Σταύρος Ξαρχάκος, F.G. Lorca: Llanto por Ignacio Sanchez Mejias (2006)

Σήμερα θα σταθούμε σε μία από τις περιπτώσεις της δισκογραφίας μας που ένα έργο του ίδιου δημιουργού εμφανίζεται σε διπλή εκδοχή* και μάλιστα με μια χρονική απόσταση κάπου τριών δεκαετιών ανάμεσα στις δυο εκδοχές! Μιλώ βέβαια για το έργο Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσιεθ Μεχίας του Σταύρου Ξαρχάκου σε ποίηση Federico Garcia Lorca και ελληνική απόδοση του Νίκου Γκάτσου, το οποίο κυκλοφόρησε στην πρώτη του γραφή το 1969 σε φόρμα λαϊκής καντάτας, ενώ το 2006 επανεκδόθηκε σε νέα επεξεργασία και πολύ διευρυμένη μορφή με τον ισπανόφωνο τίτλο Llanto por Ignacio Sanchez Mejias, έτσι που η αρχική διάρκεια των 57 λεπτών έφτασε τελικά να ξεπεράσει τις δύο ώρες!

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά τους. Ο Γάλλος σκηνοθέτης Perre Jourdan, γνωστός μας κι από μια παλιότερη συνεργασία του με τον Γιάννη Μαρκόπουλο για την αφιερωματική τηλεταινία "L' anniversaire", ζήτησε από τον Σταύρο Ξαρχάκο να επανεπεξεργαστεί το πρωτότυπο έργο του 1969 αντικαθιστώντας τη λαϊκή ορχήστρα με συμφωνική. Ο συνθέτης πράγματι έσκυψε και πάλι στο έργο του και ανασκεύασε εξαρχής το υλικό, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας μεγάλης σκηνικής εκδοχής σε μορφή όπερας (τραγωδίας) σε δύο πράξεις και πέντε σκηνές. Η νέα αυτή εκδοχή παρουσιάστηκε αρχικά στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το 1996, όπου και πραγματοποιήθηκε η ηχογράφηση που πέρασε στη δισκογραφία με μεγάλη καθυστέρηση, δέκα ολόκληρα χρόνια αργότερα (2006), από τη Legend.

Πρόκειται για μια φιλόδοξη παραγωγή με διεθνείς συνεργασίες που έδωσε στο έργο μια τελείως άλλη διάσταση. Πέρα από τη χρήση συμφωνικής ορχήστρας, της Armonia Nova που διευθύνει ο συνθέτης, και την υπερδιπλάσια διάρκεια του έργου σε σχέση με την πρώτη του γραφή, εδώ παρουσιάζεται πλέον στην πρωτότυπη γλώσσα, δηλαδή στα ισπανικά, όπως ακριβώς το έγραψε ο ποιητής, και γιαυτό τα αφηγηματικά μέρη τα αποδίδει η Ισπανίδα ηθοποιός Isabel Ayukar, ενώ τα φωνητικά η Γαλλίδα μεσόφωνος Lucile Vignon. Τα ισπανικά ηχοχρώματα που διανθίζουν τη συμφωνική ορχήστρα αποδίδουν με τις κιθάρες τους ο Ισπανός Jose Maria Gallardo del Rey και ο Ιταλός Anjello Desiderio. Συμμετέχει επίσης το ελληνικό χορωδιακό σχήμα Fons Musicalis υπό τη διεύθυνση του Κωστή Κωνσταντάρα.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η έκδοση μας προσφέρει στο ξεκίνημά της κι ένα σπάνιο ηχητικό ντοκουμέντο με τον ποιητή Νίκο Γκάτσο να απαγγέλλει ένα απόσπασμα από το έργο ("Cuerpo presente") και μάλιστα στην ισπανική γλώσσα.

(c) 2CD | Legend | 2006 | Πηγή: d58

* Διπλές δισκογραφικές εμφανίσεις κάποιου έργου έχουμε σε περιπτώσεις επανέκδοσης ενός κύκλου τραγουδιών σε οργανική μορφή. π.χ. "Επιστροφή" του Μάνου Χατζιδάκι, "Πικροσάββατα" του Μίκη Θεοδωράκη, "Παρών" του Άκη Πάνου κλπ. Αρκετές επανεμφανίσεις σε μορφή οργανικών διασκευών (ή σόλο κιθάρας) έχει γνωρίσει ο "Επιτάφιος" του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και ο "Ζορμπάς". Θυμίζω επίσης τη διπλή εκτέλεση των κύκλων "Για την Ελένη" και "Χειμωνιάτικος ήλιος" του Μάνου Χατζιδάκι, αλλά και του "Τραγουδιού του νεκρού αδελφού" και του "Γράμματα από τη Γερμανία" του Μίκη Θεοδωράκη και του "Δρόμου" του Μίμη Πλέσσα, ενώ ο Σταύρος Ξαρχάκος μας έδωσε και μια δεύτερη διευρυμένη μορφή του "Ρεμπέτικου". Ο τελευταίος μάλιστα για λογαριασμό της Legend επιμελήθηκε και μια σειρά επανεκτελέσεων σε νέα ενορχήστρωση έργων του Μίκη Θεοδωράκη ("Επιτάφιος", "Μπαλάντες"). Και φυσικά έχουμε την εντυπωσιακή περίπτωση του Νίκου Μαμαγκάκη που αφιέρωσε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην επανεκτέλεση και επανέκδοση όλων των έργων του (πάνω από 40 τίτλοι) για λογαριαμό της Ιδαία, της ιδιόκτητης εταιρείας του.