Σας παρουσιάζω έναν δυσεύρετο δίσκο του Νίκου Μαμαγκάκη με τον μεγαλοπρεπή τίτλο "Οδύσσεια" και με δευκρινιστικό υπότιτλο "Πολύτεχνο έργο για ορχήστρα, χορωδία, μπαλέτο και σολίστ". Το έργο περιλαμβάνει εκτενή μελοποιημένα αποσπάσματα από το ομώνυμο επικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη (1883-1957). Το rip έγινε από παλιό διπλό δίσκο βινυλίου και η συνολική του διάρκεια φτάνει τα 79'27'' (χωράει δηλαδή σε ένα cd).
Γράφει ο συνθέτης:
Στο δίσκο αυτό παρουσιάζεται η "Οδύσσεια" του Νίκου Καζαντζάκη ολοκληρωμένη, εκτός από ορισμένα μέρη που εξυπηρετούσαν καθαρά σκηνικές ανάγκες. Το έργο σχεδιάστηκε και γράφτηκε σε διάστημα μιας δεκαετίας και παρουσιάστηκε στις 5 Αυγούστου 1984 στο Ηράκλειο Κρήτης (παραγγελία του Δήμου) και στις 7 Αυγούστου στο Ηρώδειο. Εκτός από τα πολλά προβλήματα στη σύνθεση, αντιμετώπισα φοβερές δυσκολίες κατά το ανέβασμα. Ελλείψει κάποιου φορέα, κοντά στ' άλλα, ανέλαβα όλες τις οικονομικοτεχνικές διαδικασίες, πράγμα που αποτέλεσε μια από τις πικρότερες εμπειρίες της ζωής μου. Πιστεύω ότι το ανέβασμα ενός τέτοιου έργου μπορεί να γίνει μόνο από κρατικό πολιτιστικό τομέα.
Η "Οδύσσεια" είναι ένα πολύτεχνο έργο (multi media) και κατά την εκτίμησή μου αποτελεί μια νεομουσική, πέρα από τάσεις, τεχνοτροπίες, ψευτοεπιστημοσύνες και "-ισμούς". Είναι μουσική διεξοδικά συνθεμένη εξαρχής και κυριολεκτικά εμπνευσμένη από το μεγάλο κείμενο του Νίκου Καζαντζάκη. Είναι δομημένη με πολύ μικρές φόρμες. Η φροντίδα για τη σύνδεση των μερών αυτών μεταξύ τους έχει γίνει σχεδόν αυτοσκοπός και είναι, κατά τη γνώμη μου, το πιο ενδιαφέρον μέρος του έργου. Αν θέλουμε να απλουστεύσουμε τη φόρμα του, βλέπουμε ότι το έργο αποτελείται από τραγουδημένο λόγο, χορό και λόγο με όλες τις δυνατές εκφορές σε ισόχρονες διάρκειες, Κατά τη γνώμη μου η "Οδύσσεια" είναι ένα μουσικό έπος. Προτίμησα να συνεργαστώ με το Δισκογραφικό Συνεταιρισμό των Νέων Καλλιτεχνών για την παρουσίαση και διανομή του δίσκου, επειδή πιστεύω ότι ένας τέτοιος φορέας πρέπει να υπάρξει και να ενισχυθεί για την ηχογράφηση έργων μη εμπορικών, μια και στις υπάρχουσες δισκογραφικές εταιρείες τα κουκιά είναι πια μετρημένα. Ακόμα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς τον ποιητή Κίμωνα Φράιερ που μας επέτρεψε να χρησιμοποιήσουμε την καταπληκτική του μετάφραση στα αγγλικά, "The Odyssey...", Amodean Sekyel, New York... Simon & Shuster, 1958
Νίκος Μαμαγκάκης
Ο Νίκος Καζαντζάκης ξεκίνησε τη σύνθεση αυτού του τεράστιου επικού ποιήματος (η έκτασή του φτάνει τους 33.333 στίχους) στα τέλη του 1924 στο Ηράκλειο, όπου συνέθεσε την α' γραφή του. Η β' γραφή του έργου διαμορφώθηκε στα 1930 στο εξωτερικό, σε μια εποχή που ο συγγραφέας έκανε αλλεπάλληλα ταξίδια.
Η νέα Οδύσσεια αρχίζει από εκεί που τελειώνει το ομηρικό έπος. Ο νέος Οδυσσέας είναι ένας αντάρτης, που μετά το φόνο των μνηστήρων και την αποκατάσταση της εξουσίας του νιώθει να πνίγεται στο στενό πλαίσιο της πατρίδας του. Παίρνει λοιπόν μερικούς συντρόφους και σαλπάρει για το στερνό του ταξίδι. Προσαράζει στο επίνειο της Σπάρτης, αρπάζει την Ωραία Ελένη και βάζει πλώρη για την Κρήτη! Ακολουθεί μακελειό στο παλάτι του Ιδομενέα,
η Ελένη το σκάει μ' έναν
βάρβαρο κι ο Οδυσσέας κάνει πανιά για την Αίγυπτο, όπου προκαλεί γενικό
ξεσηκωμό στους πληθυσμούς του Νείλου. Καταλήγει στις πηγές του ποταμού,
όπου χτίζει τη δική του πολιτεία και γίνεται νομοθέτης του παρθένου
αυτού κόσμου. Ένας μεγάλος σεισμός καταστρέφει την πολιτεία του κι ο
Οδυσσέας ξεκινά για πιο νότια. Εκεί συναντά μέσα από απίθανους
αναχρονισμούς τον Άμλετ, τον Δον Κιχώτη, τον Φάουστ, τον Όμηρο, τον
Βούδα, το Χριστό και τον Λένιν. Φτάνει στο τελευταίο άκρο της Αφρικής κι
από εκεί σαλπάρει για το άγνωστο, όπου έρχεται αντιμέτωπος με τον
Χάροντα, με τον οποίο είναι ολόιδιος, και μαζί συνεχίζουν το ταξίδι.
Λίγο μετά τον βρίσκει ο θάνατος όταν έχει φτάσει πια στο Νότιο Πόλο. Με
συγκίνηση αποχαιρετά όσους γνώρισε και αγάπησε δίνοντας με ατρόμητη φωνή
το σύνθημα του τελικού μισεμού: "Όρτσα παιδιά, και πρύμο φύσηξε του Χάρου το αγεράκι"...Λίγα χρόνια αργότερα ο ποιητής επιχειρεί και γ' γραφή του έργου, ενώ στα κατοπινά χρόνια επανέρχεται συνεχώς με νέες γραφές, για να ολοκληρώσει οριστικά το έργο στα 1937 με επτά συνολικά τροποποιήσεις!
Στην εκτέλεση του έργου συμμετέχουν Μέλη της Συμφωνικής Ορχήστρας της Ραδιοφωνίας της Βουδαπέστης και η Χορωδία Kodaly.
Τραγουδούν: Νένα Βενετσάνου, Κάτια Γέρου, Σπύρος Σακκάς, Λάκης Χαλκιάς και Νίκος Μαμαγκάκης.
Συμμετέχουν επίσης οι μουσικοί: Έλενα Παπανδρέου (κιθάρα), Βίκυ Στυλιανού (πιάνο και διασκαλία τραγουδιών), Γιάννης Εκμετζόγλου (ηλεκτρική κιθάρα), Γιώργος Μαγκλάρας (βιολί) και Στάθης Κιόσογλου (κλαρίνο).
Την ορχήστρα και χορωδία διευθύνουν ο Janos Sandor και ο Νίκος Μαμαγκάκης.
Η ηχοληψία έγινε από τον Χρήστο Μανωλίτση.
Το εξώφυλλο σχεδίασε ο Γιώργος Σταθόπουλος.
LP | 1984 | ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ
1 σχόλιο:
Δημοσίευση σχολίου