Σταύρος Ξαρχάκος, Γιώργος Νταλάρας: Τα κατά Μάρκον (1991)

Ο δισκογραφικός κύκλος συνεργασίας του Σταύρου Ξαρχάκου με τον Γιώργο Νταλάρα ολοκληρώνεται στο ξεκίνημα της δεκαετίας του '90 με το άλμπουμ Τα κατά Μάρκον που κυκλοφόρησε το 1991 από τη Minos σηματοδοτώντας μια νέα δημιουργική φάση του συνθέτη μετά από πολύχρονη ανάπαυλα στη σύνθεση καινούργιων τραγουδιών. Τρία χρόνια άλλωστε μετά το συγκεκριμένο κύκλο τραγουδιών θα μας δώσει μια εξαιρετική δουλειά με ερμηνεύτρια τη Νάνα Μούσχουρη ("Αγάπη είν' η ζωή").

Με τον κύκλο Τα κατά Μάρκον ο συνθέτης ανανέωσε τη συνεργασία του μ' έναν παλιό και στενό συνεργάτη του, τον ποιητή και κορυφαίο στιχουργό Νίκο Γκάτσο, ο οποίος κατέθεσε εδώ μια στιχουργική ελληνοκεντρικής θεματολογίας με καίριες πολιτικές αναφορές και ανατρεπτική διάθεση, μακριά πάντως από κάθε κομματικό προσανατολισμό. Η βαριά σκιά του μεγάλου Μάρκου Βαμβακάρη (σ' αυτόν αναφέρεται ο τίτλος) πλανάται σε όλο το έργο. Είναι τραγούδια που "εκφράζουν με ζωντάνια, οργή, θλίψη και προφητικότητα τη σημερινή Ελλάδα της φθοράς, της διαφθοράς, της σήψης, του χαμού, τραγούδια που έρχονται από το βάθος του χρόνου του ελληνισμού", όπως μας εξηγεί χαρακτηριστικά ο συνθέτης. 

Η μουσική, με μιαν επίφαση λαϊκότητας, ανήκει στην κατηγορία της έντεχνης δημιουργίας. Ρυθμοί λαϊκότροποι, ενορχηστρωμένοι με εξαιρετική δεξιοτεχνία, διαμορφώνουν μια σειρά αξιόλογα, αλλά μάλλον δύσπεπτα τραγούδια, μακριά από τις συνήθεις ευκολίες της εμπορικής σκοπιμότητας. Εύλογα λοιπόν δεν γνώρισαν ιδιαίτερα ευρεία αποδοχή, παρόλο που ο τραγουδιστής είχε το άγγιγμα του Μίδα και κατακτούσε εύκολα εκείνα τα χρόνια την κορυφή των πωλήσεων. Πάντως τα ξεχωριστά αυτά τραγούδια φαίνεται ότι κατακτούν αργά και σταθερά μια διαχρονικότητα, καθώς δεν έχουν πάψει ποτέ να ακούγονται και να "ανακαλύπτονται". Ακούστηκε λίγο παραπάνω το νεορεμπέτικο "Τα γερόντια", όπου συμμετέχει και ο μικρός Γιώργος Λέντζας, ενώ ασφαλώς κορυφαία στιγμή του δίσκου είναι η συγκλονιστική ιστορική τοιχογραφία "Χοντρομπαλού", που ερμηνεύουν πειστικά η ηθοποιός Δέσπω Διαμαντίδου και ο συνθέτης.

Ο ίδιος ο συνθέτης έχει ενορχηστρώσει και διευθύνει την ορχήστρα. Έλαβαν μέρος οι μουσικοί: Κώστας Παπαδόπουλος (μπουζούκι), Χρήστος Κωνσταντίνου (μπουζούκι), Κώστας Γανωσέλης (πλήκτρα), Γιάννης Ζερβίδης (πιάνο), Κώστας Νικολόπουλος (κιθάρα), Στέλιος Καρύδας (κιθάρα), Ανδρέας Ροδουσάκης (κοντραμπάσο), Φίλιππος Τσεμπερούλης (πνευστά) και Λάζαρος Κουλαξίζης (ακορντεόν).

(c) CD | MINOS-EMI | 1991 | Ψηφιακή επανέκδοση: 2011 | Πηγή: d58