Τάσος Γκρους: Οι ρίζες του κόσμου (2024)

Με αφορμή τη σημερινή 52η επέτειο της ιστορικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη του 1973 νομίζω πως αξίζει να σταθούμε στην πιο πρόσφατη δουλειά του συνθέτη Τάσου Γκρους με τίτλο «Οι ρίζες του κόσμου» που κυκλοφόρησε μόλις το 2024 από τις εκδόσεις «Μετρονόμος». Άλλωστε ο υπότιτλος της έκδοσης μας προσανατολίζει πολύ άμεσα στο συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο: «1970-1974 Τραγούδα ενάντια στη δικτατορία». 

Με την έκδοση αυτή ο συνθέτης ολοκληρώνει ένα άτυπο ποιητικό τρίπτυχο, μια δισκογραφική σειρά δηλαδή με περιεχόμενο αποκλειστικά μελοποιημένη ποίηση Ελλήνων και ξένων δημιουργών. Η αρχή είχε γίνει το 2011 με το άλμπουμ «Γενιές σημαδεμένες» βασισμένο σε ποίηση του Μπέρτολτ Μπρεχτ, για να ακολουθήσει το 2019 το άλμπουμ «Ό,τι αγαπάς, υπάρχει» που περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα μελοποιημένης ποίησης με κείμενα, μεταξύ άλλων, του Πολ Ελιάρ, του Πάμπλο Νερούδα, του Γκίντερ Γκρας, αλλά και του Ιωάννη Βηλαρά.

Με τον καινούργιο αυτό ποιητικό κύκλο ο συνθέτης επαναφέρει στο προσκήνιο παλιότερες συνθέσεις του γραμμένες στα χρόνια της δικτατορίας, τότε που ήταν αδύνατον να δουν το φως της δημοσιότητας, πράγμα που είχε ως συνέπεια να μείνουν στο αρχείο και να επανέλθουν στο προσκήνιο με καθυστέρηση μισού αιώνα με τον συνθέτη να νιώθει την ανάγκη να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του με τα πρώτα πρώτα λόγια που διαβάζουμε μόλις ανοίξουμε το βιβλιαράκι της πολύ επιμελημένης έκδοσης: 

«Η έκδοση μετά από πενήντα χρόνια τμήματος ενός έργου που θέμα του έχει τον αγώνα ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών είναι εύκολο να προκαλέσει πολλά και αντιφατικά συναισθήματα όπως επίσης και αντικρουόμενες τοποθετήσεις. Προσωπικά νιώθω ανακούφιση γιατί έστω και τώρα όλα όσα δημιούργησα θα φτάσουν στο κοινό που ενδιαφέρεται και έχει άποψη για τα γεγονότα της εποχής. Παράλληλα θεωρώ ότι δίνεται η δυνατότητα να φανεί ότι η πορεία που ακολούθησα δεν είχε και δεν έκρυβε καμία υστεροβουλία για εκμετάλλευση σε προσωπικό επίπεδο των γεγονότων. Δεν έγινε το άλογο που θα με έφερνε στην κορυφή και την εμπορική επιτυχία. Ήταν και εξακολουθεί και σήμερα να είναι η έκφραση της γενικότερης θεώρησής μου σε ιδεολογικό και πολιτικό επίπεδο...».

Το έργο περιλαμβάνει δεκαπέντε ποιήματα  τριών Ελλήνων ποιητών, του Κώστα Βάρναλη (1884-1974), του Κώστα Καρυωτάκη (1896-1928) και του Γιάννη Ρίτσου (1909-1990), καθώς και δύο ξένων, του Χιλιανού Πάμπλο Νερούδα (1904-1973) και του Τούρκου Ναζίμ Χικμέτ (1902-1963), όλα μελοποιημένα στην Ιταλία κατά το διάστημα 1970-1974, όταν ο νεαρός συνθέτης ξεκινούσε τα πρώτα μουσικά του βήματα υπό τη φυσιολογική επήρεια της μουσικής των σημαντικών συνθετών της εποχής του, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης ή ο Μάνος Λοΐζος και ο Χρήστος Λεοντής που έχουν εμφανή τα σημάδια τους στις μελωδίες αυτών των νεανικών τραγουδιών. Ο Αλέξανδρος Καψοκαβάδης, παλιότερος συνεργάτης του συνθέτη, ο οποίος μάλιστα συμμετέχει και ως ερμηνευτής, επιμελήθηκε την ενορχήστρωση χρησιμοποιώντας συμβατικά ακουστικά όργανα, όπως κιθάρες, λαούτο, τζουρά, μπαγλαμά, βιολί, φαγκότο, φυσαρμόνικα, κλαρινέτο, φλάουτο και βιολοντσέλο. Τραγουδούν επίσης η Αργυρώ Καπαρού και ο συνθέτης, ενώ συμμετέχει και χορωδία. Την εικαστική επιμέλεια της έκδοσης φρόντισε ο κόρη του συνθέτη Αλέξια Γκρους.

(c) CD-Book | Μετρονόμος | 2024 | Πηγή: Δ.Πατ./d58