης, καθώς εδώ έχουμε καινούργιες εκτελέσεις του ίδιου αυθεντικού υλικού με γνωστές κι αγαπημένες φωνές του ελληνικού τραγουδιού, όπως ο Μανώλης Μητσιάς, ο Νίκος Ζιώγαλας, η Αρετή Κετιμέ και ο Σταύρος Σιόλας που κλέβει την παράσταση με την ερμηνεία του στο συγκλονιστικό «Μάνα μου τα λουλούδια μου συχνά να τα ποτίζεις». Μαζί τους ο Χορευτικός Όμιλος Θεσσαλονίκης, καθώς και αρκετοί άλλοι ντόπιοι καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων και ο αξιόλογος νέος τραγουδοποιός Αλέξης Γούδας που έχει και την επιμέλεια της ηχογράφησης και της όλης παραγωγής.

Άξια μνείας φυσικά είναι η γενικότερη συμβολή του Παναγιώτη Κώττα, δασκάλου παραδοσιακών χορών της «Μύησης», με πλούσιο ερευνητικό έργο, ο οποίος και πιστώνεται τη γενική επιμέλεια της θαυμάσιας αυτής έκδοσης.
Κοντολογίς, έχουμε να κάνουμε με μια θαυμάσια δουλειά από κάθε άποψη, που όμοιά της δύσκολα βρίσκουμε ακόμη και σε ανάλογες εκδόσεις μεγάλων δισκογραφικών κι εκδοτικών εταιριών που έχουν στη διάθεσή τους πολύ περισσότερα οικονομικά και τεχνικά μέσα.

Γελοιογραφία

Μάνος Χατζιδάκις: "Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι"

O Mάνος Χατζιδάκις έχει αποδείξει πάμπολλες φορές πόσο ήταν μπροστά από την εποχή του! Παρακάτω παραθέτουμε αυτούσιο ένα κείμενό του για το νεοναζισμό και τον εθνικισμό γραμμένο τον Φεβρουάριο του 1993, λίγους μήνες πριν από το θάνατό του. Το κείμενο αυτό είχε δημοσιευτεί στο πρόγραμμα αντιναζιστικής συναυλίας που είχε δώσει η Ορχήστρα των Χρωμάτων με έργα Kurt Weill, Franz Liszt και Bela Bartok. Το ίδιο κείμενο δημοσιεύτηκε τότε και στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία. 

"Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενυσχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του.
Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται.
Ενώ τα πουλιά… Για τα πουλιά, μόνον οι δολοφόνοι, οι άθλιοι κυνηγοί αρμόζουν, με τις «ευγενικές παντός έθνους παραδόσεις». Κι είναι φορές που το κτήνος πολλαπλασιαζόμενο κάτω από συγκυρίες και με τη μορφή «λαϊκών αιτημάτων και διεκδικήσεων» σχηματίζει φαινόμενα λοιμώδους νόσου που προσβάλλει μεγάλες ανθρώπινες μάζες και επιβάλλει θανατηφόρες επιδημίες.
Πρόσφατη περίπτωση ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μόνο που ο πόλεμος αυτός μας δημιούργησε για ένα διάστημα μιαν αρκετά μεγάλη πλάνη, μιαν ψευδαίσθηση. Πιστέψαμε όλοι μας πως σ’ αυτό τον πόλεμο η Δημοκρατία πολέμησε το φασισμό και τον νίκησε. Σκεφθείτε: η «Δημοκρατία», εμείς με τον Μεταξά κυβερνήτη και σύμμαχο τον Στάλιν, πολεμήσαμε το ναζισμό, σαν ιδεολογία άσχετη από μας τους ίδιους. Και τον… νικήσαμε. Τι ουτοπία και τι θράσος. Αγνοώντας πως απαλλασσόμενοι από την ευθύνη του κτηνώδους μέρους του εαυτού μας και τοποθετώντας το σε μια άλλη εθνότητα υποταγμένη ολοκληρωτικά σ’ αυτό, δεν νικούσαμε κανένα φασισμό αλλά απλώς μιαν άλλη εθνότητα επικίνδυνη που επιθυμούσε να μας υποτάξει.
Ένας πόλεμος σαν τόσους άλλους από επικίνδυνους ανόητους σε άλλους ανόητους, περιστασιακά ακίνδυνους. Και φυσικά όλα τα περί «Ελευθερίας», «Δημοκρατίας», και «λίκνων πνευματικών και μη», για τις απαίδευτες στήλες των εφημερίδων και τους αφελείς αναγνώστες. Ποτέ δεν θα νικήσει η Ελευθερία, αφού τη στηρίζουν και τη μεταφέρουν άνθρωποι, που εννοούν να μεταβιβάζουν τις δικές τους ευθύνες στους άλλους.
(Κάτι σαν την ηθική των γερόντων χριστιανών. Το καλό και το κακό έξω από μας. Στον Χριστό και τον διάβολο. Κι ένας Θεός που συγχωρεί τις αδυναμίες μας εφόσον κι όταν τον θυμηθούμε μες στην ανευθυνότητα του βίου μας. Επιδιώκοντας πάντα να εξασφαλίσουμε τη μετά θάνατον εξακολουθητική παρουσία μας. Αδυνατώντας να συλλάβουμε την έννοια της απουσίας μας. Το ότι μπορεί να υπάρχει ο κόσμος δίχως εμάς και δίχως τον Καντιώτη τον Φλωρίνης).
Δεν θέλω να επεκταθώ. Φοβάμαι πως δεν έχω τα εφόδια για μια θεωρητική ανάπτυξη, ούτε την κατάλληλη γλώσσα για τις απαιτήσεις του όλου θέματος. Όμως το θέμα με καίει. Και πριν πολλά χρόνια επιχείρησα να το αποσαφηνίσω μέσα μου. Σήμερα ξέρω πως διέβλεπα με την ευαισθησία μου τις εξελίξεις και την επανεμφάνιση του τέρατος. Και δεν εννοούσα να συνηθίσω την ολοένα αυξανόμενη παρουσία του. Πάντα εννοώ να τρομάζω.
Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί δολοφόνοι, που βρίσκουν όμως κατανόηση από τις διωκτικές αρχές λόγω μιας περίεργης αλλά όχι και ανεξήγητης συγγενικής ομοιότητος. Που τους έχουν συνηθίσει οι αρχές και οι κυβερνήσεις σαν μια πολιτική προέκτασή τους ή σαν μια επιτρεπτή αντίθεση, δίχως ιδιαίτερη σημασία που να προκαλεί ανησυχία. (Τελευταία διάβασα πως στην Πάτρα, απέναντι στο αστυνομικό τμήμα άνοιξε τα γραφεία του ένα νεοναζιστικό κόμμα. Καμιά ανησυχία ούτε για τους φασίστες, ούτε για τους αστυνομικούς. Ούτε φυσικά για τους περιοίκους).
Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός. Τα κουρεμένα κεφάλια των στρατιωτών, έστω και παρά τη θέλησή τους, ευνοούν την έξοδο της σκέψης και της κρίσης, ώστε να υποτάσσονται και να γίνονται κατάλληλοι για την αποδοχή διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο. Δικόν τους ή των άλλων. Η εμπειρία μου διδάσκει πως η αληθινή σκέψη, ο προβληματισμός οφείλει κάπου να σταματά. Δεν συμφέρει. Γι’ αυτό και σταματώ. Ο ερασιτεχνισμός μου στην επικέντρωση κι ανάπτυξη του θέματος κινδυνεύει να γίνει ευάλωτος από τους εχθρούς. Όμως οφείλω να διακηρύξω το πάθος μου για μια πραγματική κι απρόσκοπτη ανθρώπινη ελευθερία.
Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε.
Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. Εκεί επιδρά και το marketing. Η επιρροή από τα Μ.Μ.Ε. ενός τρόπου ζωής που ευνοεί το εμπόριο. Κι όπως η εμπορία ναρκωτικών ευνοεί τη διάδοσή τους στους νέους, έτσι και η μουσική, οι ιδέες, ο χορός και όσα σχετίζονται με τον τρόπο ζωής τους έχουν δημιουργήσει βιομηχανία και τεράστια κι αφάνταστα οικονομικά ενδιαφέρονται.
Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους. Προσέξτε το χορό τους με τις ομοιόμορφες στρατιωτικές κινήσεις, μακρά από κάθε διάθεση επαφής και επικοινωνίας. Το τραγούδι τους με τις συνθηματικές επαναλαμβανόμενες λέξεις, η απουσία του βιβλίου και της σκέψης από τη συμπεριφορά τους και ο στόχος για μια άνετη σταδιοδρομία κέρδους και εύκολης επιτυχίας.
Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας – που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη. Ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα ‘ναι αργά για ν’ αντιδράσουμε. Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς – όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Είμαστε εσείς, εμείς και τα παιδιά μας. Δεχόμαστε να ‘μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια.
Και το Κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή. Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος.

___________________________
Πηγή: MusicPaper

Πάνου Τριανταφυλλίδη: 14 Τραγούδια (1979)

ΠΑΝΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ
14 Τραγούδια
Ποίηση: Φώτης Αγγουλές, Θανάσης Κωσταβάρας, Κωστούλα Μητροπούλου, Γιώργος Σεφέρης
Ερμηνεία: Ηρώ Κουτούβαλη
(c) LP, 1979, ΤΕΛΕΣΙΛΑ, συνολική διάρκεια: 37'

Ο λόγιος συνθέτης Πάνος Τριανταφυλλίδης (1920-1995) γεννήθηκε στη Σοβιετική Ένωση. Ήταν ο πατέρας της ηθοποιού Νίκης Τριανταφυλλίδη. Το έργο του διακρίνεται για τη μεγάλη ποικιλομορφία του, καθώς διατρέχει όλες τις μουσικές τεχνοτροπίες. Έχει συνθέσει πολυάριθμα έργα οργανικά ή φωνητικά, ενώ συχνά έχει αντλήσει την έμπνευσή του από ποιητικά κείμενα Ελλήνων και ξένων ποιητών. Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι στα πρώτα χρόνια του '60 ηχογράφησε και αρκετά καθαρόαιμα λαϊκά τραγούδια σε δίσκους 45 στροφών με τα πρώτα ονόματα της εποχής!

Ο δίσκος "14 Τραγούδια" ανήκει στον λεγόμενο "ενδιάμεσο χώρο" (όπως τον έχει παλιότερα ονομάσει ο Θάνος Μικρούτσικος). Πρόκειται δηλαδή για τραγούδια βασισμένα σε πρωτότυπες λαϊκές μελωδίες προσαρμοσμένα στη φόρμα του lied (φωνή και πιάνο). Περιλαμβάνονται 14 μελοποιημένα ποιήματα των Φώτη Αγγουλέ (1911-1964), Θανάση Κωσταβάρα (1927-2007), Κωστούλας Μητροπούλου (1935-2004) και Γιώργου Σεφέρη (1900-1971). 

Η μελωδική φλέβα του συνθέτη δημιουργεί πανέμορφα τραγούδια και είναι κρίμα που ένας τόσο πηγαίος και γοητευτικός κύκλος τραγουδιών πέρασε εντελώς απαρατήρητος και αγνοείται σχεδόν ολοκληρωτικά από τους φίλους της καλής μουσικής. Στο πιάνο είναι ο ίδιος ο συνθέτης, ενώ τραγουδά υπέροχα η Ηρώ Κουτούβαλη*.

Ένας σπάνιος κι εξαίσιος δίσκος!

* Πληροφορούμαι μέσω του εγγονού του συνθέτη Επίκουρου Τριανταφυλλίδη (τον οποίο κι ευχαριστώ θερμά) ότι η Ηρώ Κουτούβαλη υπήρξε η τελευταία σύζυγος του Πάνου Τριανταφυλλίδη...

Παράσταση ...βρυκολάκων

Σε πρόσφατο φύλλο της καλής τοπικής εβδομαδιαίας εφημερίδας ΚΑΣΤΟΡΙΑΝΗ ΕΣΤΙΑ δημοσιεύτηκε μια ανώνυμη καταγγελτική επιστολή που αφορούσε στη διοργάνωση της "Αλεξιάδας", της σειράς δηλαδή εκδηλώσεων που διοργάνωσε ο Δήμος Καστοριάς, ένα είδος βυζαντινού φεστιβάλ, στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων απελευθέρωσης της πόλης από τον οθωμανικό ζυγό. Δίνω λοιπόν πρώτα το κείμενο του άγνωστου επιστολογράφου κι αμέσως μετά μια δική μου απάντηση (με πλήρες όνομα στην υπογραφή) που επίσης δημοσιεύτηκε στην ίδια εφημερίδα μια βδομάδα αργότερα:  

Αλεξιάδα: «Ώδυνεν όρος και έτεκε …τι;»

Δεν μπορεί παρά να είναι θετικά διακείμενος κανείς ως προς τις προθέσεις του Δημάρ­χου και της Δημοτικής αρχής απέναντι στην πρωτοβουλία που είχαν να κάνουν την πολιτι­στική υπέρβαση με την ΑΛΕΞΙΑΔΑ. Πλην όμως, άλλο πράγμα οι προθέ­σεις και άλλο το αποτέ­λεσμα, ιδιαίτερα όταν η υλοποίησή του έχει σχέση με το δημόσιο χρήμα.

Καλές και άγιες οι προ­σωπικές φιλοδοξίες, αρκεί να έχουν μια ελά­χιστη ποιότητα, διαφορε­τικά κινδυνεύουν να παρεξηγηθούν κ. Δή­μαρχε.

Και προς αποφυγήν πα­ρεξηγήσεων δηλώνουμε ότι. Η πλήρης ανυπαρ­ξία πολιτισμού δεν αποτελεί καθ’ οιονδήποτε λόγο σωσίβιο σωτηρίας κάθε υποκειμενισμού. Επειδή, κάθε μορφή έκ­φρασης παράλληλα με το σώμα των ιερέων που γνωρίζουν (;) τι κά­νουν και γιατί το κάνουν χρειάζεται, και ένα σώμα πολιτών που να ξέρουν για ποιο λόγο γίνονται όλα όσα συμβαίνουν κ. Δήμαρχε. Και επειδή εμείς δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τις βαθύτερες ευαισθησίες, τα βαθύτερα νοήματα των όσων έλαβαν χώρα θα θέλαμε, εσείς ή κά­ποιοι που έχουν τη γνώση να μας εξηγή­σουν. Να εξηγήσουν σ’ εμάς τους απλούς θνη­τούς το περιεχόμενο των θαυμάτων τους!

Να μας εξηγήσουν, κατά πόσο συνάδει για παρά­δειγμα ο μεσαιωνικός με τον Βυζαντινό πολιτισμό, πως και πότε διαχωρίζο­νται χρονικά και πνευμα­τικά, δεδομένου ότι κάθε τι που διέφευγε του θεολογικού εκκλησιαστικού θεωρείτο παγανισμός

επί βυζαντίου. Τι είναι και πως εκφράζεται ο Βυζαντινός πολιτισμός δηλαδή. Ποια τα ποιο­τικά χαρακτηριστικά του, και που, σε τι εξαντλεί­ται; Στους αρχιερατικούς εσπερινούς και λειτουρ­γίες ή στην ήσσονος καλλιτεχνικής πληρότη­τας βυζαντινή χορωδία της Αρχιεπισκοπής Αθη­νών;

(Ποια η σκοπιμότητα εμπλοκής της εκκλησίας η οποία και κυριάρχησε αλήθεια;)

Μήπως θα έπρεπε να πληροφορήσει κάποιος, εσείς κ. Δήμαρχε, τους υπευθύνους, ότι ένας από τους πλέον έγκυ­ρους σύγχρονους εκ­προσώπους του βυζαντινού μουσικού πολιτισμού είναι ο συν­θέτης Χρ. Χάλαρης αλλά και ο Κίμων Καράς επί­σης, μια συναυλία του οποίου, των οποίων θα δικαίωνε τον όρο;

Αλλά και ο Δυτικός Με­σαιωνικός πολιτισμός τι είναι για σας και πως εκ­φράζεται κ. Δήμαρχε;

Δια των τυμπανοκρου­σιών και παρελάσεων με ήσσονος σημασίας ενδυματολογικές παρου­σίες ή δια των εφίππων Σταυροφόρων η εικόνα των οποίων δημιούρ­γησε τραυματικά συναι­σθήματα στους πιστούς, φέρνοντας στην επιφά­νεια το 1204, την άλωση και την λεηλασία της βα­σιλεύουσας.

Θα περιμέναμε αν μη τι άλλο ένα ελάχιστο δείγμα Μεσαιωνικού πο­λιτισμού από τους υπευ­θύνους κ. Δήμαρχε. 1-2 κουαρτέτα μεσαιωνικής μουσικής για παρά­δειγμα. Μια μικρή όπερα, και αν όχι, του­λάχιστο 1-2 λυρικές φωνές που θα ερμή­νευαν άριες της εποχής.

Όμως αντί για αυτό τι εί­δαμε; Είδαμε τον Αηδονίδη να επωμίζεται, ποιη­τική αδεία, το βάρος σύνδεσης σημερινού και βυζαντινού πολιτι­σμού με μια, εμβόλιμη, ποιητική και πάλι αδεία, παρουσία επί σκηνής του Κ. Καβάφη.

Ποιητική αδεία όλα επι­τρέπονται κ.Δήμαρχε, αρκεί να υπάρχει πίσω τους ελάχιστη ποίηση που να δικαιολογεί την ύπαρξή τους, διαφορε­τικά, κάθε μορφή καλλι­τεχνικής έκφρασης, χωρίς αισθητικό, διανοη­τικό περιεχόμενο κατα­λήγει ματαιοδοξία.

Ποιο δόκιμο θα ήταν να συναντήσει τον Αθ. Χριστόπουλο, έναν εξέχοντα ποιητή του ρομαντισμού γόνο της πόλης παρά τον Κ. Κα­βάφη.

Αν γίνεται ειδική ανα­φορά στο μουσικό θεα­τρικό δρώμενο, γίνεται γιατί ήταν το μόνο που πληρούσε τις ελάχιστες σκηνικές και αισθητικές προδιαγραφές, σε αντί­θεση με όλα τα υπό­λοιπα που έλαβαν χώρα τα οποία είχαν παντελή έλλειψη αισθη­τικής, στερούνταν σοβα­ρότητας και ήταν ως μη γενόμενα, παντελώς ανύπαρκτα.

Θα δικαιολογούσε βέ­βαια κανείς την εμμονή στις Δυτικές αναφορές τις οποίες δεν είδαμε δυστυχώς, αν αυτό συν­δυαζόταν με κάποιες Βαλκανικές αναφορές, παρουσίες κ. Δήμαρχε.

Η παντελής απουσία Βαλκανικής αναφοράς όμως, αποδεικνύει όχι μόνο την ανυπαρξία προβληματισμού, αλλά και μια πολιτική οριοθέτηση των υπευθύνων, για να μην μιλήσουμε για ελλιπή ιστορική γνώση του πολιτισμού των Βαλκανίων μέρος των οποίων υπήρξε και είναι η ευρύτερη πε­ριοχή και η πόλη μας ιδιαίτερα.

Η απουσία ενός τέτοιου άξονα αποδυνάμωσε εν τη γενέσι του το όλο εγ­χείρημα. Οι στρατηγικές είναι, θα πρέπει να είναι, μείζονα αιτήματα μιας Δημοτικής αρχής που στην προκειμένη περί­πτωση απουσίαζε πα­ντελώς, πέφτοντας θύμα πιθανώς της καλής προαίρεσης των ημετέρων.

Δυστυχώς το βάρος του εγχειρήματος ήταν μεγα­λύτερο των δυνατοτήτων για μια αίσια έκβαση που θα δικαίωνε τις ευ- γενείς προθέσεις και τις προσωπικές επιλογές των κρατούντων, που, ως άλλοι από μηχανής θεοί, θα επέφεραν την προσδοκώμενη πολιτι­στική αναγέννηση της πόλης!

Πιστεύουμε ότι θα συμ­φωνείτε πως, η, με το έτσι θέλω τοποθέτηση και αναγόρευση σε μεί­ζονα καλλιτεχνικά υπο­κείμενα των υμετέρων δεν εκφράζει μια δημο­κρατική πολιτεία κ. Δή­μαρχε. Η Αυλές και οι Αυλικοί δεν ήταν μέρος των προγραμματικών σας δεσμεύσεων.. Δυστυχώς, αυτό που εί­δαμε, ούτε φεστιβάλ ήταν, ούτε πολιτισμός, μάλλον με πανηγύρι χα­μηλής ποιότητος, θέαμα για πληβείους έμοιαζε περισσότερο, παρά με ότι τόσο επίμονα αναγ­γέλθηκε.

Λυπούμαστε γιατί είμα­στε λιγότερο αυστηροί από όσο θα έπρεπε, καθώς το θέαμα ήταν επιεικώς απαράδεκτο, τόσο, που άγγιζε τα όρια της ύβρεως, καθώς το χαρακτήριζε μια Βαβυλωνιακή σύγχυση, και έλλειψη σεβασμού προς την πόλη και τους πολί­τες της.

Ευθύνη μας όμως είναι η αλήθεια και η προστα­σία της αξιοπρέπειας της πόλης και των πολι­τών όπως αναφέρθηκε.

Για οργάνωση και σεβα­σμό στον πολίτη ουδείς λόγος βέβαια!

Επιστολή πολίτη στην εφημερίδα ΚΑΣΤΟΡΙΑΝΗ ΕΣΤΙΑ (20-9-2012)

 ________________________________________________________

Κι εδώ η δική μου απάντηση:

 

Παράσταση βρυκολάκων…

Τακτικός αναγνώστης της «Καστοριανής Εστίας», που χρόνια τώρα εκδίδει με θαυμαστό μεράκι ο φίλτατος Δημήτρης Ιατρίδης, συχνά διαβάζω κείμενα, άρθρα, χρονογραφήματα ή και επιστολές αναγνωστών που μου κινούν το ενδιαφέρον ή, έστω, την περιέργεια, άλλοτε από τον ευφάνταστο τίτλο τους κι άλλοτε από αυτό και μόνο το όνομα του υπογράφοντος. Και βεβαίως ουδείς έχει το δικαίωμα να εμποδίσει τον καθένα να εκφράζει τις απόψεις του ή να ασκεί κριτική, ακόμη και με μαχητικό κι επιθετικό τρόπο, αρκεί να τηρεί τον στοιχειώδη κι αυτονόητο κανόνα: Να υπογράφει τα κείμενά του!

Στο τελευταίο λοιπόν φύλλο της εφημερίδας έπεσε το μάτι μου σ’ ένα τέτοιο κείμενο με τον αβανταδόρικο τίτλο «Ώδυνεν όρος και έτεκεν …τι;». Το διάβασα με έντονο ενδιαφέρον, καθώς διαπίστωσα από την πρώτη κιόλας παράγραφο (όπως πράγματι πρέπει να συμβαίνει σ’ ένα σωστά δομημένο κείμενο) ότι αναφερόταν σ’ ένα σημαντικό θέμα της τοπικής επικαιρότητας, αυτό της διαβόητης «Αλεξιάδας» που τόσο θόρυβο προκάλεσε και τόσα αντικρουόμενα σχόλια, τα περισσότερα – δικαίως – επικριτικά. Δυστυχώς το κείμενο ήταν ανυπόγραφο κι έτσι δε στάθηκε δυνατόν να εκτιμήσω επαρκώς τις προθέσεις του γράφοντος, δεδομένου ότι συχνά πίσω από έναν επικριτικό σχολιασμό, φαινομενικά εύστοχο, υποκρύπτονται διαβλητές προθέσεις και υποκειμενικές υστεροβουλίες.

Χωρίς λοιπόν να αισθάνομαι την ανάγκη να διαδηλώσω τις δικές μου καθαρές προθέσεις (κρίνονται κι αυτές άλλωστε απ’ τον καθένα) και πάντως χωρίς ανιχνεύσιμη υστεροβουλία, μιας και μου είναι άγνωστος ο συντάκτης της επιστολής, σπεύδω μετά λύπης μου να υποδυθώ τον συνήγορο του διαβόλου για μια διοργάνωση που πράγματι αξιολογήθηκε αρνητικά από την κοινή γνώμη, αλλά στο εν λόγω κείμενο αξιοποιήθηκε ως αφορμή για επίδειξη ιστοριογνωσίας και ανώτερης αισθητικής αντίληψης!

Πρώτα πρώτα το κείμενο μου προκάλεσε εκνευρισμό με την επιτηδευμένη γλωσσική του λογιοσύνη που ατυχώς δεν συγκάλυψε κάποιες εκφραστικές ασυναρτησίες (π.χ. «…στην ήσσονος καλλιτεχνικής πληρότητας βυζαντινή χορωδία…») ή ανοίκεια εκφραστικά σχήματα (π.χ. «έλαβε χώρα», έκφραση μη ελληνική μεταφερμένη από δυτικόπληκτους λόγιους στα καθ’ ημάς από την αγγλική).

Επί της ουσίας όμως, δηλαδή στο επίπεδο των προτάσεων, το κείμενο εξετράπη σε κενολογίες και φαιδρούς αναχρονισμούς προτείνοντας, ας πούμε, ένα είδος παράστασης …βρυκολάκων, μιας και ο …Κίμων Καράς, που προβάλλεται ως κύρια πρόταση του επιστολογράφου - υποθέτω πως δεν αποτελεί πρόσωπο μυθοπλαστικού παροξυσμού, αλλά πρόκειται για τον ογκόλιθο της εκκλησιαστικής και δημοτικής μας παράδοσης Σίμωνα Καρά* - είναι βέβαιο ότι θα αρνούνταν την …τιμητική πρόσκληση, όχι από αγένεια, αλλά γιατί ήδη έχει εγκαταλείψει τον μάταιο τούτο κόσμο προ πολλών ετών πλήρης ημερών!  Η υποτιμητική αναφορά στον έτερο, εν ζωή αυτή τη φορά, ογκόλιθο της παράδοσής μας Χρόνη Αηδονίδη αποτελεί ούτως ή άλλως αυταπόδεικτη ύβρη και την αντιπαρέρχομαι! Διάβασα επίσης πρόταση για μεσαιωνικά κουαρτέτα και όπερες, αν και στην ιστορία της μουσικής οι συγκεκριμένες φόρμες χρονολογούνται μετά τον 17^ο αιώνα! Η όπερα, καθαρώς ιταλικό δημιούργημα (με αρχαιοελληνικά πρότυπα), έχει ως επίσημη αφετηρία της το έτος 1607 με τον «Ορφέα» του Claudio Monteverdi. Κι ακόμη χειρότερα: Ο πρωτοπόρος διαφωτιστής ποιητής του τόπου μας Αθανάσιος Χριστόπουλος ουδεμία φυσικά σχέση είχε με το μεταγενέστερο και παρακμιακό ρεύμα του νοσηρού ρομαντισμού της πρώτης αθηναϊκής σχολής που καλλιέργησαν οι Σούτσοι, ο Ραγκαβής, ο Αχιλλέας Παράσχος και λοιποί Φαναριώτες ευγενείς!

Κι επειδή το ύφος υποκρύπτει ήθος, δεν μπορώ παρά να εκφράσω την ενόχλησή μου για την επιδεικτική υπεροψία του άγνωστου συντάκτη της επιστολής. Αναρωτιέμαι λοιπόν με μελαγχολία: Η ταπεινότητα των κορυφαίων διανοητών αυτού του τόπου (Ρίτσος, Ελύτης, Γκάτσος, Αναγνωστάκης…) δεν μας έχει πια διδάξει τίποτε;

Δ. Κ., φιλόλογος

_____________________________________________________________________

* Ο Σίμων Καράς (1903-1999) ήταν μουσικολόγος και ερευνητής της Ελληνικής μουσικής παράδοσης και κληρονομιάς. Πολλοί θεωρούν ότι χάρη στην πολύχρονη και επίπονη ερευνητική του προσπάθεια διασώθηκε ένα μεγάλο κομμάτι της παραδοσιακής μουσικής, την οποία κατέγραψε σε όλο το φάσμα της ελληνικής επικράτειας.

Γεννήθηκε το 1903 στο χωριό Λέπρεον (Στροβίτσι η παλαιότερη ονομασία) του νομού Ηλείας. Από πολύ νεαρή ηλικία ξεκίνησε η μύηση του στη μουσική, από τον πατέρα του που έπαιζε ταμπουρά και τον ιερέα του χωριού παπα-Στάθη Λαμπρινόπουλο που του έμαθε και τα πρώτα γράμματα και τον ενθάρρυνε να συνεχίσει τις μουσικές σπουδές του.

Ο Σίμων Καράς ήρθε στην Αθήνα το 1921 έχοντας εισαχθεί στη Νομική Σχολή, την οποία τελείωσε χωρίς να πάρει το πτυχίο. Ο ίδιος ξεκίνησε τις προσωπικές του μουσικές σπουδές και έρευνες εκτός του χώρου των οργανωμένων ωδείων, να μελετά τα θεωρητικά έργα των Αρχαίων Ελλήνων, των Βυζαντινών και μεταβυζαντινών συγγραφέων, αναζητά, αποκρυπτογραφεί και ερμηνεύει παλιά μουσικά χειρόγραφα βιβλιοθηκών όπως του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, του Αγίου Όρους της Εθνικής Βιβλιοθήκης κ.α. Έτσι καταφέρνει και γίνεται βαθμιαία ως ένας μοναδικός αυτοδίδακτος μουσικοδιδάσκαλος.

Από το 1931 μέχρι το 1934, ο Καράς ήταν ψάλτης στο εκκλησάκι του Προφήτη Ελισσαίου στο Μοναστηράκι της Αθήνας. Το 1929 είχε ιδρύσει το Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής, στον οποίο ανέπτυξε μέχρι το τέλος της ζωής του μία πολύπλευρη και σημαντική δραστηριότητα, στην ψαλτική τέχνη και στο δημοτικό τραγούδι με Σχολή έξι ετών και εντελώς δωρεάν φοίτηση, την Εκκλησιαστική Χορωδία και τη Μεικτή Χορωδία Εθνικών Τραγουδιών, και τέλος χορευτική ομάδα.

Οι χορωδίες του συλλόγου είχαν πολλές εμφανίσεις στην εκπομπή Ελληνικοί Αντίλαλοι, την οποία παρουσίαζε ο ίδιος ο Σίμων Καράς με θέμα πάντα την παραδοσιακή μουσική από όλη την Ελλάδα, από τη χρονιά ίδρυσης του Ε.Ι.Ρ. (Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας) το 1937 μέχρι το 1972. Έχει εκδώσει μεγάλο αριθμό βιβλίων και δίσκων κυρίως από το 1972 και εξής.

Έχει πραγματοποιήσει σε όλη την Ελλάδα καταγραφή των δημοτικών τραγουδιών με κασσετόφωνο τα οποία κυκλοφόρησαν σε δίσκους καθώς επίσης όλες τις Ακολουθίες και τους Ύμνους της Εκκλησίας. Πέθανε το 1999 σε ηλικία 96 ετών.

(Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ)