Shostakovich, Κουιντέτο για πιάνο (Beaux Arts Trio)

DMITRI SHOSTAKOVICH
Quintet in g, op.57 for piano & string quartet*
Trio No 2 in e, op.67 for piano, violin & cello

Beaux Arts Trio
(Menahem Pressler, piano | Isidore Cohen, violin | Peter Wiley, cello)
Eugene Drucker, violin* | Lawrence Dutton, viola*
(c) Philips, 1991 | DDD  | TT. 57'22''
______________

Ο Dmitri Shostakovich (1906-1975) είναι ο αγαπημένος μου από τους συνθέτες του 20ου αιώνα κι ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της μεγάλης ρωσο-σοβιετικής σχολής. Είναι ο μεγαλύτερος συμφωνιστής του αιώνα και αντάξιος συνεχιστής της μεγάλης παράδοσης των συμφωνιστών που ξεκινά από τον Joseph Haydn, συνεχίζεται με τον Mozart, τον Beethoven, τον Schubert, τον Bruckner, τον Brahms, τον Dvorak και τον Tchaikovsky μέχρι τους μεταρομαντικούς Mahler, Sibelius, Prokofiev και Shostakovich.
Ταυτόχρονα ο Σοστακόβιτς είναι κι ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες μουσικής δωματίου. Σίγουρα κι εδώ κατέχει μια από τις κορυφαίες θέσεις σ' αυτή την κατηγορία, αν συνυπολογίσουμε εδώ τους Haydn, Mozart, Beethoven, Schubert, Schumann, Brahms και Dvorak. Μας έχει κληροδοτήσει μεταξύ άλλων ένα εξαιρετικό σύνολο 15 Κουαρτέτων Εγχόρδων, που αποτελούν μια από τις βαριές κληρονομιές του περασμένου αιώνα.
Εν προκειμένω, όμως, θα αναφερθώ σε μια σύνθεση μουσικής δωματίου του Σοστακόβιτς, την οποία προσωπικά (με την αναπόφευκτη αυθαιρεσία του υποκειμενισμού) την κατατάσσω στα τρία σημαντικότερα έργα ολόκληρου του 20ου αιώνα! Συνυπολογίζοντας λοιπόν σ' αυτήν την κορυφαία τριάδα δύο μπαλέτα, την "Ιερετελεστία της Άνοιξης" του Igor Stravinsky και τον "Ρωμαίο και Ιουλιέτα" του Sergei Prokofiev, προσθέτω το Κουιντέτο για Πιάνο του Σοστακόβιτς. Όλα της μεγάλης ρωσο-σοβιετικής σχολής!
Το Κουιντέτο για πιάνο, έργο 57, είναι μια σύνθεση μουσικής δωματίου με την τυπική μορφή του είδους που διαμορφώθηκε ήδη από την κλασική περίοδο στα τέλη του 18ου αιώνα: Πιάνο μαζί με κουαρτέτο εγχόρδων, δηλαδή 2 βιολιά, βιόλα και βιολοντσέλο. Η σύνθεση του έργου ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1940 και ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Η πρεμιέρα δόθηκε τον Νοέμβριο στο Ωδείο της Μόσχας με τον ίδιο τον συνθέτη στο πιάνο συνοδευόμενο από το ρωσικό Κουαρτέτο Μπετόβεν. Σημείωσε μεγάλη επιτυχία, πράγμα που άνοιξε το δρόμο για τη βράβευση του συνθέτη την επόμενη χρονιά με το Βραβείο Στάλιν. Περιλαμβάνει 5 μέρη με εναλλασσόμενη ρυθμική αγωγή. Μετά από μερικές ακροάσεις δεν μπορεί παρά να κολλήσει κανείς σε δύο μέρη του έργου: Το δαιμονισμένο Scherzo (3ο μέρος) και το ονειρικό Intermezzo (4ο μέρος). Ολόκληρο πάντως ο έργο είναι πανέμορφο και πλημμυρισμένο από ευφάνταστες μουσικές ιδέες.
Ο δίσκος μας προσφέρει επιπλέον κι ένα ακόμη δημοφιλές έργο μουσικής δωματίου του συνθέτη, το 2ο Τρίο για Πιάνο, Βιολί και Τσέλο. Έργο επίσης ενδιαφέρον με όμορφες μελωδικές και ρυθμικές στιγμές.
Η ερμηνεία των δύο έργων γίνεται από το κορυφαίο ίσως μουσικό σχήμα μουσικής δωματίου στα μεταπολεμικά χρόνια, το Beaux Arts Trio. Ιδρύθηκε το 1955 από τον πιανίστα Menahem Pressler, που παρέμεινε ενεργός μέχρι την σχετικά πρόσφατη διάλυση του σχήματος (2008), ενώ τα άλλα δύο μέλη έχουν ανανεωθεί κατά καιρούς. Ηχογραφεί κυρίως στη Philips και μας έχει δώσει σπουδαίες ερμηνείες σε έργα κλασικών και ρομαντικών συνθετών.