Ασεβή τροπάρια εικονογραφημένα (2000)

Μια πολύ ιδιαίτερη, αλλά εξαιρετική από κάθε άποψη παραγωγή του Κώστα Χατζηδουλή αποτελεί το άλμπουμ με τον χαρακτηριστικό τίτλο Ασεβή τροπάρια εικονογραφημένα που κυκλοφόρησε το 2000 από τη Virgin. Το υλικό του άλμπουμ προέρχεται από το προνομιακό πεδίο ενδιαφέροντος του ανήσυχου παραγωγού, δηλαδή το ρεμπέτικο τραγούδι, με ειδικό θεματικό κέντρο, όπως επισημαίνεται εύγλωττα και από τον τίτλο της έκδοσης και όπως μας εξηγεί με πλήρη ειλικρίνεια ο παραγωγός στο ένθετο σημείωμά του:

"Είναι παμπάλαια ιστορία. Προσωπικά την εζησα για πρώτη φορά πριν πάρα πολλά χρόνια, όταν πρωτοείδα στους τόμους του μεταεπαναστατικού Ελεύθερου Τύπου μερικά στιχάκια που εθεωρούντο (και είναι βέβαια) έμμετρη σάτιρα. Μια σάτιρα γιομάτη 'ασέβεια' τις πιότερες φορές, όπως και τα αυτοσχέδια δίστιχα του λαού που ακολούθησαν : 'Του Οθωνα το φέσι το κάνανε σκαμνί, να κάτσ' η Αμαλία να κάνει το παιδί! Του Οθωνα το φέσι το δέσαν σε κλαδί, να τρέξ η Αμαλία ν' αφήσει το παιδί! Ε, δεν ήθελα και πάρα πολύ για να αρχίσω, ξέρετε. Κι αφού έτσι το 'θελε η μοίρα, σας προσκαλώ τώρα να παρακολουθήσουμε μαζί το διάβα τούτης της ιστορίας που μοιραία με οδήγησε στο σκάρωμα μιας δημοσιογραφικής, σατιρικής, κοινωνικής και θρησκευτικής έκδοσης. 'Ασεβή' , 'ασεμνα' και 'ανήθικα΄ τροπάρια βρίσκουμε πάρα πολλά μέσα στον πλούτο της ανόθευτης ελληνικής δισκογραφίας. Άλλωστε η πρώτη επιβολή λογοκρισίας στα δισκογραφικά τραγούδια (το 1937) από την αηδιαστική δικτατορία Άγγλων - Γλίξμπουργκ - Μεταξά μετέβαλε αμέσως και την καραμέλα που είδαμε ('Απαγορεύονται διότι το περιεχόμενό τους καθάπτεται της πατρίδος, της θρησκείας και των ελληνικών ηθών και εθίμων κλπ) σε καθεστώς. Η προσωπική μου σχέση έμπαινε 'ανάμεσα' στη φοβερή σχέση δισκογραφικού τραγουδιού και Τύπου. Μια αδιανόητα ελκυστική σχέση που, επαναλαμβάνω, αποτέλεσε και το αρχικό - και οριακό - ερέθισμα για το σκάρωμα της έκδοσης που έχετε στα χέρια σας. Από την αρχή απέφυγα να φτιάξω ένα δίσκο αποκλειστικά με τραγούδια χασισοπότικα. Γιατί κυκλοφορούν πολλοί τέτοιοι δίσκοι στην αγορά φτιαγμένοι πάρα πολύ καλά, από πολλούς ανθρώπους. Επίσης δεν ήθελα να συμπεριλάβω πολλά τραγούδια γύρω από την ελευθεροστομία του λαού. Γιατί αυτό έγινε (μοναδικά μπορώ να πω) από τη Δόμνα Σαμίου. Αλλά και γιατί μια τέτοια έκδοση χρειάζεται πάρα πολύ μεγάλη (και ειδική) προετοιμασία. Μόνο ένα τέτοιο τραγούδι (ελευθερόστομο) έχουμε στο δίσκο μας και αυτό μπήκε από μόνο του επειδή θεώρησε ότι εδώ ήταν η θέση του. Και για να μην κουραζόμαστε: Με το κριτήριο του ερευνητή του ελληνικού Τύπου επέλεξα τα τραγούδια αυτής της έκδοσης. Δεν το έχω ξανακάνει. Και μου είναι πάρα πολύ δύσκολο να τα αναλύσω περισσότερο τώρα. Θα προσθέσω μόνον, κλείνοντας, το εξής: Πριν βρίσετε, αδέλφια, προσπαθήστε να μπείτε μέσα σ' αυτό. Η διάταξη των τραγουδιών μάλιστα βοηθάει πιστεύω για μια ελεύθερη περιπλάνηση μέσα στην όλη ιστορία... ".

Η "αριθμητική" του δίσκου αναλύεται στα στοιχεία: 1+8+2. Ιδανικές αναλογίες για την ανάπτυξη ενός θέματος υπό μορφή σχολικής έκθεσης: Πρόλογος, κύριο θέμα, επίλογος. Κι εδώ ο πρόλογος δίνεται με το οργανικό θέμα "Προλεγόμενα", πρωτότυπη σύνθεση του μπουζουξή και συνθέτη Σπύρου Ιωαννίδη. Το κύριο θέμα που ακολουθεί περιλαμβάνει οκτώ παλιά λαϊκά τραγούδια που ανάγονται στα τέλη του 19ου αιώνα ως τη δεκαετία του '50 με συνθέσεις του Μάρκου Βαμβακάρη, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Ανέστη Αθανασίου, του Στέλιου Χρυσίνη και του Στέλιου Πειραιώτη. Τέλος, το διπλό "Υστερόγραφο" (ο επίλογος δηλαδή) περιλαμβάνει δύο τραγούδια, από τα οποία το ένα είναι "Η λιτανεία του μάγκα" του Τσιτσάνη που το βρίσκουμε και στο κύριο σώμα της έκδοσης σε ρυθμό χασάπικου, ενώ στο "υστερόγραφο" έχει πάρει μορφή ζεϊμπέκικου! Το άλλο τραγούδι του "υστερόγραφου" είναι το πασίγνωστο τραγούδι "Πάρε πια το δρόμο σου" που υπογράφεται από τον Άκη Σμυρναίο και τον Μίμη Τραϊφόρο, δυο εκπροσώπους του "ελαφρού" τραγουδιού από την εποχή που είχαν αρχίσει να γεφυρώνονται οι δυο όχθες του τραγουδιού μας μέσω του λεγόμενου "αρχοντορεμπέτικου" κατά τη δεκαετία του '50.

Η ορχήστρα είναι απόλυτα ισορροπημένη, πιστή στην αυθεντική γραμμή του κλασικού λαϊκού τραγουδιού με την επιμέλεια του Σπύρου Ιωαννίδη. Τραγουδούν: Γιώργος Νταλάρας, Μιχάλης Δημητριάδης, Στέλιος Βαμβακάρης, Ερωφίλη, Χρυσούλα Χριστοπούλου, Εβελίνα Αγγέλου, Αρχέλαος και Χρήστος Νικολόπουλος. Σε κάποια τραγούδια μάλιστα συμμετέχει η αυτοσχέδια Ασεβέστατη Χορωδία σχηματισμένη από όλη την παρέα των ερμηνευτών.

(c) CD | Virgin | 2000 | Πηγή: d58