Σώτια Τσώτου: Δέκα χρόνια τραγούδια (1968-1978)

Συμπληρώνονται σήμερα 83 χρόνια από τη γέννηση μιας κορυφαίας Ελληνίδας στιχουργού, της Σώτιας Τσώτου, η οποία ήρθε στον κόσμο στις 14 Μαΐου 1942 κι έφυγε κάπως πρόωρα στις 10 Δεκεμβρίου 2011, αφού πρόλαβε να μας χαρίσει γύρω στα 500 τραγούδια, τα περισσότερα πασίγνωστα κι αγαπημένα, έστω κι αν η ίδια παραμένει μια μεγάλη "άγνωστη" για το ευρύ κοινό που δεν πολυνοιάζεται συνήθως για τους ανθρώπους που κρύβονται πίσω από κάποιες μεγάλες δημιουργίες. Η Σώτια Τσώτου αποτελεί αναμφισβήτητα τον μεσαίο πόλο που γεφυρώνει τρεις γενιές γυναικών στιχουργών, από την παλιότερη που εκπροσωπεί ασφαλώς η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου μέχρι τη νεότερη που εκπροσωπεί επάξια η Λίνα Νικολακοπούλου. Η στιχουργική της χαρακτηρίζεται από λόγο αιχμηρό και ευθύβολο, βαθιά ελληνικό και γυμνό από ανούσιους καλλωπισμούς καταφέρνοντας να εικονίζει εύστοχα και ανάγλυφα την ευρηματική της θεματολογία, η οποία διακρίνεται από έντονη ανθρωπιστική και κοινωνική ευαισθησία και διαρκείς πολιτικές αναφορές.

Η Σώτια Τσώτου άσκησε αρχικά το επάγγελμα του δημοσιογράφου (1960-1967), το οποίο αναγκάστηκε βίαια να εγκαταλείψει από το χουντικό καθεστώς, για να βρεθεί έτσι στο χώρο του τραγουδιού μετά τη μεσολάβηση του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Είχε βέβαια μια επαφή με το χώρο και νωρίτερα, αφού το 1966 είχαν ηχογραφηθεί για τη Lyra σε δίσκο 45 στροφών δυο άγνωστα τραγούδια της ("Παλικάρι μας μη φεύγεις", "Βράδυ των φτωχών"), αλλά το ουσιαστικό βάπτισμα του πυρός ήρθε το 1968 με δυο ιστορικά τραγούδια της ("Ο Στρατής", "Δε βαριέσαι αδερφέ") που μελοποίησε ο Κώστας Χατζής σηματοδοτώντας μια μακροχρόνια εμβληματική συνεργασία, η οποία κορυφώθηκε το 1976 με το περίφημο Ρεσιτάλ. Τα δυο αυτά τραγούδια αρχικά κυκλόφόρησαν σε δίσκο 45 στροφών, αλλά αμέσως μετά ενσωματώθηκαν και στο άλμπουμ Αναγέννησις Αλόννησος (1968), ενώ παράλληλα η στιχουργός ξεκινούσε και τη συνεργασία της με άλλους συνθέτες, όπως ο Σταύρος Κουγιουμτζής με το ιστορικό "Νάτανε το '21" και ο Γιώργος Κριμιζάκης με την πολυτραγουδισμένη "Στέλλα". Αργότερα ήρθε η στενή συνεργασία της με τον Δώρο Γεωργιάδη, αλλά και με άλλους συνθέτες, όπως ο Χρήστος Λεοντής, ο Γιώργος Χατζηνάσιος, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Χρήστος Νικολόπουλος και πολλοί άλλοι.

Παρόλο που στις τέσσερις περίπου δεκαετίες της ενεργού παρουσίας της η Σώτια Τσώτου παρουσίασε πολλές ολοκληρωμένες δουλειές αποκλειστικά με δικούς της στίχους, ασφαλώς οι σημαντικότερες εντοπίζονται στη δεκαετία του '70. Πρόκειται για τους δίσκους: Φωτογραφίες (1971) του Γιώργου Κριμιζάκη, Αν ήμουν πλούσιος (1972), Δύσκολη ζωή (1973), Χίλια εννιακόσια τίποτα (1974) και Αγάπα με για να υπάρχω (1978) του Δώρου Γεωργιάδη, Άσπρο μαύρο (1974) του Γιώργου Χατζηνάσιου και Σκόρπια φύλλα (1975) του Απόστολου Καλδάρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι με τον Κώστα Χατζή δεν προέκυψε κανένας ολοκληρωμένος δίσκος, παρόλο που η παρουσία της είναι ανελλιπής σε όλη την προσωπική του δισκογραφία.

Το μικρό πορτρέτο της κορυφαίας στιχουργού που σας παρουσιάζω έχει περιορισμένο χρονικό ορίζοντα την πρώτη και σημαντικότερη δεκαετία της στη δισκογρφαία (1968-1978) και περιλαμβάνει 25 επιλεγμένες στιγμές που αποτελούν ωστόσο όλες σπουδαία τραγούδια με αμείωτη τη γοητεία τους μετά από μισό σχεδόν αιώνα. Τα τραγούδια υπογράφονται από τους συνθέτες Κώστα Χατζή (που ασφαλώς κατέχει τη μερίδα του λέοντος), Γιώργο Κριμιζάκη, Σταύρο Κουγιουμτζή, Χρήστο Λεοντή, Απόστολο Καλδάρα, Δώρο Γεωργιάδη, Γιώργο Χατζηνάσιο και Χρήστο Γκάρτζο. Τα ερμηνεύουν οι: Κώστας Χατζής, Κώστας Βενετσάνος, Καίτη Χωματά, Ρένα Κουμιώτη, Γιώργος Νταλάρας, Γιάννης Καλατζής, Μαρινέλλα, Δώρος Γεωργιάδης, Άννα Βίσση, Γιάννης Πάριος, Χάρις Αλεξίου και Δημήτρης Μητροπάνος.

(c) Philips, Lyra, Minos | 1968-1978 | Πηγή: d58