Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2017

Schumann & Grieg: Piano Concertos (Kovacevich, Davis)

Στο ανεξάντλητο θησαυροφυλάκιο της λόγιας μουσικής ξεχωριστή θέση καταλαμβάνουν οι συνθέσεις για πιάνο σε σόλο μορφή ή με συνοδεία ορχήστρας. Σχεδόν κάθε μεγάλος συνθέτης ένιωθε την υποχρέωση να υπηρετήσει τη συγκεκριμένη φόρμα καταθέτοντας σε πολλές περιπτώσεις μερικά πανέμορφα Κοντσέρτα Για Πιάνο και Ορχήστρα.
Υπάρχει πάντα μια μεγάλη δυσκολία να επιλέξει κανείς το καλύτερο κοντσέρτο για πιάνο, παρόλο που μπορεί να βρει σε διαδικτυακές διευθύνσεις διάφορες τέτοιες ταξινομήσεις. Θα περιοριστώ λοιπόν στην υποκειμενική μου αξιολόγηση, για να μνημονεύσω για μια φορά ακόμη την ξεχωριστή αδυναμία μου στο Κοντσέρτο υπ' αριθμό 20 (ΚV 466) του Μότσαρτ, αυτό που ενέπνευσε τον Οδυσσέα Ελύτη σε ένα θαυμάσιο ποίημά του. Αλλά μπορώ ν' αφήσω έξω από τις πρώτες μου προτιμήσεις τα τρία τελευταία κοντσέρτα ενός Μπετόβεν, τα δύο μελωδικότατα κοντσέρτα του Σοπέν, τα δυο στιβαρά κοντσέρτα του Μπραμς, το μαγικό πρώτο κοντσέρτο του Τσαϊκόφσκι, το σαγηνευτικό δεύτερο κοντσέρτο του Ραχμάνινοφ ή το συναρπαστικό πρώτο κοντσέρτο του Σοστακόβιτς;
Σκόπιμα παρέλειψα από την παραπάνω αναφορά δύο ακόμη κοντσέρτα πρώτης γραμμής και εξαιρετικά δημοφιλή τόσο στη δισκογραφία, όσο και στις αίθουσες συναυλιών. Μιλώ φυσικά για τα πολυαγαπημένα Κοντσέρτα για Πιάνο και Ορχήστρα του μεγάλου Γερμανού ρομαντικού συνθέτη Robert Schumann (1810-1856) και του κορυφαίου Νορβηγού συνθέτη Edvard Grieg (1843-1907).
Το κοντσέρτο του Σούμαν ολοκληρώθηκε το 1945 και προέκυψε από μια αρχική σύνθεση σε μορφή φαντασίας για πιάνο που είχε γραφτεί το 1841. Στα δύο μέρη αυτής της φαντασίας ο συνθέτης πρόσθεσε ένα αργό μέρος με την ονομασία Intermezzo κι έτσι πήρε το έργο την τελική του μορφή ως κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα, έργο 54.
Εικοσιτρία χρόνια αργότερα, το 1868, ο Γκριγκ πατώντας στο πρότυπο του κοντσέρτου του Σούμαν και μένοντας στην ίδια τονικότητα έγραψε το δικό του αριστούργημα, ένα από τα πιο γνωστά κοντσέρτα για πιάνο που γράφτηκαν ποτέ. Ειδικά το εναρκτήριο μέρος είναι πασίγνωστο και δημοφιλέστατο, ενώ είχε και μια εντυπωσιακή παρουσία στον παγκόσμιο κινηματογράφο, όπου χρησιμοποιήθηκε επανειλημμένα, όπως στην κλασική χολιγουντιανή παραγωγή Intermezzo (1939) με πρωταγωνιστές τον Leslie Howard και την Ingrid Bergman.

Στη διεθνή κλασική δισκογραφία τα δύο έργα πολύ συχνά εκδίδονται μαζί, γιατί έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά, όπως είπαμε. Και φυσικά καταγράφονται δεκάδες εξαιρετικές εκτελέσεις τους από τους μεγαλύτερους πιανίστες και αρχιμουσικούς. 
Εγώ διάλεξα μια αναλογική έκδοση της Philips από τις αρχές της δεκαετίας του '70. Στο πιάνο είναι ο σπουδαίος Αμερικανός πιανίστας Stephen Bishop Kovacevich. Παίζει η Συμφωνική Ορχήστρα του BBC υπό τη διεύθυνση του μεγάλου Colin Davis. Ο ίδιος μαέστρος μερικά χρόνια αργότερα (1980) ηχογράφησε εκ νέου το ίδιο πρόγραμμα με τον μυθικό Χιλιανό πιανίστα Claudio Arrau. Είναι η άλλη αγαπημένη μου εκτέλεση αυτών των δύο πιανιστικών κοντσέρτων. Ποτέ δεν κατάφερα να ξεχωρίσω ποια είναι η καλύτερη!


(c) LP | Philips | 1971 | πηγή: d58

Δεν υπάρχουν σχόλια: