Η διπλοσημία της
Πρωτομαγιάς έχει εμπνεύσει διαχρονικά τους ανθρώπους της τέχνης και ειδικότερα τους μουσικούς δημιουργούς και ποιητές να γράψουν πολύ
αξιόλογα πράγματα:
Θυμάμαι αμέσως αμέσως δύο θαυμάσια τραγούδια του Μάνου Λοΐζου: "Πρωτομαγιά" σε στίχους της Μάρως Λήμνου που τραγουδά υπέροχα η Σούλα Μπιρμπίλη, και "Πρώτη Μαΐου" σε στίχους του ίδιου του Μάνου και ερμηνεία από τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Ο Θωμάς Μπακαλάκος λέει τη δική του "Πρώτη του Μάη" στους "Προστάτες", ενώ ο Νίκος Γκάτσος με τον Σταύρο Ξαρχάκο και τη φωνή της Βίκυς Μοσχολιού στο αριστουργηματικό "Νυν και αεί" κάνουν λόγο για μια Πρωτομαγιά που "με το σουγιά χαράξαν το φεγγίτη"... Κι επειδή Πρωτομαγιά χάθηκε ο αγωνιστής Αλέκος Παναγούλης, θυμίζω ότι ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε το "Κόκκινο Τριαντάφυλλο" που αναφέρεται σ' αυτήν ακριβώς τη μέρα. Πρωτομαγιά είχαμε και το τραγικό συμβάν της εκτέλεσης 300 ανθρώπων στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής από τις κατοχικές δυνάμεις και ένα μικρό μνημόσυνο αποτέλεσε με έμμεσο τρόπο η "Καισαριανή" του Ξαρχάκου σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου και τη στιβαρή ερμηνεία του Μπιθικώτση. Ο Φώντας Λάδης στα "Γράμματα στη Γερμανία" περιμένει μάταια τον Μάη ελευθερωτή από το μοιραίο χτύπημα των συνταγματαρχών στο τραγούδι "Κίνησε ο Μάης" και την ίδια πικρή διάθεση εκφράζει ο Οδυσσέας Ελύτης στο κλασικό "Ένα το χελιδόνι" (..."πάρθηκεν από μάγους το σώμα του Μαγιού..") από το "Άξιον Εστί". Και μαζί μ' όλα αυτά, νά κι γαλλικός Μάης του '68 που περνάει μέσα από αμέτρητα τραγούδια, όπως το πρόσφατο "Αν θα μπορούσα τον κόσμο να άλλαζα" του Φίλιππου Πλιάτσικα.
Αλλά η Πρωτομαγιά κι ο Μάης συμβολίζουν ταυτόχρονα τη ζωή και τη χαρά της νέας αναγέννησης μέσα από το γκρίζο του χειμώνα. Και τον έρωτα, άλλοτε λυτρωτικό κι άλλοτε βασανιστικό. Κι έτσι πολλά τραγούδια θέλησαν να διαδηλώσουν τη χαρά και την ευφορία της ανθρώπινης ψυχής μαζί με τα κρυφά μεράκια που σχετίζονται με τη μέρα αυτή. Ο Σταύρος Κουγιουμτζής τη συνδέει με τη γλυκιά ανάμνηση μιας παλιάς αγάπης στο "Ήσουν ωραία" και ο Γιώργος Καζαντζής στην "Πρωτομαγιά" με τη φωνή του Γιώργου Παπαζήση τραγουδάει το δικό του ερωτικό πάθος. Μια "Πρωτομαγιά στη Σαντορίνη" που ανασύρει μνήμες από την ανέμελη νιότη τραγουδά η Ελίνα Παπανικολάου στη "Λοταρία" του Στέλιου Φωτιάδη. Και τον "Γαλανό τον Μάη" τραγουδά ο Γιάννης Πουλόπουλος σ' ένα παλιό τραγουδάκι του Λίνου Κόκοτου. Και ο χορός των σχετικών τραγουδιών καλά κρατεί: "Άνοιξε το παράθυρο", "Κάθε Μάρτη, κάθε Απρίλη, κάθε Μάη", "Η Ελένη του Μάη", "Παράξενη Πρωτομαγιά" και ένα σωρό άλλα. Ο καθένας σας μπορεί να θυμηθεί κάμποσα ακόμη.
Μια συλλογή λοιπόν τραγουδιών για την Πρωτομαγιά και τον Μάη αναγκαστικά θα πρέπει να μοιράζεται σε δύο ενότητες αντίστοιχες με το δίσημο συμβολισμό της ημέρας. Η πρώτη ενότητα θα περιλαμβάνει τραγούδια πολιτικού χρώματος που αποδίδουν, άμεσα ή έμμεσα, την έννοια της εργατικής Πρωτομαγιάς, ενώ η δεύτερη ενότητα θα καλύπτεται από τραγούδια της χαράς ή της θλίψης και του έρωτα.
Θυμάμαι αμέσως αμέσως δύο θαυμάσια τραγούδια του Μάνου Λοΐζου: "Πρωτομαγιά" σε στίχους της Μάρως Λήμνου που τραγουδά υπέροχα η Σούλα Μπιρμπίλη, και "Πρώτη Μαΐου" σε στίχους του ίδιου του Μάνου και ερμηνεία από τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Ο Θωμάς Μπακαλάκος λέει τη δική του "Πρώτη του Μάη" στους "Προστάτες", ενώ ο Νίκος Γκάτσος με τον Σταύρο Ξαρχάκο και τη φωνή της Βίκυς Μοσχολιού στο αριστουργηματικό "Νυν και αεί" κάνουν λόγο για μια Πρωτομαγιά που "με το σουγιά χαράξαν το φεγγίτη"... Κι επειδή Πρωτομαγιά χάθηκε ο αγωνιστής Αλέκος Παναγούλης, θυμίζω ότι ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε το "Κόκκινο Τριαντάφυλλο" που αναφέρεται σ' αυτήν ακριβώς τη μέρα. Πρωτομαγιά είχαμε και το τραγικό συμβάν της εκτέλεσης 300 ανθρώπων στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής από τις κατοχικές δυνάμεις και ένα μικρό μνημόσυνο αποτέλεσε με έμμεσο τρόπο η "Καισαριανή" του Ξαρχάκου σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου και τη στιβαρή ερμηνεία του Μπιθικώτση. Ο Φώντας Λάδης στα "Γράμματα στη Γερμανία" περιμένει μάταια τον Μάη ελευθερωτή από το μοιραίο χτύπημα των συνταγματαρχών στο τραγούδι "Κίνησε ο Μάης" και την ίδια πικρή διάθεση εκφράζει ο Οδυσσέας Ελύτης στο κλασικό "Ένα το χελιδόνι" (..."πάρθηκεν από μάγους το σώμα του Μαγιού..") από το "Άξιον Εστί". Και μαζί μ' όλα αυτά, νά κι γαλλικός Μάης του '68 που περνάει μέσα από αμέτρητα τραγούδια, όπως το πρόσφατο "Αν θα μπορούσα τον κόσμο να άλλαζα" του Φίλιππου Πλιάτσικα.
Αλλά η Πρωτομαγιά κι ο Μάης συμβολίζουν ταυτόχρονα τη ζωή και τη χαρά της νέας αναγέννησης μέσα από το γκρίζο του χειμώνα. Και τον έρωτα, άλλοτε λυτρωτικό κι άλλοτε βασανιστικό. Κι έτσι πολλά τραγούδια θέλησαν να διαδηλώσουν τη χαρά και την ευφορία της ανθρώπινης ψυχής μαζί με τα κρυφά μεράκια που σχετίζονται με τη μέρα αυτή. Ο Σταύρος Κουγιουμτζής τη συνδέει με τη γλυκιά ανάμνηση μιας παλιάς αγάπης στο "Ήσουν ωραία" και ο Γιώργος Καζαντζής στην "Πρωτομαγιά" με τη φωνή του Γιώργου Παπαζήση τραγουδάει το δικό του ερωτικό πάθος. Μια "Πρωτομαγιά στη Σαντορίνη" που ανασύρει μνήμες από την ανέμελη νιότη τραγουδά η Ελίνα Παπανικολάου στη "Λοταρία" του Στέλιου Φωτιάδη. Και τον "Γαλανό τον Μάη" τραγουδά ο Γιάννης Πουλόπουλος σ' ένα παλιό τραγουδάκι του Λίνου Κόκοτου. Και ο χορός των σχετικών τραγουδιών καλά κρατεί: "Άνοιξε το παράθυρο", "Κάθε Μάρτη, κάθε Απρίλη, κάθε Μάη", "Η Ελένη του Μάη", "Παράξενη Πρωτομαγιά" και ένα σωρό άλλα. Ο καθένας σας μπορεί να θυμηθεί κάμποσα ακόμη.
Μια συλλογή λοιπόν τραγουδιών για την Πρωτομαγιά και τον Μάη αναγκαστικά θα πρέπει να μοιράζεται σε δύο ενότητες αντίστοιχες με το δίσημο συμβολισμό της ημέρας. Η πρώτη ενότητα θα περιλαμβάνει τραγούδια πολιτικού χρώματος που αποδίδουν, άμεσα ή έμμεσα, την έννοια της εργατικής Πρωτομαγιάς, ενώ η δεύτερη ενότητα θα καλύπτεται από τραγούδια της χαράς ή της θλίψης και του έρωτα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου