Η Ελλάδα του Ρήγα (1998)

Με αφορμή τη σημερινή μεγάλη εθνική επέτειο θα ξεκινήσουμε ένα μικρό αφιέρωμα στην κορυφαία αυτή σελίδα της νεότερης ιστορίας μας επικεντρωμένο σε μουσικά έργα και εκδόσεις που περιέχουν υλικό εμπνευσμένο από την προετοιμασία του Μεγάλου Αγώνα, αλλά και από το ίδιο το συγκλονιστικό γεγονός της Επανάστασης.

Θα σταθούμε λοιπόν σήμερα σε μια άκρως ενδιαφέρουσα έκδοση της FM Records από τη σημαντική σειρά Αρχείο Ελληνικής Μουσικής που αποτελεί έναν μουσικό και ερευνητικό οργανισμό με αντικείμενο την ελληνική μουσική στα βάθη των αιώνων. Από τη σειρά αυτή λοιπόν κυκλοφόρησε το 1998 ο ψηφιακός δίσκος Η Ελλάδα του Ρήγα με το διευκρινιστικό υπότιτλο: Μια προσέγγιση στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό. 

Ο δίσκος είναι αφιερωμένος στον μεγάλο αγωνιστή και ποιητή Ρήγα Φεραίο ή Βελεστινλή (1757-1798) κι εκδόθηκε με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από το μαρτυρικό του θάνατο στο Βελιγράδι από τις αυστριακές αρχές το 1798. Ο Ρήγας - παλιότερα θεωρούνταν εντελώς λανθασμένα ότι το πραγματικό του όνομα ήταν Αντώνιος Κυριαζής ή Κριεζής - αποτελεί προδρομική μορφή του απελευθερωτικού αγώνα του 1821 και βασικό εκπρόσωπο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού - δίπλα στον Αδαμάντιο Κοραή - με ανυπολόγιστης σημασίας έργο που στόχευε στην πνευματική αφύπνιση των σκλαβωμένων Ελλήνων. Για το σκοπό αυτό συνέθεσε μια μεγάλη σειρά ποιητικών έργων, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει ασφαλώς ο εμβληματικός του Θούριος που γράφτηκε το 1897, λίγο δηλαδή πριν φύγει από τη ζωή. Στα σημαντικά του έργα ανήκει επίσης και η οραματική του Χάρτα της Ελλάδος, αλλά και εκλεκτά ξένα έργα που μετέφρασε ο ίδιος στα ελληνικά εμφορούμενος από τις επαναστατικές ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης. Πάντως μοιάζει συμβολική η χρονική σύμπτωση του θανάτου του Ρήγα το 1798 με τη γέννηση την ίδια χρονιά του Διονυσίου Σολωμού, ο οποίος ήρθε κατά κάποιο τρόπο να παραλάβει την ποιητική-επαναστατική σκυτάλη από τον προκάτοχό του και να τη φτάσει στο υψηλότερο βάθρο με τον "Ύμνο εις την Ελευθερίαν" και τους "Ελεύθερους Πολιορκημένους".

Ο δίσκος Η Ελλάδα του Ρήγα είναι δομημένος σε τρεις ενότητες βασισμένες στο έργο του Ρήγα. Η πρώτη καλύπτεται με διάφορα "πατριωτικά" ποιήματα του ιδίου ή άλλων αγνώστων ποιητών που αποδίδονται σ' αυτόν, όπως: "Όλα τα έθνη πολεμούν" και "Ελληνική Μασσαλιώτις". Η δεύτερη ενότητα είναι αφιερωμένη στον "Θούριο" μέσα από τις ποικίλες παραλλαγές ή διασκευές του (συνολικά δώδεκα) που συναντιούνται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Η τελευταία ενότητα είναι αφιερωμένη στο έργο "Σχολείον των ντελικάτων Εραστών" που γράφτηκε το 1790 και βασίζεται σε γαλλικά ερωτικά κείμενα που ανασκεύασε με το δικό του τρόπο ο Ρήγας.

Τη μουσικολογική έρευνα, τα κείμενα και την καλλιτεχνική διεύθυνση της έκδοσης επιμελήθηκε ο Γιώργος Κωνστάντζος σε συνεργασία με τον Χρόνη Αηδονίδη. Στην εκτέλεση των τραγουδιών συμμετέχει το Χορωδιακό Εργαστήρι Αθηνών υπό τη διεύθυνση του Σταύρου Μπερή. Τραγουδούν: Χρόνης Αηδονίδης, Κατερίνα Παπαδοπούλου, Χρυσόστομος Μητροπάνος, Κώστας Γεωργαλής, Βασίλης Μπαραμπούτης και Τάσος Αλούπης. Μεταξύ των εκλεκτών μουσικών βρίσκουμε και τα ονόματα των: Κυριάκου Γκουβέντα (βιολί), Κυριάκου Κωστούλα (κλαρίνο), Σωκράτη Σινόπουλου (πολίτικη λύρα) και Πέτρου Ταμπούρη (κανονάκι).

(c) CD | FM Records | 1998 | Πηγή: d58