Διακοπές ολίγων ημερών...

Επιτέλους! Ήρθε η στιγμή για μια μικρή απόδραση από την καθημερινότητα. Τη σκληρή έως τραγική τις τελευταίες ημέρες, δυστυχώς...
Θα τα ξαναπούμε σε κάνα δεκαήμερο.
Να περνάτε όλοι καλά...

Τζένη Βάνου: Αν μ΄αγαπούσες (1976)

Πριν κλείσουμε οριστικά τους λογαριασμούς μας με την αναλογική δισκογραφία της Τζένης Βάνου σκέφτηκα να επιστρέψουμε και πάλι στα μέσα της δεκαετίας του '70, τότε που μεσουρανούσε μέσα από τους προσωπικούς της δίσκους στη Minos.

Το 1976 λοιπόν, τη χρονιά που ηχογράφησε για τη Minos το δίσκο "Ελα", η παλιά της εταιρία Panivar, όπου είχε θητεύσει για κάποια χρόνια στο ξεκίνημα της ίδιας δεκαετίας, έδωσε στην κυκλοφορία ένα άλμπουμ με δεκατέσσερις παλιότερες ηχογραφήσεις της μεγάλης ερμηνεύτριας. Πρόκειται για συμπαθητικά τραγούδια σε ύφος ελαφρό και ποπ, σαν κι αυτά που ερμήνευε στα πρώτα της βήματα και πάνω στα οποία έχτισε τη σπουδαία της καριέρα. Τα υπογράφουν οι συνθέτες Γεράσιμος Λαβράνος, Γιώργος Θεοδοσιάδης, Ανδρέας Οικονόμου και Μιχάλης Καρράς.

Να σημειώσω ότι ο δίσκος επανεκδόθηκε το 1982 με τελείως διαφορετικά εξώφυλλα, ενώ δεν κυκλοφόρησε ποτέ σε ψηφιακή μορφή. Στο αρχείο που σας δίνω, θα βρείτε τα εξώφυλλα και των δύο αναλογικών εκδόσεων.

Τζένη Βάνου: Τις ώρες που σε θέλω (1981)

Με το ξεκίνημα της δεκαετίας του '80, δυο χρόνια μετά τον προηγούμενο δίσκο της, η Τζένη Βάνου επανέρχεται με μια ακόμη προσωπική της δουλειά στη Minos που φέρει τον τίτλο "Τις ώρες που σε θέλω".

Πρόκειται για έναν κύκλο δεκατριών ελαφρολαϊκών τραγουδιών που υπογράφουν οι λαϊκοί συνθέτες Τάκης Μουσαφίρης και Αλέκος Χρυσοβέργης, ενώ από ένα τραγούδι συνεισφέρουν η Νινή Ζαχά και ο Γ. Γεροντάκης. Ο δίσκος στο σύνολό του είναι αδιάφορος με τραγουδάκια του συρμού, απολύτως τυποποιημένα στα κλισέ του είδους. Ξεχώρισαν κάπως κι ακούστηκαν λίγο παραπάνω τα τραγούδια: "Το τρένο της ζωής", "Αν δε σ' αγαπούσα" και "Τις ώρες που σε θέλω". Την ενορχήστρωση έκανε ο Νίκος Λαβράνος.

Η φωνή της ερμηνεύτριας παραμένει στα υψηλά της στάνταρ, αλλά αυτό δεν μοιάζει πλέον αρκετό, για να περισώσει τη μετριότητα του υλικού. Η ίδια θα συνεχίσει αυτό το δρόμο για κάμποσα χρόνια ακόμη με τραγουδάκια χωρίς κανένα ενδιαφέρον και γιαυτό ολοκληρώνω κάπου εδώ την παρουσίαση της αναλογικής της δισκογραφίας στη Minos.

Τζένη Βάνου: Άκουσέ με (1979)

Η δεκαετία του '70 ολοκληρώνεται για τη Τζένη Βάνου με έναν ακόμη προσωπικό δίσκο στη Minos, τον όγδοο κατά σειρά, με τίτλο "Άκουσέ με" που κυκλοφόρησε παραμονές Χριστουγέννων του 1979.

Σπάζοντας τον κανόνα των δώδεκα τραγουδιών ο συγκεκριμένος δίσκος περιέχει δεκατέσσερα τραγούδια, τα περισσότερα ελαφρολαϊκού ύφους, αλλά και μερικά κοντά σε πιο καθαρόαιμο λαϊκό χρώμα και κάποια ελαφρού ύφους. 

Και πάλι τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν τα τραγούδια του Αλέκου Χρυσοβέργη, δυο από τα οποία αποτέλεσαν και τα σουξέ του δίσκου ("Ε, όχι και σε μένα", "Ακούς, ακούω να λες"). Εδώ εγκαινιάζεται και η συνεργασία της ερμηνεύτριας με τον μεγάλο μάστορα λαϊκών σουξέ της εποχής Τάκη Μουσαφίρη που της έγραψε το ωραιότερο τραγούδι του δίσκου ("Άκουσέ με"), αλλά και με τον Λάκη Παπαδόπουλο στα πρώτα του ακόμη βήματα στην ελληνική δισκογραφία. 
Τα υπόλοιπα τραγούδια γράφτηκαν από τους Νάκη Πετρίδη, Νινή Ζαχά, Τάκη Καρνάτσο και Λ. Θωμά. Τις ενορχηστρώσεις επιμελήθηκαν ο Γιώργος Νιάρχος και ο Τάκης Μουσαφίρης.

Τζένη Βάνου: Έχασα εσένα (1978)

Ο 7ος προσωπικός δίσκος της Τζένης Βάνου στη Minos έχει τίτλο "Έχασα εσένα" και κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1978.

Ο δίσκος περιλαμβάνει, ως συνήθως, δώδεκα τραγούδια, πάντα στα γνώριμα ηχοχρώματα που χαρακτηρίζουν αυτή την περίοδο της καριέρας της μεγάλης ερμηνεύτριας. Κι όπως πάντα, ένα δυο απ' αυτά ξεχώρισαν και γνώρισαν επιτυχία. Τα δυο σουξέ αυτού του δίσκου ήταν τα "Κι έκλαιγε μαζί μου κι ο Θεός" και κυρίως το "Αμ' δε". Και τα δυο φέρουν την υπογραφή του λαϊκού τραγουδοποιού Αλέκου Χρυσοβέργη, ο οποίος θα γίνει ο βασικός τροφοδότης της τραγουδίστριας τα επόμενα χρόνια. Ο Μίμης Πλέσσας συνεχίζει να συμπορεύεται μαζί της συμμετέχοντας εδώ με τρία τραγούδια. Άλλα τρία έγραψε ο παλιός λαϊκός δημιουργός Νάκης Πετρίδης και δύο η Νινή Ζαχά. 

Μέτριο υλικό με άψογες ερμηνείες. Ίσως τα δυο τραγουδάκια της Νινής Ζαχά που κλείνουν την κάθε πλευρά του δίσκου είναι και τα καλύτερα, παρόλο που δε γνώρισαν επιτυχία.

Τζένη Βάνου: Να μ' αγαπάς (1977)

Το 1977 η Τζένη Βάνου ηχογραφεί τον 6ο προσωπικό της δίσκο στη Minos με δεκατρία καινούργια τραγούδια, πάντα στο ίδιο ύφος, κυρίως ελαφρολαϊκά ή και ελαφρά, απολύτως ταιριαστά με τις φωνητικές της αρετές, έστω κι αν με το πέρασμα του χρόνου το υλικό που έχει στη διάθεσή της γίνεται όλο και λιγότερο ενδιαφέρον. 

Παρόλα αυτά και πάλι εδώ δίνουν το παρών οι βασικοί συνθέτες του ρεπερτορίου της, δηλαδή ο Μίμης Πλέσσας και ο Γιώργος Κατσαρός. Επίσης συμμετέχουν κι άλλοι συνθέτες του καιρού, όπως η Νινή Ζαχά, ο Γιώργος Μανίκας και ο Σ. Μαρίνος που υπογράφει το μεγάλο σουξέ του δίσκου, το πασίγνωστο "Εφτά μαχαίρια". Τις ενορχηστρώσεις επιμελήθηκαν οι Χάρης Ανδρεάδης, Γιώργος Κατσαρός, Μίμης Πλέσσας και Νίκος Ιγνατιάδης.

Τζένη Βάνου: Έλα (1976)

Η δεύτερη μεγάλη φάση της μακροχρόνιας καριέρας της Τζένης Βάνου συνδέθηκε με την εταιρία Minos για μια ολόκληρη δεκαετία με αρχή το δίσκο "Αγόρι μου" (1973) και στη συνέχεια με μια μακρά σειρά προσωπικών δίσκων: "Αν η αγάπη" (1974), "Έρωτά μου ανεπανάληπτε" (1975), "Αγάπησα, αμάρτησα" (1975). Κι έτσι φτάνουμε στο 1976, τη χρονιά που εκδίδεται ο δίσκος "Έλα".

Κι αυτός ο δίσκος έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με τους προηγούμενους. Τραγούδια ελαφρολαϊκού ύφους και ερωτικής θεματολογίας, χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αλλά πάντα με εξαιρετικές ερμηνείες από τη σπουδαία ερμηνεύτρια. 

Μόνο το ομώνυμο τραγούδι ξεχώρισε απ' αυτόν το δίσκο, ενώ τα υπόλοιπα ακούστηκαν λιγότερο και σήμερα πια είναι εντελώς ξεχασμένα. Ο Ζακ Ιακωβίδης έγραψε τα περισσότερα, ενώ τα υπόλοιπα υπογράφουν οι Γιώργος Κατσαρός, Χρήστος Νικολόπουλος, Βασίλης Βασιλειάδης, Αντώνης Ζάννας και Ι. Βασιλόπουλος.

Μίμης Πλέσσας, Τζένη Βάνου: Αγάπησα, αμάρτησα (1975)

Το 1973 η Τζένη Βάνου εντάσσεται στο οπλοστάσιο της Minos και ξεκινάει μια δεύτερη δυναμική φάση της καριέρας της, η οποία χαρακτηρίζεται από τη στροφή της στο κυρίαρχο τότε ελαφρολαϊκό τραγούδι, καταφέρνοντας να σημειώσει μεγάλες επιτυχίες που ακόμη και σήμερα δεν έχουν ξεχαστεί.

Στη φάση αυτή η σπουδαία ερμηνεύτρια ηχογραφεί μια σειρά προσωπικούς δίσκους με ρυθμό ένα το χρόνο συνεργαζόμενη σταθερά με τον παλιό της μέντορα Μίμη Πλέσσα, αλλά και με άλλους αξιόλογους συνθέτες, όπως ο Γιώργος Κατσαρός, ο Χρήστος Νικολόπουλος, ο Ζακ Ιακωβίδης, ο Χάρης Λυμπερόπουλος, ο Τόλης Βοσκόπουλος και άλλοι.

Από τις αναλογικές κυκλοφορίες εκείνης της περιόδου ανέσυρα σήμερα το δίσκο "Αγάπησα, αμάρτησα" που κυκλοφόρησε το 1975. Η μουσική ανήκει αποκλειστικά στον Μίμη Πλέσσα και οι στίχοι στον Ηλία Λυμπερόπουλο. Τραγούδια καλογραμμένα πάνω στην ελαφρολαϊκή μανιέρα της εποχής με ερωτική θεματολογία και ιδιαίτερα με μια διάθεση μελοδραματισμού για χαμένους ή ανεκπλήρωτους έρωτες, για ενοχές και άλλα συναισθηματικά σύνδρομα. Ο δίσκος ανέδειξε πολλά μεγάλα σουξέ, όπως το ομότιτλο ή το παθιασμένο ζεϊμπέκικο "Σε βλέπω στο ποτήρι μου", καθώς και δυο τρία ακόμη τραγούδια που ακούστηκαν πολύ τότε.

Μνήμη Μάνου Ελευθερίου

Έφυγε σήμερα από τη ζωή ο Μάνος Ελευθερίου (1938-2018), πολυγραφότατος συγγραφέας πεζών και ποιητικών έργων, μελετητής, ερευνητής και αγαπημένος στιχουργός με τεράστια παρακαταθήκη στο ελληνικό τραγούδι από τη δεκαετία του '60 μέχρι σήμερα. Ασφαλώς ο Μάνος Ελευθερίου - ένας από τους τρεις αγαπημένους Μάνους του ελληνικού τραγουδιού μαζί με τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μάνο Λοΐζο - ανήκει στην κορυφαία τριάδα των στιχουργών μας, δίπλα στον Νίκο Γκάτσο και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο. Η μοίρα μάλιστα έπαιξε ένα παράξενο παιχνίδι ανάμεσα σ' αυτόν και στον φίλο του συνθέτη Σταύρο Κουγιουμτζή: Γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου, τη μέρα που πέθανε ο Κουγιουμτζής, ενώ πέθανε στις 22 Ιουλίου, τη μέρα που γεννήθηκε ο συνθέτης!

Το πρώτο του τραγούδι γράφτηκε το 1963 και είχε μουσική του Χρήστου Λεοντή. Αρχικός του τίτλος ήταν "Το σπίτι γέμισε με λύπη", αλλά αργότερα καθιερώθηκε με τον τίτλο "Ρημαγμένοι κήποι". Κυκλοφόρησε σε δισκάκι 45 στροφών με πρώτη ερμηνεύτρια την Έφη Παναγιώτου, ενώ αργότερα το ερμήνευσαν υπέροχα ο Κώστας Χατζής και η Δήμητρα Γαλάνη.

Η πρώτη μεγάλη συνεργασία του Μάνου Ελευθερίου ήταν αυτή με τον Μίκη Θεοδωράκη. Οι δυο τους συνυπέγραψαν αρκετούς κύκλους τραγουδιών, μέσα από τους οποίους ξεπήδησαν σπουδαία τραγούδια. Πρώτα έγραψαν τις "Αρκαδίες" αρ. 2 και 3 (1968) και σχεδόν ταυτόχρονα τους κύκλους "Τα λαϊκά" και "Νύχτα θανάτου" που βγήκαν σε δίσκο αργότερα (1974) με ερμηνευτές τον Αντώνη Καλογιάννη και τη Μαρία Δημητριάδη. Επίσης στο δίσκο "Τραγούδια του Αγώνα" (1971/1974) περιλαμβάνεται κι ο μικρός κύκλος "Οδός Μπουμπουλίνας" με τέσσερα τραγούδια που ερμήνευσαν η Μαρία Φαραντούρη και ο Μίκης Θεοδωράκης.

Η δεύτερη μεγάλη συνεργασία του Μάνου Ελευθερίου ήταν με τον Δήμο Μούτση που απέφερε τον σπουδαίο δίσκο "Άγιος Φεβρουάριος" (1971) και αρκετά σκόρπια τραγούδια. Αμέσως μετά συναντήθηκε με τον Γιάννη Μαρκόπουλο, πρώτα στον εμβληματικό δίσκο "Θητεία" (1974) και λίγο αργότερα στο "Σεργιάνι στον κόσμο" (1979). 

Το 1974 είχε και μια σύντομη συνάντηση με τον Μάνο Χατζιδάκι στον κύκλο του "Οδοιπόρου" από το έργο "Ο Οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι και ο Αλκιβιάδης" (1974). Λίγο μετά ακολούθησε άλλος ένας μεγάλος σταθμός στην πορεία του, όταν συναντήθηκε με τον Θάνο Μικρούτσικο και το αποτέλεσμα ήταν δύο κορυφαία έργα, τα "Τροπάρια για φονιάδες" (1977) και πιο πρόσφατα ο "Άμλετ της σελήνης" (2002). Η τελευταία μεγάλη συνεργασία του μέσα στη δεκαετία του '70 ήταν με τον Ηλία Ανδριόπουλο σε δυο θαυμάσιους κύκλους τραγουδιών, τα "Γράμματα στον Μακρυγιάννη" (1979) και τις "Ξένες πόρτες" (1985). 
Πολύ όμορφα τραγούδια επίσης απέφερε η περιστασιακή συνεργασία του με τον Σταύρο Κουγιουμτζή, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Γιάννη Σπανό, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Βασίλη Δημητρίου, τον Θανάση Γκαϊφύλια και τον Σταύρο Ξαρχάκο σε ένα και μοναδικό, αλλά διαχρονικό τραγούδι ("Είν' αρρώστια τα τραγούδια"). 

Στη δεκαετία του '80 συνεργάστηκε πολύ και με πιο εμπορικούς συνθέτες, όπως ο Χρήστος Νικολόπουλος, ο Αντώνης Βαρδής, ο Θανάσης Πολυκανδριώτης, αλλά και ο Θέμης Ανδρεάδης, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις δε δίστασε να περάσει και στο πεδίο της "άλλης όχθης" με συνεργασίες, όπως αυτή με τον Βασίλη Τερλέγκα ή την Πέγκυ Ζήνα! Στα πιο πρόσφατα χρόνια στίχους του μελοποίησαν και αρκετοί τραγουδοποιοί, όπως ο Διονύσης Τσακνής, ο Παντελής Θαλασσινός, ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, ο Κώστας Λειβαδάς και άλλοι.

Τζένη Βάνου: Σ' αγαπώ (1972)

Χωρίς αμφιβολία η Τζένη Βάνου υπήρξε από τις ωραιότερες φωνές της δεκαετίας του '60. Η πρώτη πενταετία εκείνης της χρυσής για το ελληνικό τραγούδι δεκαετίας στάθηκε και η πλέον ακμαία για τη σπουδαία ερμηνεύτρια, η οποία ηχογράφησε δεκάδες λαοφιλέστατα τραγούδια που αγαπήθηκαν πολύ και εξακολουθούν να ακούγονται ευχάριστα είτε στις δικές της πρώτες εκτελέσεις, είτε σε πάμπολλες επανεκτελέσεις που τα επαναφέρουν ασταμάτητα στο προσκήνιο. Υπηρέτησε το λεγόμενο "ελαφρό" τραγούδι στην όψιμη φάση του και υπήρξε η πρώτη Μούσα του δαιμόνιου συνθέτη Μίμη Πλέσσα.

Στις αρχές της δεκαετίας του '70 η Τζένη Βάνου βρέθηκε στη Minos, όπου και ξεκίνησε μια νέα φάση της καριέρας της μετακινούμενη στο είδος του ελαφρολαϊκού ερωτικού τραγουδιού, όπου σημείωσε μάλιστα αρκετές επιτυχίες, πριν επέλθει η παρακμή στο τέλος εκείνης της δεκαετίας και η ίδια περιπέσει σε ένα τραγούδι χαμηλής αισθητικής και ευρείας κατανάλωσης.

Στο μεσοδιάστημα των δύο μεγάλων φάσεων της καριέρας της, εκεί στα τέλη του '60 και στις αρχές του '70, ένιωσε την ανάγκη επαναπροσδιορισμού του μουσικού της προσανατολισμού. Αφήνοντας λοιπόν πίσω τις σημαντικές συνεργασίες της με τη Philips και τη Lyra και πριν καταλήξει στη Minos, βρήκε για λίγο καταφύγιο στη μικρή εταιρία Panivar, όπου ηχογράφησε κάμποσα τραγούδια χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, με λαμπερή εξαίρεση το τεράστιο ποπ σουξέ "Σ' αγαπώ" που της έγραψε ο Νίκος Μαμαγκάκης για τις ανάγκες της κινηματογραφικής ταινίας "Η λεωφόρος του μίσους" του Νίκου Φώσκολου.

Το 1972 λοιπόν η Panivar έδωσε στην κυκλοφορία το προσωπικό άλμπουμ της Τζένης Βάνου "Σ' αγαπώ", όπου συγκεντρώθηκαν οι καλύτερες στιγμές της συνεργασίας τους. Ο δίσκος περιλαμβάνει δώδεκα άνισα και ετερόκλητου ύφους τραγούδια, ελαφρά, ποπ κι ελαφρολαϊκά, που έγραψαν οι Νίκος Μαμαγκάκης (το ομώνυμο), Κώστας Κλάββας, Γιώργος Θεοδοσιάδης, Γεράσιμος Λαβράνος και Κώστας Γιαννίδης (σε επανεκτέλεση). Το ίδιο άλμπουμ εκδόθηκε δυο φορές με διαφορετικά εξώφυλλα από την Panivar, παράλληλα κυκλοφόρησε και με την ετικέτα Olympia με διαφορετικά εξώφυλλα, ενώ η νεότερη επανέκδοσή του το 2004 ήταν ψηφιακή με διαφορετικά και πάλι εξώφυλλα!

Ο Γιώργος Ζωγράφος τραγουδά... (1984)

Κλείνω σήμερα το μικρό αυτό αφιέρωμα στην αναλογική δισκογραφία του Γιώργου Ζωγράφου με μία ακόμη συλλογή τραγουδιών του που εξέδωσε η Lyra το 1984. Χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης συλλογής είναι ότι περιλαμβάνει κυρίως επανεκτελέσεις σπουδαίων τραγουδιών που έγραψαν οι δυο μεγάλοι μας συνθέτες, ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζιδάκις. 

Στην πρώτη πλευρά λοιπόν βρίσκουμε ολόκληρο τον κύκλο "Μαουτχάουζεν" του Μίκη Θεοδωράκη πάνω σε ποίηση του Ιάκωβου Καμπανέλλη που είχε ερμηνεύσει νωρίτερα η Μαρία Φαραντούρη. Η δεύτερη όψη ξεκινάει με δυο επανεκτελέσεις τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι ("Τέσσερις στρατηγοί", "Ο Ροβινσών στη Μύκονο") που πρώτοι είχαν ερμηνεύσει αντίστοιχα ο Γιώργος Μούτσιος και ο Γιώργος Ρωμανός.

Στο δίσκο περιλαμβάνονται επίσης τρία αριστουργηματικά τραγούδια για φωνή και κιθάρα του Νίκου Μαμαγκάκη σε στίχους του συγγραφέα Βασίλη Βασιλικού ("Ανθή", "Πέτρινα λουλούδια", "Εφτά ψαράδες"), τα οποία παράλληλα είχε τραγουδήσει και ο Γιάννης Πουλόπουλος. Μαζί μ' αυτά και η μοναδικής τρυφερότητας και ομορφιάς μπαλάντα του ίδιου συνθέτη "Αγάπη" σε στίχους Δημήτρη Χριστοδούλου, ένα τραγούδι του Λίνου Κόκοτου ("Τούτο το πρωί") που είχε ερμηνεύσει και ο Μιχάλης Βιολάρης, καθώς κι άλλα δυο τραγούδια των Βασίλη Τενίδη και Αλέκου Κασσιανού.

Γιώργος Ζωγράφος: 14 Τραγούδια (1974)

Το 1974 έπεσε η Χούντα και ξεχύθηκε σαν κατακλυσμός το πολιτικό τραγούδι. Το Νέο Κύμα αποτελούσε ήδη μακρινή ανάμνηση. Οι χαμηλόφωνοι καλλιτέχνες του ρεύματος αυτού βρέθηκαν ξαφνικά άστεγοι και απροστάτευτοι σ' ένα εχθρικό πια περιβάλλον. Κάποιοι δεν άντεξαν την πίεση και αποσύρθηκαν διακριτικά. Κάποιοι ωστόσο επέμειναν και κατάφεραν για κάμποσα χρόνια να κρατηθούν στο προσκήνιο βάζοντας συχνά νερό στο κρασί τους, ώστε να συμβαδίσουν με τα νέα δεδομένα. Ανάμεσά τους κι ο Γιώργος Ζωγράφος που μετακομίζει στη Minos, όπου σύντομα θα ηχογραφήσει έναν προσωπικό δίσκο με τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη ("Γράμματα από τη Γερμανία"), καθώς και κάμποσες άλλες δουλειές στη συνέχεια.

Εκείνη λοιπόν τη χρονιά τον θυμήθηκε η παλιά του εταιρία, η Lyra, η οποία έδωσε στην κυκλοφορία ένα μικρό πορτρέτο του τραγουδιστή, μια ανθολογία με δεκατέσσερα αγαπημένα τραγούδια του που παλιότερα είχαν ακουστεί πολύ και είχαν αγαπηθεί από τον κόσμο. Τα πέντε από αυτά ανήκουν στον Νότη Μαυρουδή, δύο είναι του Γιάννη Μαρκόπουλου, άλλα δύο του Λίνου Κόκοτου κι από ένα των Βασίλη Τενίδη, Γιάννη Σπανού, Μάνου Χατζιδάκι, Νίκου Μαμαγκάκη και Μάνου Λοΐζου. Τρία από τα δεκατέσσερα τραγούδια είναι σε δεύτερη εκτέλεση. Η συγκεκριμένη συλλογή δεν κυκλοφόρησε ποτέ σε ψηφιακή μορφή, αν και όλα τα τραγούδια βρίσκονται εύκολα σε διάφορες ψηφιακές ανθολογίες.

Γιώργος Ζωγράφος Νο.2 (1968)

Ο Γιώργος Ζωγράφος ξεκίνησε συστηματικά τη δισκογραφική του διαδρομή το 1964 με τραγούδια του Νότη Μαυρουδή που κυκλοφόρησαν στις 45 στροφές. Το 1966 μας έδωσε τον πρώτο προσωπικό του δίσκο 33 στροφών με τίτλο "Τραγουδά ο Γιώργος Ζωγράφος". Παράλληλα συνέχισε να ηχογραφεί τραγούδια στις 45 στροφές, ενώ δυο χρόνια μετά επανήλθε με τον δεύτερο μεγάλο δίσκο του με τίτλο "Γιώργος Ζωγράφος 2".

Ήταν συνηθισμένο εκείνη την εποχή οι μεγάλοι δίσκοι να συγκεντρώνουν τραγούδια που είχαν νωρίτερα κυκλοφορήσει σε 45άρια. Το ίδιο ισχύει και μ' αυτούς τους πρώτους δίσκους του Γιώργου Ζωγράφου. 

Ο δεύτερος δίσκος του έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με τον προηγούμενο. Όμορφα μελωδικά τραγούδια με λιτή ενορχήστρωση, καμιά φορά μια σκέτη κιθάρα. Η ερμηνεία του Ζωγράφου εξαιρετικά εκφραστική με μια τάση για λαρυγγισμούς οπερατικούς! Ο Νότης Μαυρουδής υπογράφει τέσσερα τραγούδια κι ο Λίνος Κόκοτος τρία. Τα υπόλοιπα ανήκουν στους Νίκο Μαμαγκάκη, Μίμη Πλέσσα, Σταύρο Κουγιουμτζή, Βασίλη Τενίδη και Γιώργο Κοντογιώργο.

Τραγουδά ο Γιώργος Ζωγράφος (1966)

Ο Γιώργος Ζωγράφος γεννήθηκε στις 4 Αυγούστου 1936, τη μέρα δηλαδή που γεννήθηκε και η μεταξική δικτατορία! Πέθανε στις 12 Αυγούστου 2005, τη μέρα των δικών μου γενεθλίων! 
Δε νομίζω βέβαια πως χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις ο σπουδαίος αυτός ερμηνευτής, τουλάχιστον για τους παλιότερους μουσικόφιλους, γιατί είναι βέβαιο ότι οι καινούργιοι μάλλον τον αγνοούν, όπως δυστυχώς συμβαίνει και με πολλούς άλλους σημαντικούς υπηρέτες της μουσικής τέχνης.

Οι γονείς του ήταν ηθοποιοί και ως ηθοποιός ξεκίνησε κι ο ίδιος, αφού αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Καρόλου Κουν στο Θέατρο Τέχνης. Ως ηθοποιό τον πρωτογνωρίσαμε στην ιστορική παράσταση του Μάνου Χατζιδάκι "Οδός Ονείρων" το 1962. Εκείνη την εποχή είχε αρχίσει να τραγουδάει στη μπουάτ Συμπόσιο μαζί με τον άσημο ακόμη Δήμο Μούτση και λίγο αργότερα με τον Διονύση Σαββόπουλο. Όλη η μουσική του διαδρομή ταυτίστηκε με τις νεοκυματικές μπουάτ της Πλάκας (Συμπόσιο, Εσπερίδες, Απανεμιά, Δώμα κ.ά.).

Από το 1964 ξεκίνησε η σημαντική συνεργασία του με τον Νότη Μαυρουδή, η οποία απέδωσε μια σειρά υπέροχες μπαλάντες (για φωνή και κιθάρα κυρίως) που σφράγισαν την κυριαρχική παρουσία του τραγουδιστή στο ρεύμα του Νέου Κύματος ("Άκρη δεν έχει ο ουρανός", "Τα γιορτινά σου φόρεσε", "Αλλού χορεύει η χαρά", "Σε ψάχνω", "Αυγή θλιμμένη", "Ποιος είδε την αγάπη μου", "Τραγούδι του Χάρου" κ.ά.). Ακολούθησαν σπουδαίες συνεργασίες με όλους τους μεγάλους συνθέτες της εποχής: Μάνος Χατζιδάκις, Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Μαρκόπουλος, Νίκος Μαμαγκάκης, Μίμης Πλέσσας, Γιάννης Σπανός, Λίνος Κόκοτος, Σταύρος Κουγιουμτζής κλπ. Στη δεκαετία του '70 συνέχισε το δρόμο του ηχογραφώντας κάμποσους προσωπικούς δίσκους με τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μιχάλη Τερζή, τον Τάκη Παναγόπουλο κ.ά. 

Μετά το '80, όπως ήταν επόμενο, πέρασε σιγά σιγά στο περιθώριο της δισκογραφίας, αλλά συνέχισε να υπηρετεί το τραγούδι με τις ζωντανές του εμφανίσεις. Μια από αυτές - μάλλον η τελευταία της ζωής του - πραγματοποιήθηκε σ' έναν πλινθόκτιστο οικισμό με μισογκρεμισμένα σπίτια σ' ένα ακριτικό χωριουδάκι της Καστοριάς, όπου είχα την τύχη να είμαι παρών. Ο Ζωγράφος ήταν ήδη παραδομένος στο πάθος του αλκοόλ και με δυσκολία επικοινωνούσε με το περιβάλλον του. Το βράδυ της συναυλίας τού ζητήσαμε - όπως ήταν και το πιο φυσικό στο συγκεκριμένο περιβάλλον - να μας τραγουδήσει το "Γκρεμισμένα σπίτια" του Μαρκόπουλου. Και τότε ξαφνικά συντελέστηκε ένα μικρό θαύμα. Ο Ζωγράφος όρθωσε το ανάστημά του πάνω στην αυτοσχέδια σκηνή, πέταξε το μικρόφωνο πέρα και εξαπέλυσε μια συγκλονιστική λαϊκή άρια μέσα στο σκοτάδι που αντιλάλησαν όλες οι πλαγιές των γύρω βουνών και γέμισε με ρίγος τις καρδιές όλου του πλήθους. Πάνω στη σκηνή πια βλέπαμε ένα μικρό παιδί με έβγαζε από μέσα του ένα απροσδόκητο και συγκλονιστικό πάθος! Λίγους μήνες μετά ο Γιώργος έφυγε από τη ζωή, λησμονημένος απ' όλους, πολλές μέρες νεκρός μέσα στο διαμέρισμά του.

Ας πούμε και δυο λόγια για τον σημερινό δίσκο: Τίτλος του "Τραγουδά ο Γιώργος Ζωγράφος". Κυκλοφόρησε το 1966 (αλλού αναφέρεται το 1967) από τη Lyra. Είναι ο πρώτος προσωπικός δίσκος του τραγουδιστή και περιλαμβάνει μερικές από τις πρώτες του ηχογραφήσεις κατά το διάστημα 1964-1966. Συνθέσεις των Νότη Μαυρουδή, Γιάννη Μαρκόπουλου, Νίκου Μαμαγκάκη, Μίμη Πλέσσα, Βασίλη Τενίδη και Λίνου Κόκοτου. Όλα υπέροχα κι αγαπημένα τραγούδια που σφράγισαν μια εποχή.

Η σπαρακτική κραυγή μιας προσφυγοπούλας

Αντιγράφω από διεθνή και ελληνικά μέσα την παρακάτω κραυγή διαμαρτυρίας μιας προσφυγοπούλας* από τη Συρία με αφορμή μια πρωτοφανή απρέπεια του σημερινού Γερμανού υπουργού Εσωτερικών: 

«Ακούω πώς εσείς, ο υπουργός Εσωτερικών Ζεεχόφερ , κάνετε ένα αστείο για τα 69α γενέθλιά σας και τις 69 απελάσεις στο Αφγανιστάν και λίγο αργότερα έρχεται ένα μήνυμα από εκεί: Ένας από τους απελαθέντες, ο Τζαμάλ Νάσερ Μαχμούντι, κρεμάστηκε στην Καμπούλ.
Στο μοναδικό συμπέρασμα που μπορώ να καταλήξω είναι ότι εσείς, ο υπουργός Ζεεχόφερ , δεν πρέπει πλέον να παρευρίσκεστε σε συνεντεύξεις Τύπου και δεν θα πρέπει πλέον να γιορτάζετε τα γενέθλιά σας δημόσια.
Ο Τζαμάλ Νάσερ, του οποίου την απέλαση εσείς χαιρετίσατε , έφυγε στα 23 του , ενώ εσείς έχετε ήδη διανύσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σας. Αλήθεια , τι μέλλον θα περίμενε τον Νάσερ αν δεν είχε απελαθεί;
Ντρέπομαι να ζω σε έναν πλανήτη με τέτοιους υπουργούς σαν εσάς. Και ξέρετε γιατί; Δεν είναι μόνο η ντροπή που με επηρεάζει, είμαι επίσης φοβισμένη.
Έχετε κάποια ιδέα γιατί ένας 23χρονος άνδρας, που όπως και κάθε άλλο ανθρώπινο ον , που κανονικά θα έπρεπε να είναι ευτυχισμένος για την επιστροφή του στην πατρίδα του, κρεμάστηκε; Δεν ήταν ευτυχής να επιστρέψει στην πατρίδα του . Επειδή οι τόποι όπου έρχονται άνθρωποι όπως ο Τζαμάλ Νάσερ ή εγώ στη Γερμανία είναι κολαστήρια .Εκεί μας γίνεται πλύση εγκεφάλου και οι ψυχές μας σκοτώνονται. Και ανεξάρτητα από το αν ο αριθμός μας διπλασιάζεται ή μειώνεται, δεν είμαστε παρά αριθμοί. Αριθμοί που μπορούν να τρέξουν. Κανείς δεν εγκαταλείπει οικειοθελώς τη χώρα της οικογένειάς του, τις αναμνήσεις του από την παιδική ηλικία του, κανείς δεν μισεί να ζει στην πατρίδα του.
Θα μπορούσατε να πείτε ότι δεν έχουμε πει αρκετές ιστορίες για φυγάδες , ότι οι κάμερες δεν έχουν δείξει αρκετά τις φωτογραφίες και τα βίντεο από την καταστροφή των πόλεών μας , έτσι ώστε να μπορεί ο υπουργός Ζεεχόφερ όπως και πολλοί άλλοι, να πει ότι δεν μπορεί να εξηγήσει αυτό το μυστήριο.
Αφήνουμε τις χώρες μας και ερχόμαστε στην Ευρώπη για να επιβιώσουμε και να έχουμε μια ευκαιρία για μια κανονική ζωή. Θέλουμε να μάθουμε, να δουλεύουμε και να ζούμε!Μήπως η γη είναι πολύ μικρή για να μας φιλοξενήσει όλους μας;Νόμιζα ότι μόνο οι άθλιες χώρες μας θα κυβερνούσαν με τυραννία και καταπίεση. Νόμιζα ότι αυτή η αδικία προέρχεται μόνο από τους δικτάτορές μας. Αλλά όταν σας είδα να συγκρίνετε τον αριθμό των ετών της ζωής σας με τον αριθμό των απελαθέντων, κατάλαβα ότι η καταπίεση δεν γνωρίζει όρια. Ότι ακόμη και οι χώρες που στη φαντασία μου προσφέρουν μια εικόνα ειλικρίνειας και ανθρωπιάς, μπορούν να έχουν ένα άσχημο πρόσωπο.
Είναι πολύ επικίνδυνο για κάποιον που βρίσκεται στη θέση σας να αγνοεί τους λόγους για τους οποίους ζητώ άσυλο. Το βρίσκω περίεργο να πρέπει να επισημάνω ότι δεν θα είχα γίνει πρόσφυγας, αν ο κόσμος δεν είχε επιλέξει να σιωπήσει σχετικά με τον Μπασάρ αλ-Άσαντ. Βέβαια, εμείς, οι Σύροι, δεν είμαστε τα μόνα θύματα αυτής της σιωπής. Αν η τυραννία, η καταπίεση και η διαφθορά κυβερνά μια χώρα, οι ξαφνικές «σεισμικές» δονήσεις μπορεί να είναι τόσο εκτεταμένες ώστε η χώρα ανοίγει τις πόρτες και εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες να φεύγουν σε μια άλλη χώρα, η οποία βρίσκεται 3.000 χιλιόμετρα μακριά.
Θα ήθελα να σας παρακαλέσω: προσπαθήστε να εξαλείψετε τους πραγματικούς λόγους της προσφυγιάς αντί να απελαύνετε ανθρώπους ή να τους αφήνετε να πεθαίνουν στη θάλασσα . Και αν δεν ενδιαφέρεστε για αυτό, τουλάχιστον αφήστε τους άλλους να το κάνουν και μην είστε ένας λίθος που εμποδίζει την ιστορία.
Δυστυχώς, ξέρω ότι πολλοί άνθρωποι σκέφτονται όπως εσείς. Αλλά γνωρίζω επίσης ότι ακόμη και όταν κλείνει το μάτι της δικαιοσύνης, η ανθρωπότητα δεν κοιμάται ποτέ.
Η Γερμανία θα μπορούσε να κάνει τόσα πολλά για να προστατέψει τους πολίτες της από το ρατσισμό, τον εξτρεμισμό και τη βία.
Ναι, κύριε υπουργέ, οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν μετράνε τα χρόνια ζωής τους, είναι γεμάτοι αγάπη στις καρδιές τους και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι να το εκφράσεις αυτό. Ο αριθμός των δικών σας χρόνων σε τέτοιες στιγμές σπάνια αντιπροσωπεύει αυτό που παίρνουμε από άλλο άτομο, αλλά αυτό που μας δίνουν οι άλλοι. «Άνθρωπος» - αυτή είναι η λέξη που θα ήθελα να σας συλλαβίσω εκ των υστέρων, στα γερμανικά και στα αραβικά.»

* Η Λίνα Άτφαχ γεννήθηκε το 1989 στη Σαλαμίγια της Συρίας είναι ποιήτρια και συγγραφέας. Στα 17 της κατηγορήθηκε για βία και κρατικές προσβολές και αποκλείστηκε από όλα τα πολιτιστικά γεγονότα στη Συρία. Σήμερα ζει μαζί με την οικογένειά της στο Wanne-Eickel. Το 2017 κέρδισε το λογοτεχνικό βραβείο Small Hertha Koenig. 

Καίτη Χωματά: Από τραγούδι σε τραγούδι (1984)

Υπήρξε η ιέρεια του Νέου Κύματος. Η Μούσα του Γιάννη Σπανού. Η εκφραστική και λυρική ερμηνεύτρια τόσων τρυφερών τραγουδιών στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του '60. Η υπέροχη Καίτη Χωματά που μας έκανε κάποτε, στα χρόνια της πρώιμης νιότης μας, να ονειροπολούμε, να ερωτευόμαστε, να νοσταλγούμε, να ταξιδεύουμε. Η φωνή που ταυτίστηκε όσο καμιά άλλη με το Νέο Κύμα, με τις ασυναγώνιστες δύο Ανθολογίες του Γιάννη Σπανού που έφεραν τόσο απροσποίητα και αυθόρμητα την ποίηση στα χείλη όλων μας.

Η Καίτη Χωματά δεν είχε μεγάλη σε χρονική διάρκεια καριέρα. Κατάφερε πάντως να σταθεί μέχρι τα πρώτα χρόνια του '70, αλλά στη συνέχεια σιγά σιγά χάθηκε από το προσκήνιο. Δεν έφταιγε η ίδια. Έφταιγαν οι συγκυρίες που διαμορφώθηκαν μετά τη Μεταπολίτευση. Γιαυτό και είναι πολύ σημαντική η επιστροφή της σε ανύποπτο χρόνο κάπου στα μέσα της δεκαετίας του '80 με το δίσκο "Από τραγούδι σε τραγούδι".

Πρόκειται για μια πολύ όμορφη δισκογραφική έκδοση, έστω κι αν πέρασε απαρατήρητη στην εποχή της. Ένας δίσκος με δώδεκα τραγούδια, από τα οποία τα δύο οργανικά. Τα υπόλοιπα είναι δέκα εξαιρετικές μπαλάντες σε δεύτερη εκτέλεση, γραμμένες από τους Μάνο Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρο Ξαρχάκο, Νίκο Χουλιαρά και Βασίλη Τενίδη. Υπέροχες μελωδίες που αποδίδονται απογυμνωμένες από ορχηστρικά στολίδια, με μια απλή κιθάρα που εκτελεί ο Βασίλης Τενίδης. Η φωνή της Χωματά είναι άφθαρτη, τρυφερή και βελούδινη, απόλυτα ταιριαστή με το υλικό που ερμηνεύει.

Τα δυο ορχηστρικά κομμάτια έχουν μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Λοΐζου και αποδίδονται από την ορχήστρα του Γιώργου Κατσαρού. Όμορφες διασκευές, αλλά μάλλον εκτός κλίματος του υπόλοιπου δίσκου.

Πόπη Αστεριάδη: Αφετηρία (1989)

Δε χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις η Πόπη Αστεριάδη, μια από τις ωραιότερες φωνές της δεκαετίας του '60, ταυτισμένη αρχικά με το ρεύμα του Νέου Κύματος, αλλά και με ενδιαφέρουσα πορεία στη συνέχεια μέσα από συμμετοχές της σε αξιόλογους δίσκους του Μιχάλη Τερζή, του Λίνου Κόκοτου και άλλων. Πάντως, όπως ήταν επόμενο, μετά το τέλος της δεκαετίας του '70 η πορεία της ήταν πλέον φθίνουσα, γιατί οι εποχές άλλαξαν και τα φωνητικά στάνταρ απαιτούσαν αλλιώτικες φωνές.

Παρόλα αυτά η ίδια επέμεινε και κρατήθηκε στο προσκήνιο με νύχια και με δόντια σημειώνοντας κατά καιρούς κάποιες αξιοπρόσεκτες δισκογραφικές εξάρσεις. Έτσι ήρθε το 1989 ο προσωπικός δίσκος "Αφετηρία" με δεκατρία τραγούδια του Αλέξη Παπαδημητρίου γραμμένα σε μετεξελιγμένο ελαφρολαϊκό ύφος με ανάλαφρη ενορχήστρωση και ρυθμικές μελωδίες που γαργαλάνε ευχάριστα το αφτί, αλλά δεν αφήνουν πίσω τους κανένα αποτύπωμα. 

Σημειώνω ότι οι στίχοι γράφτηκαν από τους Σώτια Τσώτου, Ιφιγένεια Γιαννοπούλου, Μαρί Μωραΐτη και Θέμη Τασούλη. Την τραγουδίστρια συνοδεύουν σε δυο τραγούδια ο Μανώλης Μητσιάς και ο Γιώργος Δανέζης, ενώ στα φωνητικά συμμετέχουν η Λία Βίσση και η Κατερίνα Αδαμαντίδου.

Εκ των υστέρων μοιάζει ανεξήγητη η εμπλοκή της υπέροχης αυτής ερμηνεύτριας σε ένα τόσο κατώτερο της φωνής της ρεπερτόριο πέρα από την πεζή ανάγκη της καλλιτεχνικής επιβίωσης. Σίγουρα ο δίσκος αυτός δεν τη χαρακτηρίζει, αφού άλλωστε η ίδια έτσι κι αλλιώς έδρεψε σημαντικές δάφνες στο παρελθόν, αρκετές για να τη θυμόμαστε πάντα με αγάπη.

Κώστας Κακαβελάκης: Εγώ (1984)

Άγνωστος δυστυχώς ο συνθέτης Κώστας Κακαβελάκης, καταγράφεται στην ελληνική δισκογραφία με δύο μονάχα προσωπικές καταθέσεις, τους δίσκους "Εγώ" (1984) και "Οριστικά;" (1989). Παρόλα αυτά πρόκειται για έναν ιδιαίτερα δραστήριο δημιουργό που κουβαλάει στο οπλοστάσιό του ολοκληρωμένες μουσικές σπουδές στην Ελλάδα και τη Γερμανία, όπου είναι μόνιμα εγκατεστημένος από το 1982. Μεταξύ των δασκάλων του ήταν και οι Γ.Α. Παπαϊωάννου, Θόδωρος Αντωνίου και Δημήτρης Τερζάκης. 

Το 1984 λοιπόν μας έδωσε τον πρώτο κύκλο τραγουδιών του σε έντεχνο λαϊκό ύφος με τίτλο "Εγώ" που βασίζεται σε ποίηση του Τάκη Αντωνίου (1932-2006), ενός ενδιαφέροντος ελάσσονος ποιητή της μεταπολεμικής περιόδου που αξιώθηκε να δει μελοποιημένα ποιήματά του από σημαντικούς συνθέτες, όπως ο Θόδωρος Αντωνίου και ο Δημήτρης Παπαποστόλου. 

Ο Κώστας Κακαβελάκης έγραψε δέκα πολύ ενδιαφέροντα τραγούδια σε ένα κατ' επίφασιν λαϊκό ύφος, ενίοτε θεοδωρακικής αισθητικής, διανθισμένα με κάποια ορχηστρικά θέματα που προδίδουν τη λόγια καταγωγή του δημιουργού τους. Φυσικά τα τραγούδια αυτά δεν ακούστηκαν καθόλου και σήμερα είναι ολοκληρωτικά ξεχασμένα. Βασικός ερμηνευτής τους ο σπουδαίος λαϊκός τραγουδιστής Γιάννης Θωμόπουλος και μαζί του η υπέροχη Ελένη Τσαγκαράκη. Σε ρόλο ψάλτη ακούγονται επίσης ο Αμβρόσιος Χατζηαποστόλου και ο Νίκος Κωνσταντινόπουλος, γνωστός από την πολύχρονη συνεργασία του με τον Χριστόδουλο Χάλαρη. Την ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας επωμίζεται ο ίδιος ο συνθέτης.

Ο δίσκος κυκλοφόρησε από τον Δισκογραφικό Συνεταιρισμό Καλλιτεχνών, αυτή τη σημαντική δισκογραφική εταιρία που λειτούργησε εκτός εμπορικού κατεστημένου για λίγα χρόνια στα μέσα της δεκαετίας του '80 και μάς έδωσε πολλές αξιόλογες συνθέσεις νέων τότε και ανερχόμενων δημιουργών. 

Μιχάλης Τερζής, Σταμάτης Κόκοτας: Θα μείνει η αγάπη μας (1990)

Συχνές ήταν οι συνεργασίες του Μιχάλη Τερζή με τα μεγάλα ονόματα του ελληνικού πενταγράμμου και μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις με όμορφα τραγούδια που αγαπήθηκαν πολύ, έστω κι αν ο πολύς κόσμος δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τον συνθέτη τους! Στα πρώτα του βήματα συμπορεύτηκε με νεοκυματικούς ερμηνευτές, όπως η Πόπη Αστεριάδη, ο Γιώργος Ζωγράφος και λίγο αργότερα ο Μιχάλης Βιολάρης και η Καίτη Χωματά. Νωρίς συνεργάστηκε και με τον Γιώργο Νταλάρα, την Άννα Βίσση, τη Δήμητρα Γαλάνη, τον Κώστα Καράλη και πολλούς άλλους.

Και φτάνουμε στο 1990, την πιο παραγωγική χρονιά του συνθέτη, τη χρονιά που ηχογράφησε πέντε συνολικά προσωπικούς δίσκους! Ανάμεσά τους κι ο κύκλος τραγουδιών "Θα μείνει η αγάπη μας". Με το δίσκο αυτό ο συνθέτης συναντήθηκε με ένα ακόμη ιερό τέρας του ελληνικού τραγουδιού που κουβαλούσε ήδη τεράστια ιστορία στην πλάτη του. Πρόκειται για τον Σταμάτη Κόκοτα, τον ερμηνευτή τόσων σπουδαίων τραγουδιών μέσα στις δεκαετίες του '60 και '70 μέσα από τις ιστορικές συνεργασίες του με κορυφαίους συνθέτες μας, όπως ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Δήμος Μούτσης, ο Γιώργος Ζαμπέτας, ο Γιάννης Σπανός, ο Βαγγέλης Πιτσιλαδής, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, ο Γιώργος Χατζηνάσιος και τόσοι άλλοι.

Ο δίσκος αυτός ήρθε σε μια εποχή που ο τραγουδιστής δεν βρισκόταν πια στο προσκήνιο και θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μικρό έναυσμα για την επιστροφή του. Δυστυχώς όμως δε στάθηκε αρκετή αυτή η αφορμή κι έτσι δεν υπήρξε η αναμενόμενη συνέχεια. Παρόλα αυτά ο δίσκος είναι πολύ ενδιαφέρων. Τα τραγούδια κινούνται στους γνωστούς ρυθμούς του ύφους που μας είχε συνηθίσει από παλιά ο τραγουδιστής. Απλωμένες μελωδίες ή ρυθμικά κομμάτια και ορθόδοξοι λαϊκοί σκοποί. Οι στίχοι υπογράφονται από τους Άκο Δασκαλόπουλο, Γιώργο Κανελλόπουλο, Ηλία Κατσούλη και άλλους, ενώ δυο τραγούδια έχουν στίχους του τραγουδιστή.

Η ορχήστρα υπό την επιμέλεια του Τάσου Καρακατσάνη αποτελείται από σπουδαίους σολίστες, όπως ο Κώστας Παπαδόπουλος, ο Αντώνης Τουρκογιώργης, ο Γιάννης Σπάθας, ο Νίκος Αντύπας, η Στέλλα Κυπραίου, ο Στέλιος Ταχιάτης και ο Τάσος Καρακατσάνης. Στα φωνητικά συμμετέχουν τρεις ωραίες γυναικείες φωνές, η Μαριάννα Ευστρατίου, η Μαριάνθη Σοντάκη και η Κατερίνα Γιαμαλή.

Μιχάλης Τερζής: Στη χώρα του Ορφέα (1988)

Το 1988 για λογαριασμό της ΕΡΤ γυρίστηκε το ντοκιμαντέρ "Στη γη του Ορφέα" βασισμένο σε κέιμενα του Γιώργου Φαράντου με αφηγητή τον Γιάννη Βουγιουκλή.

Η ταινία ήταν πλημμυρισμένη με μουσική του Μιχάλη Τερζή, ο οποίος έγραψε ένα φιλόδοξο και ατμοσφαιρικό σάουντρακ με ιδιαίτερα υπαινικτικό κλίμα σε μια προσπάθεια να αποδώσει ηχοχρωματισμούς μυθολογικού ύφους. Για το λόγο αυτό κατέφυγε και στη χρήση ιδιαίτερων μουσικών οργάνων διαμορφώνοντας έναν εντυπωσιακό ορχηστρικό καμβά, πάνω στον οποίο κινούνται τα χορωδιακά και τραγουδιστικά μέρη του έργου.

Τραγουδούν η Νένα Βενετσάνου και ο συνθέτης, ενώ συμμετέχει και μεγάλη χορωδία.

Ο δίσκος βρέθηκε στα χέρια μου από τον ίδιο τον συνθέτη πριν από πολλά χρόνια, χωρίς εξώφυλλα. Αποκατέστησα επαρκώς το εμπροσθόφυλλο, αλλά το οπισθόφυλλο είναι αυτοσχέδιο με τους σωστούς - ελπίζω - τίτλους των κομματιών.

Μιχάλης Τερζής: Νέα σελίδα (1993)

Ο Μιχάλης Τερζής εμφανίστηκε στην ελληνική δισκογραφία το 1974, είκοσι μόλις χρονών, με το δίσκο "Του έρωτα τ' αντάρτη" δείχνοντας από την αρχή ότι διαθέτει ένα ξεχωριστό χάρισμα στην κατασκευή στρογγυλεμένων μελωδιών πάνω σε στέρεους ρυθμούς με καλοδουλεμένη ενορχήστρωση, κι από τότε εξακολουθεί να δίνει σταθερά το δισκογραφικό του παρών μέχρι σήμερα, χωρίς να τον πτοεί το γεγονός ότι η εμπορική του απήχηση δε στάθηκε ποτέ αντάξια με την ποιότητα της δουλειάς του. Κατά καιρούς μάλιστα ξέφυγε από την τυποποιημένη δισκογραφία και δοκίμασε διαφορετικά πράγματα, πότε μελοποιώντας Έλληνες ποιητές (Γιάννης Ρίτσος, Κωστής Παλαμάς, Νίκος Καββαδίας κ.ά.), πότε καταφεύγοντας ακόμη και στους αρχαίους λυρικούς ποιητές (Σαπφώ, Αλκαίος, Ανακρέων, Βακχυλίδης) με εξαιρετικά αποτελέσματα και πότε εντρυφώντας στο παραδοσιακό μας τραγούδι ή στην ορχηστρική μουσική.

Το 1993, σε μια περίοδο που ηχογραφούσε μια σειρά ορχηστρικών δίσκων, παρουσίασε έναν ακόμη ενδιαφέροντα κύκλο τραγουδιών με τίτλο "Νέα σελίδα". Ο δίσκος περιλαμβάνει δώδεκα λαϊκά τραγούδια σε στίχους των Χρήστου Προμοίρα, Θεόφιλου Βερύκιου, Έφης Μαντζούφα, Κατερίνα Παπαγεωργίου, Κώστα Νέου, Αντώνη Παπαϊωάννου και δικούς του. Τραγούδια απλά κι ευχάριστα στο άκουσμα, τα περισσότερα σε γοργούς ρυθμούς. Ανάμεσά τους και το δυνατό ζεϊμπέκικο "Ηπειρώτισσα γη" που το ερμήνευσε αργότερα και ο Κώστας Μάντζιος. Πολύ ενδιαφέρον επίσης και το τραγούδι "Το ελληνικό τραγούδι" που περιγράφει το χρονικό της γέννησης και εξέλιξης του νεότερου τραγουδιού μας από τα χρόνια της Σμύρνης μέχρι την παρακμή του τη δεκαετία του '80.

Τα τραγούδια ερμηνεύουν ο Νίκος Μοσχολιός και η Νίκη Βαλσάμη. Συμμετέχει επίσης και ο συνθέτης.

Πρέπει να σημειώσω ότι ο δίσκος κυκλοφόρησε και ψηφιακά και μάλιστα στην ψηφιακή του εκδοχή ήταν εμπλουτισμένος και με δύο επιπλέον οργανικά κομμάτια ερμηνευμένα από τον μπουζουξή Δημήτρη Μαριόλα. Εδώ όμως σας δίνω την αρχική αναλογική έκδοση, η οποία πλέον είναι δυσεύρετη.