Έργα για πιάνο και ορχήστρα του Franz Liszt

Άλλο ένα σπάνιο βινύλιο με συμφωνικές συνθέσεις του μεγάλου ρομαντικού συνθέτη Franz Liszt (1811-1886) μέσα από την πολυσήμαντη δισκογραφική παρακαταθήκη του αρχιμουσικού Kurt Masur που απεβίωσε πριν από λίγες ημέρες. 

Περιλαμβάνονται τέσσερα έργα σε φόρμα concertante και συγκεκριμένα για πιάνο και συμφωνική ορχήστρα. Τα τρία πρώτα, δηλαδή το δημοφιλές Τοtentanz (Χορός του θανάτου), το Malediction (Kατάρα) και το Hungarian Fantasia, είναι πρωτότυπες συνθέσεις του Λιστ, ενώ το τέταρτο με τίτλο Fantasia on "Ruins of Athens" (Φαντασία πάνω στο 'Ερείπια των Αθηνών') αποτελεί ελεύθερη συμφωνική μεταγραφή βασισμένη στην ομώνυμη ουβερτούρα του Ludwig van Beethoven. 

Πιάνο παίζει ο γαλλοβουλγαρικής καταγωγής πιανίστας Michel Béroff. Tην περίφημη Gewandhaus Orchestra της Λειψίας διευθύνει ο Kurt Masur.

(c) Angel | LP | 1980 | Flac | Covers

Ο ΔΙΣΚΟΣ

Χριστουγεννιάτικη πανσέληνος

Με αφορμή την αποψινή Χριστουγεννιάτικη πανσέληνο σάς αφιερώνω το τραγούδι Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι, ένα από τα ωραιότερα και διαχρονικότερα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι με στίχους του Νότη Περγιάλη σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Γιώργο Εμιρζά. Σε οργανική μορφή πρωτοακούστηκε στην ταινία Αγιούπα (1957). Το 1958 κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών με τη Νάνα Μούσχουρη. Η μελωδία του τραγουδιού ακούγεται επίσης και στην ταινία Ποτέ την Κυριακή (1960). Στη συνέχεια το τραγούδι γνώρισε αμέτρητες εκτελέσεις, από τις οποίες ωραιότερη είναι αυτή της Φλέρυς Νταντωνάκη που ακούμε σ' αυτό το βίντεο, όπως τη βρίσκουμε στην ομώνυμη συλλογή της ΕΜΙ με τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι (1984).

Χριστουγεννιάτικα Κοντσέρτα από το μουσικό σύνολο I Musici

Μια συναρπαστική συλλογή τεσσάρων "Χριστουγεννιάτικων" κοντσέρτων της εποχής του Μπαρόκ περιέχεται σ' αυτόν τον παλιό δίσκο (ηχογράφηση του 1962) της Philips, που γράφτηκαν από τους συνθέτες Arcangelo Corelli (1653-1713), Giuseppe Torelli (1658-1709), Francesco Manfredini (1680-1748) και Pietro Antonio Locatelli (1695-1764).
Υπέροχες μουσικές μικρογραφίες με γοητευτικές εναλλαγές αργών και γοργών ρυθμών που υποβάλλουν την κατανυκτική ατμόσφαιρα της γέννησης του Ιησού, με ευφρόσυνες και εξαγνιστικές μελωδίες, αλλά και χαρούμενα ρυθμικά ξεσπάσματα που μοιάζουν σαν ενόργανα "ωσαννά". Κορυφαίο όλων το πρώτο κοντσέρτο, αυτό του Κορέλλι, ενός από τους μεγαλύτερους και πρωτοπόρους δημιουργούς του ιταλικού Μπαρόκ.
Η ερμηνεία των έργων υπογράφεται από το ιταλικό οργανικό σύνολο I Musici, την κορυφαία μπαρόκ ορχήστρα δωματίου της μεταπολεμικής περιόδου (δημιουργήθηκε το 1952) με σημαντικότατη συμβολή στην αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για την εποχή του Μπαρόκ και ιδιαίτερα στην "ανακάλυψη" ενός ξεχασμένου συνθέτη, του Antonio Vivaldi!

Έφυγε ο μεγάλος μαέστρος Kurt Masur

Έφυγε από τη ζωή χθες, 19 Δεκεμβρίου, ο μεγάλος Γερμανός αρχιμουσικός Kurt Masur (1927-2015) στα 88 του χρόνια ύστερα από επιπλοκές της νόσου Πάρκινσον, από την οποία έπασχε τα τελευταία χρόνια.

Ο Masur καταγόταν από την Ανατολική Γερμανία, όπου και αναδείχθηκε σε μεγάλο αρχιμουσικό διευθύνοντας επί πολλά χρόνια την περίφημη Gewandhaus Orchestra της Λειψίας. Διετέλεσε επίσης αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης, της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Λονδίνου και πολλών άλλων συμφωνικών συνόλων, ενώ άφησε πλουσιότατη δισκογραφική παρακαταθήκη. 

Το ενδιαφέρον του επικεντρώνονταν κυρίως στο γερμανικό ρομαντικό ρεπερτόριο, ενώ στις καλύτερες στιγμές του συγκαταλέγονται ηχογραφήσεις έργων του Μπετόβεν, του Μέντελσον, του Λιστ, του Μπραμς και του Μπρουχ. Ηχογράφησε πολλές φορές τις συμφωνίες και τις εισαγωγές του Μπετόβεν, αλλά για μένα οι αναλογικές του εγγραφές στα χρόνια του '70 για τη Philips είναι ό,τι καλύτερο μας έχει κληροδοτήσει. Ήταν επίσης ο μαέστρος που ανέδειξε το συμφωνικό έργο του Φραντς Λιστ, το οποίο ήταν υποτιμημένο, μιας και ο μεγάλος αυτός συνθέτης ήταν ταυτισμένος με το πιάνο. Οι ερμηνείες του Masur στα κοντσέρτα για βιολί του Μαξ Μπρουχ με τον βιολονίστα Salvatore Accardo θεωρούνται αξεπέραστες.

 

Ο μοναχικός βαρκάρης της λίμνης

Αυτός είναι ο Παναγιώτης, ο μοναχικός άρχοντας της λίμνης! Επίμονος κι επιδέξιος, φροντίζει ακούραστος με ασίγαστο μεράκι το μικρό σκαρί του. 

Το "καράβι" του Παναγιώτη είναι δώρο των μαθητών του 2ου Λυκείου. Το είχαν μαστορέψει πιο παλιά για κάποιο σχολικό πρόγραμμα, αλλά ξέμεινε στην αυλή να το δέρνουν αλύπητα η βροχή κι ο χιονιάς, έτσι που σιγά σιγά είχε αρχίσει να σαπίζει. Εκείνος το είχε "βάλει στο μάτι" κι όταν είπε μια κουβέντα στον διευθυντή, δε χρειάστηκε πολύ για να παρθεί η απόφαση να του το χαρίσουν, γιατί ήξεραν καλά πως έτσι θα το έσωζαν. Τα θαυματουργά χέρια του βαρκάρη δεν άργησαν να το ξαναζωντανέψουν κι έτσι πια εκείνο περήφανο απλώνει το ξανανιωμένο του κορμί νωχελικά στα νερά της λίμνης. 

Από τότε ο Παναγιώτης περνάει τις περισσότερες ώρες της ημέρας του πάνω στο καράβι του αρμενίζοντας περήφανος στ' ανοιχτά της λίμνης, πότε ψαρεύοντας και πότε ονειροπολώντας!

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος διαβάζει Λευτέρη Παπαδόπουλο

Πριν από λίγες μέρες, στις 14 Νοέμβρη, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος γιόρτασε τα ογδοηκοστά του γενέθλια συμπληρώνοντας ταυτόχρονα 50 χρόνια συνεχούς παρουσίας στο ελληνικό τραγούδι με περισσότερα από 1200 τραγούδια, πολλά από τα οποία αποτελούν διαχρονικές επιτυχίες κι εξακολουθούν να βρίσκονται στα χείλη ολωνών μας, χωρίς πολλές φορές να ξέρουμε καν ότι είναι γραμμένα από αυτόν. Μαζί με τον Νίκο Γκάτσο και τον Μάνο Ελευθερίου αποτελεί αδιαφιλονίκητο μέλος της κορυφαίας τριάδας των Ελλήνων στιχουργών από την εποχή της εμφάνισης του "έντεχνου" λαϊκού τραγουδιού. Αναλογικά μάλιστα με τους άλλους δύο πιστώνεται τις περισσότερες ποσοτικά επιτυχίες, αλλά και τις περισσότερες συνεργασίες με συνθέτες συχνά εντελώς διαφορετικού ύφους και φυσικά με όλους τους μεγάλους τραγουδιστές. Μόνο με τον Μάνο Χατζιδάκι δε συνεργάστηκε, αν και φαίνεται πως υπήρχε κάποιο ανεκπλήρωτο σχέδιο μιας τέτοιας συνεργασίας, ενώ η εκτίμηση του μεγάλου συνθέτη για εκείνον ήταν απεριόριστη.
Στα 50 και παραπάνω αυτά χρόνια, από το 1963 που έγραψε την "Άπονη ζωή", ξεχωρίζουν κάποιες μεγάλες συνεργασίες του με Έλληνες συνθέτες που πραγματικά χάραξαν ανεξίτηλα την πορεία του ελληνικού τραγουδιού: Πρώτα με τον Σταύρο Ξαρχάκο, μια συνεργασία όχι μεγάλη ποσοτικά, αλλά κορυφαία ποιοτικά, αφού περιλαμβάνει αριστουργηματικά τραγούδια, όπως η "Άπονη ζωή", η "Φτωχολογιά", η "Καισαριανή", το "Βάλε κι άλλο πιάτο

στο τραπέζι", το "Κλάψτε ουρανοί κι αστέρια", ο "Δεληβοριάς" και κάμποσα ακόμη. Ακολούθησε η συνεργασία με τον Μίμη Πλέσσα που απέφερε τις τεράστιες κινηματογραφικές επιτυχίες με τη φωνή του Γιάννη Πουλόπουλου, συνεργασία που κορυφώθηκε το 1969 με το δίσκο "Ο Δρόμος", ο οποίος σημείωσε το μεγαλύτερο ρεκόρ πωλήσεων διαχρονικά στην ελληνική δισκογραφία. Εκεί όμως που βρήκε τον πραγματικό εαυτό του ήταν πλάι στον αγαπημένο φίλο του τον Μάνο Λοΐζο, με τον οποίο έγραψε τραγούδια το ένα καλύτερο από το άλλο ("Δελφίνι δελφινάκι", "Το παλιό ρολόι", "Γοργόνα", "Παποράκι", 'Ήλιε μου σε παρακαλώ", "Έχω ένα καφενέ", "Σεβάχ ο Θαλασσινός", "Τζαμάικα", "Κουταλιανός", "Μάνα δε φυτέψαμε", "Αχ, χελιδόνι μου", "Νανούρισμα", "Δέκα παλικάρια", "Παραμυθάκι μου", "Ο αρχηγός", "Μη με ρωτάς"). Παράλληλα είχε μια θαυμάσια συνεργασία με τον Γιάννη Σπανό που απέφερε μια σειρά ιδιαίτερα τρυφερών τραγουδιών ("Μια Κυριακή", "Πες πως μ' αντάμωσες", "Τα χέρια", "Ξύπνησε η πόλη", "Βροχή και σήμερα", "Μια βραδιά του Μαγιού", "Είπα να φύγω", "Οδός Αριστοτέλους", "Κίτρινη πόλη", "Οι Κυριακές στην Κατερίνη"). Εκείνη την εποχή με τον Απόστολο Καλδάρα έγραψε έναν από τους καλύτερους ελληνικούς δίσκους, τον "Βυζαντινό Εσπερινό", ενώ παράλληλα είχε μικρή συνεργασία με τον Σταύρο Κουγιουμτζή ("Στα ψηλά τα παραθύρια", "Κάποιος χτύπησε την πόρτα") και τον Γιώργο Χατζηνάσιο. Στη δεκαετία του '80 γνώρισε μεγάλες επιτυχίες με τον Χρήστο Νικολόπουλο, ενώ η τελευταία μεγάλη του συνεργασία ήταν με τον Μίκη Θεοδωράκη, η οποία μάλιστα κράτησε μέχρι τα πρόσφατα χρόνια. 

Ο δίσκος της Legend αποτελεί ένα ωραίο αφιέρωμα στη μεγάλη αυτή διαδρομή του Λευτέρη Παπαδόπουλου στο ελληνικό τραγούδι. Εδώ είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής, αφού εκτός από τους δικούς του στίχους έχουμε και την παρουσία του ίδιου που διαβάζει τους στίχους του. Και μάλιστα τους διαβάζει με απόλυτα εκφραστικό τρόπο δείχνοντας ολοφάνερα τη βιωματική του σχέση μ' αυτό το ακριβό υλικό και αναδεικνύοντας τους ζουμερούς χυμούς αυτής της καθαρής λαϊκής ποίησης. 75 επιλεγμένα τραγούδια συνοδευόμενα από διακριτικές μελωδικές υπομνήσεις του πιάνου που παίζει o Γιώργος Παγιάτης.

(c) Legend | 2009

"Λόπου σετς" της Σοφίας Κλειούση

Λόπου σετς σημαίνει «Το λημέρι του λύκου» και είναι η ονομασία  μιας απόκρημνης περιοχής του Γράμμου, κοντά στο Μονόπυλο του Νομού Καστοριάς. Τα γεγονότα του μυθιστορήματος διατρέχουν μια τριακονταετία, από το 1910 ως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και το υλικό οργανώνεται γύρω από τρεις βασικούς θεματικούς άξονες: τον πόλεμο, το θάνατο και - πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’  όλα - τον έρωτα.

 Τα πρόσωπα και οι χώροι ανήκουν στην προσωπική γενεαλογία της συγγραφέως, είναι δηλαδή αληθινά. Με την πορεία όμως της αφήγησης η ιστορία ακολούθησε τον δικό της τρόπο, κάποιοι ήρωες τραβήχτηκαν στη σκιά, ενώ άλλοι αυτονομήθηκαν και βγήκαν μπροστά στο φως.

Η αφήγηση ρέει αβίαστα και οδηγεί στις κορυφώσεις με ηρεμία και νηφαλιότητα, χωρίς έντονες εξάρσεις.  Εξίσου καλοδουλεμένη και η γλώσσα: στιβαρή και περίτεχνη στα περιγραφικά μέρη, απλή και φυσική στους διαλόγους.

(από την ιστοσελίδα των εκδόσεων ΔΩΔΩΝΗ) 

Σύντομη περιγραφή του έργου:
Αύγουστος του 1910. Μια τυχαία συνάντηση στον Πειραιά θα κινήσει τα νήματα μιας απρόβλεπτης ιστορίας. Ο νόστος του Γιάννη και η χειμωνιάτικη νυφούλα, το κόκκινο μαντήλι στον λαιμό του φυγά, τ΄ ανδραγαθήματα της νιότης στις απάτητες "γειτονιές" των αμάραντων, οι πινελιές του έρωτα στην ακουαρέλα του κοριτσιού και οι σειρήνες του πολέμου συνθέτουν την ανθρωπογεωγραφία του "Λόπου Σετς". Στο μυθιστόρημα ζωντανεύουν ιστορίες παλιές, ανθρώπων απλών, καθημερινών, που έζησαν τα πάθη τους, τους έρωτές τους, τους αποχωρισμούς και τις ενοχές τους στο δικό τους μικρό κόσμο με φόντο τη μεγάλη ιστορία του τόπου.

Μικρό βιογραφικό της συγγραφέως:

Η Σοφία Κλειούση γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καστοριά, όπου ζει μόνιμα. Σπούδασε στο τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. με ειδικότητα στον τομέα Μεσαιωνικών και Νεοελληνικών Σπουδών. Από το 2001 υπηρετεί στη δημόσια μέση εκπαίδευση. Ασχολείται συστηματικά με το θέατρο στην εκπαίδευση οργανώνοντας θεατρικές παραστάσεις στα πλαίσια σχολικών πολιτιστικών προγραμμάτων. Τον Φεβρουάριο του 2015 τιμήθηκε με έπαινο στον 33ο Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό της Πανελλήνιας  Ένωσης Λογοτεχνών για το διήγημα της "Οδός Κυρίτση", ενώ τον Ιούνιο του ίδιου έτους απέσπασε έπαινο στους Λ' Πανελλήνιους Αγώνες Ποίησης Δελφών για το ποίημά της "Σήμερα". Είναι παντρεμένη και μητέρα μιας εννιάχρονης κόρης. Το "Λόπου Σετς" είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.

(από την ιστοσελίδα του Συνδέμου Φιλολόγων Καστοριάς)

Οι "Τέσσερις Εποχές" του Vivaldi (ιστορική ηχογράφηση του 1955)

Το ιστορικό ιταλικό μουσικό σύνολο δωματίου I Musici ιδρύθηκε στη Ρώμη το 1951 κι έκτοτε διέγραψε μια υπέρλαμπρη πορεία στο χώρο της ερμηνείας έργων του Μπαρόκ με επίκεντρο τα κοσμαγάπητα κοντσέρτα του Antonio Vivaldi. Το συγκρότημα ανέδειξε εξαιρετικούς σολίστ, μεταξύ των οποίων οι: Felix Ayo, Roberto Michelucci, Bruno Giuranna, Maria Teresa Garatti, Salvatore Accardo, Severino Gazzeloni, Federico Agostini, Pina Carmirelli και πολλοί άλλοι. Ήταν το ίδιο μουσικό σύνολο που ηχογράφησε τον πρώτο ψηφιακό δίσκο για τη Philips στα τέλη της δεκαετίας του '70.

Η πρώτη ηχογράφηση του συγκροτήματος πραγματοποιήθηκε στο Άμστερνταμ τον Ιούλιο του 1955. Ήταν μια κορυφαία στιγμή στην ιστορία της κλασικής δισκογραφίας αυτή. Το έργο που επιλέχθηκε ήταν το διαχρονικότερο "σουξέ" της λόγιας μουσικής, οι περίφημες Τέσσερις Εποχές του Vivaldi, δηλαδή η πρώτη τετράδα από τα 12 κοντσέρτα του opus 8 ("Il cimento dell' armonia e dell' inventione") (Διαγωνισμός αρμονίας και επινοητικότητας). Το έργο γράφτηκε γύρω στο 1723 και δημοσιεύτηκε στο Άμστερνταμ το 1725. 

Εκεί ακριβώς πραγματοποιήθηκε 230 χρόνια αργότερα αυτή η ιστορική ηχογράφηση. Πρώτο βιολί ο Felix Ayo, ένας χαλκέντερος μουσικός που υπήρξε ενεργός μέχρι πρόσφατα! Η ηχογράφηση είναι μονοφωνική, αλλά με υψηλά ηχητικά στάνταρ, ώστε να ακούγεται πολύ ευχάριστα, ενώ η εκτέλεση του συγκροτήματος αποτέλεσε διαχρονικά σημείο αναφοράς για τις αμέτρητες μεταγενέστερες εκτελέσεις του έργου. Άλλωστε το ίδιο το συγκρότημα επανηχογράφησε το έργο καμιά δεκαριά φορές μέσα στα επόμενα 50 χρόνια!

Η σύγχρονη Γκουέρνικα...

Το 1937 ο Πάμπλο Πικάσο κατέγραψε τη φρίκη του πολέμου με τη "Γκουέρνικα" (ή Γκερνίκα), τον πιο διάσημο πίνακά του. Σχεδόν 80 χρόνια μετά η αμείλικτη επικαιρότητα της προσφυγικής τραγωδίας εμπνέει έναν Βούλγαρο σκιτσογράφο να ξαναστήσει μια σύγχρονη Γκουέρνικα με τα υλικά της παλιάς και με πλαίσιο τα αφιλόξενα νερά του Αιγαίου...

Η Ανατολή συναντά τη Δύση: 'Εργα για κρουστά (Philips, 1972)

Ένας δίσκος αφιερωμένος αποκλειστικά στα κρουστά με συνθέσεις avant garde άραγε πόσο ευχάριστα μπορεί να ακούγεται; Το ερώτημα με απασχολεί, γιατί ώρες ώρες νιώθω να φουντώνουν οι διαστροφικές μου καταβολές, καθώς συλλαμβάνω τον εαυτό μου να απολαμβάνει με υπέρτατη ηδονή αυτούς τους "πρωτόγονους" ήχους, έστω κι αν οι θεωρητικοί τους τοποθετούν στη μουσική πρωτοπορία του 20ου αιώνα! 

Αλλά ας σοβαρολογήσουμε: Εδώ έχουμε ένα μικρό δείγμα πρωτοποριακής μουσικής για κρουστά από τρεις εντελώς διαφορετικής καταγωγής συνθέτες που απλώνονται από την Κίνα ως τη Γαλλία, για να δικαιολογηθεί και ο τίτλος του δίσκου. 

Η Κινεζοελβετίδα συνθέτρια Tona Scherchen (1938-), κόρη του μεγάλου αρχιμουσικού Χέρμαν Σέρχεν, συνεισφέρει τη σύνθεση "Shen", γραμμένη το 1968. Ακολουθεί ο Γάλλος Alain Louvier (1945-) με τις συνθέσεις "Candrakala" και "Shima", ενώ η δεύτερη πλευρά του δίσκου καλύπτεται από την εντυπωσιακή σύνθεση "Κρυπτόγραμμα" (1970) για έξι εκτελεστές κρουστών του δικού μας Γιώργου Απέργη (1945-), σημαντικού συνθέτη, ο οποίος ζει από το 1963 στο Παρίσι, όπου απολαμβάνει μεγάλης αναγνώρισης. 

Τα έργα ερμηνεύονται από το ιστορικό σύνολο κρουστών Les percussions de Strasbourg.

LP | Philips | 1972 | Flac | Covers

Ο ΔΙΣΚΟΣ

Ο Ναζίμ Χικμέτ στην ελληνική δισκογραφία

Αν εξαιρέσουμε τον Ισπανό ποιητή Federico Garcia Lorca, που χωρίς αμφιβολία κατέχει την πρωτοκαθεδρία σε δημοφιλία ξένου ποιητή στην Ελλάδα, αμέσως μετά ακολουθεί μια τριάδα ξένων ποιητών που φαίνεται ν’ αποτελεί ισχυρή πηγή έμπνευσης για πολλούς Έλληνες μουσικούς. Πρόκειται για τον Γερμανό Μπέρτολτ Μπρεχτ, τον Χιλιανό Πάμπλο Νερούδα και τον Τούρκο Ναζίμ Χικμέτ.

O Ναζίμ Χικμέτ (1902-1963) άλλωστε, πολύ περισσότερο από τους υπόλοιπους, είχε ιδιαίτερους δεσμούς με την Ελλάδα κι ας προερχόταν από την αντίπερα όχθη! Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, μνημόνευε  συχνά την Ελλάδα στο έργο του κι εν γένει διαπνεόταν από έναν ισχυρό φιλελληνισμό, ο οποίος διασπά αποφασιστικά τα στεγανά που για ποικίλους λόγους ορθώθηκαν ανάμεσα στους δυο γειτονικούς λαούς. Ο Γιάννης Ρίτσος υπήρξε ο κύριος μεταφραστής του στην ελληνική γλώσσα και τη δική του μεταφορά επέλεξαν οι περισσότεροι μουσικοί που καταπιάστηκαν με την ευαίσθητη και λυρική γραφή του Χικμέτ.

Πρώτος ο Θάνος Μικρούτσικος, στην παρθενική του μάλιστα ολοκληρωμένη δισκογραφική εμφάνιση, ήταν αυτός που σύστησε τον Ναζίμ Χικμέτ στο ελληνικό μουσικόφιλο κοινό με τον πολυσήμαντο κύκλο τραγουδιών «Πολιτικά Τραγούδια» (LYRA, 1975). O δίσκος αυτός έκανε ισχυρή εντύπωση μόλις κυκλοφόρησε κι επέβαλε μεμιάς τον νέο συνθέτη αποσπώντας διθυραμβικά σχόλια. Φαίνεται όμως πως σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την υποδοχή έπαιξε και ο ποιητικός λόγος που επιστρατεύτηκε με επιλεγμένα κείμενα του Γερμανού ποιητή Βολφ Μπίρμαν και του Ναζίμ Χικμέτ. Από τα έξι ποιήματα του Τούρκου ποιητή τα τρία («Μικρόκοσμος», «Αν η μισή μου καρδιά», «Το έπος του σεΐχη Μπεντρεντίν») βασίστηκαν σε μετάφραση του Γιάννη Ρίτσου, ενά τα υπόλοιπα τρία («Χιονίζει», «Η πιο όμορφη θάλασσα», «Αυτό είναι») σε μετάφραση του Γιώργου Παπαλεονάρδου. Η συγκλονιστική ερμηνεία της Μαρίας Δημητριάδη έδωσε ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στα διαχρονικά αυτά τραγούδια.

Ένα χρόνο μετά τα «Πολιτικά Τραγούδια» ο Θάνος Μικρούτσικος επανήλθε στον ποιητή μελοποιώντας το ποίημα «Ο εχθρός», το οποίο κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών μαζί με το τραγούδι «Ρόζα Λούξεμπουργκ» σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου (LYRA, 1976). Κι ενώ το τραγούδι του Μάνου Ελευθερίου στη συνέχεια ενσωματώθηκε στον κύκλο τραγουδιών «Τροπάρια για φονιάδες» (1977), δεν συνέβη κάτι ανάλογο με το τραγούδι του Χικμέτ, το οποίο περιορίστηκε σ’ αυτή την έκδοση. Ερμηνεύτρια και πάλι η Μαρία Δημητριάδη. 

Μερικά χρόνια αργότερα, στους περίφημους «Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού» της Κέρκυρας που οργάνωσε ο Μάνος Χατζιδάκις επί δύο συνεχόμενες χρονιές (1981, 1982), ακούστηκαν δύο ακόμη μελοποιήσεις του Ναζίμ Χικμέτ. Πρόκειται για τα δύο τρυφερά «Νανουρίσματα», τα οποία έγραψαν η Ηδύλη Τσαλίκη και ο Ηρακλής Καζάκης (MINOS, 1981/1982). Τα ερμήνευσαν αντίστοιχα η συνθέτρια και η Ρηνιώ Κουρδάκη.

Τα δυο αυτά «Νανουρίσματα» μελοποίησε λίγο αργότερα και ο Μιχάλης Τρανουδάκης για το δίσκο του «Σύννεφο σύννεφο πού πάς» με ερμηνεύτρια τη Σοφία Μιχαηλίδη (Δισκογραφικός Συνεταιρισμός Καλλιτεχνών, 1983). Αξιοσημείωτο είναι ότι στο διαδίκτυο κυκλοφορεί και μια τρίτη μελοποίηση των δύο «Νανουρισμάτων» από τον συνθέτη Μιχάλη Κλεάνθη, η οποία όμως δε φαίνεται να έχει ποτέ δισκογραφηθεί.

Νωρίτερα όμως, το 1982, είχαμε την έκδοση του δίσκου «Η Μαρία Φαραντούρη τραγουδά Λιβανελί» (MINOS, 1982) με συνθέσεις του Τούρκου δημιουργού Ζουλφί Λιβανελί, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τέσσερα ποιήματα του Ναζίμ Χικμέτ. Τα δύο απ’ αυτά («Χιροσίμα», «Σαν τον Κερέμ») μεταφέρθηκαν στα ελληνικά από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, ενώ άλλα δύο («Karli kayin ormani», «Bulut mu olsam») αποδίδονται στην τουρκική γλώσσα από τη Μαρία Φαραντούρη και τον συνθέτη. 

Η κορυφαία όμως μελοποιημένη εμφάνιση του Χικμέτ στην ελληνική δισκογραφία φέρει την υπογραφή του Μάνου Λοΐζου και κυκλοφόρησε μετά το θάνατo του συνθέτη με τον τίτλο «Γράμματα στην αγαπημένη» (MINOS, 1983). Στην πραγματικότητα ο Μάνος Λοΐζος είχε αρχίσει να καταπιάνεται μ’ αυτά τα τραγούδια τουλάχιστον δέκα χρόνια νωρίτερα πάνω στη μετάφραση του Γιάννη Ρίτσου, ενώ το 1976 επιχείρησε μια πρώτη πρόχειρη εγγραφή με τη φωνή του Μανόλη Ρασούλη, χωρίς να μείνει ικανοποιημένος. Πάλεψε πολύ με το υλικό αυτό ο συνθέτης και δοκίμασε διάφορα ενορχηστρωτικά σχήματα, χωρίς ποτέ να δώσει τελική μορφή στα τραγούδια και κυρίως χωρίς ποτέ να προλάβει να τα ηχογραφήσει επίσημα στο στούντιο. Ο μεταθανάτιος δίσκος που κυκλοφόρησε με τη φωνή του και τη συνοδεία απλής κιθάρας και φυσαρμόνικας από ερασιτεχνική ηχογράφηση σε μαγνητοταινία αποτελεί παρόλα αυτά ένα πολύτιμο ντοκουμέντο, ενώ τα τραγούδια αγάπηθηκαν πολύ κι αξακολουθούν να ακούγονται με ξεχωριστή συγκίνηση. Οι τίτλοι τους:  «Μονάκριβή μου», «Για τη ζωή», «Το δίχτυ», «Απερίγραπτη λένε», «Στηθάγχη», «Κατά τις λάμψεις πέρα», «Χλιαροί και παλλόμενοι», «Λίγα γαρούφαλα», «Όπως ο Κερέμ», «Τι όμορφο που ’ναι να σε συλλογιέμαι», «Αν με τη μεσολάβηση», «Η πιο όμορφη θάλασσα», «Ένα κρεβάτι εκστρατείας», «Ο άνεμος κυλάει».

Τα κατοπινά χρόνια εμφανίστηκαν σποραδικές μελοποιήσεις του Ναζίμ Χικμέτ στην ελληνική δισκογραφία. Το 1986 ο Σωτήρης Ρεμπάπης συμπεριέλαβε το ποίημα «Οι μαχητές» με τη Βασιλική Βιρουράκη στο δίσκο «Τα παλικάρια» (Ανεξάρτητη έκδοση, 1986). Το 1995 ο λαϊκός συνθέτης Θανάσης Πολυκανδριώτης μελοποίησε το ποίημα «Ύμνος στη ζωή» για το δίσκο «Τα βιώματά μου» με ερμηνευτή τον Στέλιο Καζαντζίδη (ΜΒΙ, 1995).  Επίσης ο Κωστής Μαραβέγιας συμπεριέλαβε το ποίημα «Να μη λυγάς» στο δίσκο «Ραδιοπειρατής» (FM Records, 2003). Τέλος, οι Χειμερινοί Κολυμβητές μελοποίησαν το ποίημα «Κλαίουσες ιτιές» σε ελληνική απόδοση Στέλιου Μαγιόπουλου για το δίσκο «Το πέρασμά σου» (LYRA, 2007).

Κι ο Μίκης Θεοδωράκης; Ο συνθέτης που μελοποίησε τα πάντα, ξέχασε τον μεγάλο Τούρκο ποιητή; Όχι ακριβώς! Υπάρχει ένα μελοποιημένο ποίημά του από τον κορυφαίο Έλληνα δημιουργό και το βρίσκουμε στο δίσκο «Mikis sings his songs», ο οποίος ηχογραφήθηκε στο Βερολίνο το 1996 για λογαριασμό γερμανικής εταιρίας (Peregrina, 1997) κι επανεκδόθηκε το 2003 από την ελληνική FM Records. Πρόκειται για το ποίημα «Χιονίζει» σε μετάφραση Γιάννη Ρίτσου. Ερμηνεύει ο ίδιος ο Μίκης. Είναι ενδιαφέρουσα λοιπόν η σύγκριση των δύο διαφορετικών μελοποιήσεων του συγκεκριμένου ποιήματος, αυτής από τον Θάνο Μικρούτσικο στη μετάφραση του Γιώργου Παπαλεονάρδου κι αυτής από τον Μίκη Θεοδωράκη στη μετάφραση του Γιάννη Ρίτσου. Μάλιστα η σύγκριση μπορεί να επεκταθεί και στην ακρόαση μιας ανέκδοτης μελοποίησης του ίδιου ποιήματος που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο και υπογράφεται από τον Γρηγόρη Νικολόπουλο και το μουσικό σχήμα Μαγικοί Καθρέφτες.

Ανάλογες συγκρίσεις μπορούν να γίνουν και μεταξύ άλλων μελοποιήσεων κοινών ποιημάτων, όπως του «Στηθάγχη» («Αν η μισή μου καρδιά») και «Η πιο όμορφη θάλασσα» από τον Θάνο Μικρούτσικο και τον Μάνο Λοΐζο ή του «Όπως ο  Κερέμ» από τον Λιβανελί και τον Μάνο Λοΐζο.

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν κάποιες επανεκτελέσεις: Στο δίσκο «Παράξενο δεν είναι;» (Legend, 2007) του Θάνου Μικρούτσικου έχουμε επανεκτέλεση του τραγουδιού «Η πιο όμορφη θάλασσα» από χορωδία, ενώ στο δίσκο «Τους έχω βαρεθεί», πάλι του Θάνου Μικρούτσικου, έχουμε άλλες δυο επανεκτελέσεις («Μικρόκοσμος», «Αν η μισή μου καρδιά») από το συγκρότημα Υπόγεια Ρεύματα (Legend, 2009)

Συμπληρωματικά στις παραπάνω επισημάνσεις θα μπορούσαμε ν’ αναφέρουμε ότι το διεθνές κοινό γνώρισε τον ποιητή κυρίως μέσα από τη μελοποίηση του ποιήματος «Το κορίτσι της Χιροσίμα» (ή «Μικρό κορίτσι») από τον Ζουλφί Λιβανελί που αξιοποίησε μια παλιά σκοτσέζικη μελωδία. Το τραγούδι αυτό έκανε το γύρο του κόσμου και τραγουδήθηκε με τον αγγλόφωνο τίτλο «I come and stand at every door» ή «Hiroshima Girl» από διάσημους ερμηνευτές, όπως η Joan Baez, οι The Byrds και άλλοι.

Προσθέτω, τέλος, ότι ο σημαντικός Τούρκος πιανίστας και συνθέτης Φαζίλ Σάι το 2001 έγραψε  μουσική για το ντοκιμαντέρ «Ναζίμ», ενώ αμέσως μετά συνέθεσε το ομώνυμο ορατόριο βασισμένο σε ποίηση του Ναζίμ Χικμέτ, το οποίο παρουσίασε το 2005 στο αρχαίο θέατρο της Ασπένδου.

Δημήτρης Ε. Κωστούλας

φιλόλογος, μουσικός ερευνητής

Η μελέτη μου αυτή δημοσιεύτηκε αρχικά στο περιοδικό "Θέματα Παιδείας", τεύχος 53-56 (2014)

Η Μαρία Φαραντούρη στη Legend (2001-2010)

Την περίοδο 2001-2010 η Μαρία Φαραντούρη εντάχθηκε στο δυναμικό της δισκογραφικής εταιρίας Legend, όπου της δόθηκε η ευκαιρία να παρουσιάσει μια σειρά ηχογραφήσεις, ζωντανές ή σε στούντιο, με καινούργιες ερμηνείες πάνω σε κλασικά έργα της ελληνικής και ξένης δισκογραφίας. 

Ήταν μια άκρως παραγωγική δεκαετία αυτή, κατά την οποία κυκλοφόρησαν συνολικά 15 άλμπουμ του ενός ή δύο ψηφιακών δίσκων. Οι περισσότεροι ήταν απολύτως προσωπικοί της δίσκοι, ενώ σε μερικούς συμμετείχε μαζί με άλλους καλλιτέχνες (Μανώλης Μητσιάς, Χρήστος Θηβαίος, Τάσης Χριστογιαννόπουλος, Πέτρος Πανδής, Λυδία Κονιόρδου κ.ά.). 

Την ίδια περίοδο βρέθηκαν στη συγκεκριμένη εταιρία και άλλα σημαντικά ονόματα της ελληνικής μουσικής, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Σταύρος Ξαρχάκος. Αυτό διευκόλυνε τη συνεργασία της τραγουδίστριας μαζί τους. Έτσι, ανάμεσα στις εκδόσεις με επανεκτελέσεις παλιού υλικού, περιλαμβάνονται και δύο πρωτότυποι κύκλοι τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη ("Ερημιά", "Οδύσσεια"), καθώς και μια καινούργια συνεργασία με τον Ζιλφί Λιβανελί. 

Αξίζει να σταθούμε στην τολμηρή απόφαση της μεγάλης ερμηνεύτριας να δοκιμάσει τις δυνάμεις και σε αχαρτογράφητα για εκείνη εδάφη, όπως το παραδοσιακό και ελαφρό τραγούδι, αλλά και το ρεμπέτικο, δείχνοντας θαυμαστή προσαρμοστικότητα σε τόσο ετερόκλητες επιλογές.

Ιδού ο κατάλογος των 15 δίσκων της Φαραντούρη στη Legend:

• 2001. Ένας Αιώνας Ελληνικό Τραγούδι
• 2002. Του Φεγγαριού τα Πάθη (ποίηση Federico Garcia Lorca)
• 2003. Η Ποίηση στο Ελληνικό Τραγούδι
• 2004. Η Μαρία Φαραντούρη & ο Γιάννης Βακαρέλης σε τραγούδια Θεοδωράκη-Χατζιδάκι
• 2004. Η Μαρία Φαραντούρη τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη
• 2005. Ζιλφί Λιβανελί: Η Μνήμη του Νερού
• 2006. Μίκη Θεοδωράκη: Ερημιά (ενορχήστρωση: Σταύρος Ξαρχάκος)
• 2006. Η Μαρία Φαραντούρη τραγουδά Μάνο Χατζιδάκι
• 2007. Maria Farantouri Sings George Gershwin
• 2007. Way Home
• 2007. Μίκη Θεοδωράκη: Μπαλάντες (ενορχήστρωση: Σταύρος Ξαρχάκος)
• 2007. Μίκη Θεοδωράκη: Οδύσσεια
• 2008. Μύθοι Γυναικών (συμμετέχει η Λύδία Κονιόρδου)
• 2009. Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη
• 2010. Μίκη Θεοδωράκη: Του Έρωτα και του Θανάτου

Η Ίρμα Κολάση ερμηνεύει δημοφιλή ισπανικά τραγούδια (1954)

Η διάσημη Ελληνίδα μεσόφωνος Ίρμα Κολάση (1918-2012), αρμενογαλλικής καταγωγής, εξαδέλφη του Βύρωνα Κολάση, γνώρισε μια σπουδαία διεθνή καριέρα κυρίως στη δεκαετία του '50 με επίκεντρο το Παρίσι, όπου αξιώθηκε μεγάλων συνεργασιών, όπως με τη Μαρία Κάλλας, τον Ιγκόρ Στραβίσκι, τον Ζαν Κοκτό, τον Ζορζ Ορίκ, τον Φρανσίς Πουλένκ, τον Σεργκέι Προκόφιεφ και άλλους. Ερμήνευσε σημαντικούς μελοδραματικούς ρόλους σε έργα του Ντεμπισί, του Ραβέλ, του Προκόφιεφ και του Σένμπεργκ. Στα μετέπειτα χρόνια αφοσιώθηκε στη διδασκαλία και ανέδειξε αξιόλογους καλλιτέχνες, ανάμεσά τους και τη Νένα Βενετσάνου.

Από τους ανεξάντλητους θησαυρούς της Decca έχω επιλέξει αυτή την ιστορική ηχογράφηση της Ίρμας Κολάση που χρονολογείται από το 1954 και περιλαμβάνει ένα μικρό απάνθισμα δημοφιλών ισπανικών τραγουδιών για σόλο φωνή με συνοδεία πιάνου. Τη συνοδεύει ο Γάλλος πιανίστας Andre Collard. Εκείνο που πηγάζει αβίαστα από την ακρόαση αυτού του δίσκου είναι ότι η σπουδαία Ελληνίδα δείχνει απόλυτα άνετη σ' ένα τέτοιο ρεπερτόριο και η ερμηνεία της, όσο κι αν την αντιστρατεύεται η μονοφωνική ηχογράφηση, δίνει αφορμές για έντονες συγκινήσεις. 

Η Σούλα Μπιρμπίλη τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη (1965)

Η Σούλα Μπιρμπίλη υπήρξε - κατά τη γνώμη μου - η ωραιότερη φωνή της δεκαετίας του '60, αν και με ισχνή δισκογραφική δραστηριότητα, η οποία περιορίζεται σε μόλις 3-4 χρόνια (1964-1967), καθώς αμέσως μετά εγκατέλειψε την Ελλάδα και γνώρισε μια ενδιαφέρουσα καριέρα στη Γαλλία με το όνομα Σούλα Μαρκίζη συνεργαζόμενη με διάσημα ονόματα της γαλλικής σκηνής, όπως ο Ζιλμπέρ Μπεκό, ο Ανταμό και ο Μισέλ Λεγκράν.
Η λιγοστή λοιπόν προσφορά της στην ελληνική δισκογραφία περιλαμβάνει τρεις μεγάλους δίσκους και κάμποσα μεμονωμένα τραγούδια, καμιά 50αριά όλα κι όλα! Σχεδόν τα μισά απ' αυτά είναι του Μίκη Θεοδωράκη, όλα σε δεύτερη εκτέλεση. Αλλά τι εκτέλεση! Μέσα στο 1965 ηχογραφήθηκαν διαδοχικά οι "Μικρές Κυκλάδες", αμέσως μετά την εκτέλεση της Ντόρας Γιαννακοπούλου, καθώς κι ένας κύκλος γνωστών τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη που είχαν κυκλοφορήσει στο διάστημα 1960-1964 με άλλους ερμηνευτές. Η ερμηνεία της Μπιρμπίλη είναι συγκινητική και γλυκύτατη αναδεικνύοντας με αποστομωτικό τρόπο τις συναρπαστικές λυρικές μελωδίες του μεγάλου συνθέτη.
Την ενορχηστρωτική επιμέλεια είχε ο Γιώργος Κατσαρός, ενώ στη λιτή οργανική συνοδεία δεσπόζει η κιθάρα του Νότη Μαυρουδή. Ένας υπέροχος δίσκος που στην εποχή του γνώρισε απανωτές επανεκδόσεις κι εκτός Ελλάδας, αλλά σήμερα παραμένει δυστυχώς εκτός κυκλοφορίας, ενώ δεν αξιώθηκε μιας ψηφιακής επανέκδοσης, αν και - ευτυχώς - όλα τα τραγούδια περιέχονται στο διπλό ψηφιακό άλμπουμ της τραγουδίστριας που κυκλοφόρησε το 2010.

Zoltán Kodály: Hary Janos, Dances (Eugene Ormandy)

O Zoltán Kodály [Ζόλταν Κοντάγι] (1882-1967) υπήρξε μια πολύπλευρη προσωπικότητα των Ουγγρικών γραμμάτων και τεχνών. Διακρίθηκε ως συνθέτης, μουσικοπαιδαγωγός, εθνομουσικολόγος, φιλόσοφος και πολιτικός. Θεωρείται η τρίτη μεγαλύτερη φυσιογνωμία που ανέδειξε η ουγγρική μουσική μετά τον Φραντς Λιστ και τον Μπέλα Μπάρτοκ.
Στο μουσικό του έργο ξεχωριστή θέση κατέχει η λαϊκή όπερα Hary Janos σε λιμπρέτο των Μπέλα Παουλίνι και Ζολτ Χαρσάνι, η οποία βασίζεται στο επικό ποίημα του Γιάνος Γκαράι Ο βετεράνος. Ο ήρωας της όπερας είναι ο Χάρι Γιάνος, ένας απόστρατος αξιωματικός, ο οποίος συχνάζει στο πανδοχείο του χωριού του και διασκεδάζει τους θαμώνες με τα κατορθώματά του στα πεδία των μαχών και τους έρωτές του με τις κυρίες της καλής κοινωνίας της Βιέννης, αποκυήματα και τα δύο της αχαλίνωτης φαντασίας του. Η πρεμιέρα της όπερας δόθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1926 στη Βουδαπέστη. Λίγο αργότερα ο Κοντάγι απομόνωσε τα πιο ενδιαφέροντα ορχηστρικά μέρη της όπερας και τα παρουσίασε ως Σουίτα Χάρι Γιάνος, στις 15 Δεκεμβρίου του 1927 στη Νέα Υόρκη.
Εξίσου δημοφιλείς και πολυδισκογραφημένοι είναι και οι ουγγρικοί χοροί του Κοντάγι γραμμένοι σε μορφή ραψωδίας, γνωστοί ως Χοροί της Γκαλάντα και Χοροί του Μάροσεκ, με μελωδίες που αντλούνται από την ουγγρική λαϊκή παράδοση.
Η συγκεκριμένη έκδοση αποτυπώνει την καλύτερη ίσως εκτέλεση των τριών έργων σε ένα από τα παλιά κι αγαπημένα μου βινύλια. Ο μεγάλος Ούγγρος αρχιμουσικός Eugene Ormandy, o oποίος έζησε κυρίως στην Αμερική, διευθύνει εδώ υποδειγματικά την Ορχήστρα της Φιλαδέλφειας. Οι ηχογραφήσεις έγιναν το 1961 και 1962.

LP | CBS | 1983 | Flac | Full Covers

Ο ΔΙΣΚΟΣ

Μουσικές επιλογές

Η σονάτα του σεληνόφωτος (1985)

Ποίηση: Γιάννης Ρίτσος

Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος

Ερμηνεία: Φραγκίσκος Βουτσίνος

Δίσκος: Αντιθέσεις (1985)

Ανέκδοτα κινηματογραφικά τραγούδια του Γιώργου Κριμιζάκη

Ιδού άλλο ένα ανέκδοτο soundtrack με πολύ ενδιαφέρον, αφού είναι πλημμυρισμένο από άγνωστα λαϊκά τραγούδια, τα οποία δεν ευτύχησαν να πάρουν το δρόμο της δισκογραφίας. 

Πρόκειται για το ελληνικό μελό "Αγάπησα μια άγνωστη" παραγωγής 1970 σε σκηνοθεσία και σενάριο Παύλου Παρασχάκη με πρωταγωνιστές τους Νίκο Δαδινόπουλο και Σοφία Ρούμπου. 

Το κύριο ενδιαφέρον της ταινίας είναι τα τραγούδια που ακούγονται. Συνολικά οκτώ! Συνθέτης ο Γιώργος Κριμιζάκης. Οι στίχοι ανήκουν στην πολυγραφότατη Σώτια Τσώτου. Τα ερμηνεύει ο Νίκος Δαδινόπουλος, o οποίος για άλλη μια φορά υποδύεται τον τραγουδιστή. 

Η έκπληξη όμως είναι η παρουσία της υπέροχης Καίτης Χωματά που ερμηνεύει δύο τραγούδια. 

Βεβαίως δε μιλούμε για τίποτε αριστουργήματα, όμως όλα τα τραγούδια της ταινίας ακούγονται ευχάριστα και ερμηνεύονται αξιοπρεπώς από τον πρωταγωνιστή. Άγνωστο γιατί δεν αξιοποιήθηκαν δισκογραφικά. 

ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΑ

Evangelos & Liza Play the Romantics (EMI, 1974)

Ένα από τα διασημότερα κιθαριστικά δίδυμα αποτελούν οι Έλληνες σολίστ της κλασικής κιθάρας Ευάγγελος Ασημακόπουλος και Λίζα Ζώη, ζευγάρι αχώριστο στη ζωή και στη σκηνή, αμφότεροι γεννημένοι το 1940 και από τα μέσα της δεκαετίας του '60 παρόντες στα μουσικά πράγματα με τεράστιο αριθμό διεθνών ρετιτάλ. Έχουν συμπράξει επίσης με διάσημες συμφωνικές ορχήστρες, ενώ αρκετοί σύγχρονοι συνθέτες τους έχουν αφιερώσει έργα τους γραμμένα ειδικά γι' αυτούς. 

Ο συγκεκριμένος δίσκος εκδόθηκε από το κλασικό τμήμα της μεγάλης εταιρίας ΕΜΙ το 1974 και καλύπτει ένα χαρακτηριστικό κομμάτι του ρομαντικού κιθαριστικού ρεπερτορίου με επίκεντρο βέβαια την ισπανική σχολή. Ερμηνεύονται κομμάτια - άλλα πρωτότυπα κι άλλα διασκευασμένα - των Chopin, Soler, Sor, Albeniz, De Falla και Granados. Απολαυστικό ακρόαμα.

EMI Classics | 1974 

Ανέκδοτα κινηματογραφικά τραγούδια του Λουκιανού Κηλαηδόνη

Mικρή, αλλά ιδιαίτερα αξιόλογη είναι η κινηματογραφική μουσική του Λουκιανού Κηλαηδόνη, μιας και η υπογραφή του συνδέεται με δυο σημαντικές ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου, τον "Θίασο" (1975) και τους "Κυνηγούς" (1977). 

Νωρίτερα πάντως, το 1972, γυρίστηκε η ταινία "Κατηγορώ τη ζωή" σε σκηνοθεσία Παύλου Παρασχάκη, στην οποία ακούγονται τραγούδια του Κηλαηδόνη, αν και η υπόλοιπη μουσική υπόκρουση της ταινίας υπογράφεται από τον Χρήστο Μουραμπά. 
Συγκεκριμένα, ακούγονται δυο γνωστά τραγούδια από τη θεατρική παραγωγή και τον αντίστοιχο δίσκο του 1970 "Η πόλη μας", δηλαδή το "Νανούρισμα" και η "Παγίδα", τα οποία αρχικά είχε ερμηνεύσει η Βίκυ Μοσχολιού, ενώ στην ταινία τα ερμηνεύει η Ελένη Ροδά. 

 Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι στην ταινία ακούγονται και άλλα δυο ανέκδοτα και άγνωστα τραγούδια του συνθέτη με τίτλους (υποθετικούς) "Ν' αγαπηθούνε δεν μπορούνε" και "Ό,τι αγαπήσαμε" σε στίχους Κώστα Κινδύνη με ερμηνευτή τον Νίκο Δαδινόπουλο. Η μελωδία μάλιστα του τελευταίου σε οργανική μορφή ακούγεται και στην έναρξη της ταινίας με την προβολή των τίτλων.

ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΑ