Νίκος Οικονομίδης: Ο τροβαδούρος της Λάρισας

Ο Νίκος Οικονομίδης γεννήθηκε στη Λάρισα το 1965, όπου και έζησε ως το θάνατό του λίγο πριν κλείσει τα 50 του χρόνια. Ήταν μουσικός και φαρμακοποιός, με αυτή τη σειρά, καθώς εργαζόταν μεν στο φαρμακείο του στο κέντρο της πόλης, αλλά η μουσική ήταν η ψυχή του και διαπότιζε όλες του τις στιγμές. Αυτοδίδακτος στην κιθάρα και στο τραγούδι εργάστηκε ακατάπαυστα από παιδί πάνω σ εκείνο που αγαπούσε, γράφοντας, συνθέτοντας και τραγουδώντας, κυριολεκτικά καθημερινά.

Κάποια τραγούδια του αποτυπώθηκαν σε δύο cd, το πρώτο: "Φίλοι παλιοί", που το μοιράστηκε με το φίλο του Στάθη Σταμελόπουλο, το 2007, και το δεύτερο: "Η αγάπη δεν έχει πατρίδα", που κυκλοφόρησε το 2011.

Πολύ αγαπητός στη Λάρισα, σαν καλλιτέχνης αλλά και σαν άνθρωπος, εμφανίστηκε αρκετές φορές σε μουσικά στέκια της πόλης του, και στα τελευταία χρόνια της ζωής του χάριζε απλόχερα τις δημιουργίες του μέσα από το διαδίκτυο.

Παράλληλα ηχογραφούσε και επανεκτελέσεις τραγουδιών που αγαπούσε, ιδιαίτερες, και μέσα απ αυτές ο ακροατής μπορεί ν αφουγκραστεί την ευαισθησία, τη μουσική παιδεία, τη γνώση, το σεβασμό, το χάρισμα.. Όλα όσα απάρτιζαν τον κόσμο του.

Μια συλλογή με είκοσι επιλεγμένες τέτοιες επανεκτελέσεις έχουμε εδώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα γίνονταν σ ένα μικρό μηχανηματάκι, από τον ίδιο, μέσα στο καμαράκι όπου ηχογραφούσε μόνος. Κιθάρες πρώτες και δεύτερες, "κεντηματάκια" πάνω στην αρχική ηχογράφηση, δεύτερες φωνές, η κάθε λεπτομέρεια, ως να έχει το αποτέλεσμα που είχε ήδη ακούσει μέσα του.

Στη μουσική, όπως και στη ζωή, η ψυχή δε μπορεί παρά να 'μιλήσει'. Σιγανά. Και όσοι έρχονται από κόσμους συγγενικούς θα 'ακούσουν'. 

Κείμενο της φίλης μου Βασιλικής, αγαπημένης φίλης και συνεργάτιδας του Νίκου... 

Οι τίτλοι των τραγουδιών:

1. Οι κερασιές θ ανθίσουν και φέτος - Ποίηση: Μενέλαος Λουντέμης Μελοποίηση :Αναστασία Παπαδημητρίου
2. Αθήνα-Λάρισα - Στίχοι , μουσική: Χρήστος Γκάρτζος
3. Όταν ανθίζουν πασχαλιές - Στίχοι, μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
4. Η πληρωμή - Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου, Μουσική: Γιάννης Σπανός
5. Ας είν' καλά το γινάτι σου - Στίχοι: Αλέκος Σακελλάριος, Μουσική; Μάνος Χατζιδάκις
6. Είπα να φύγω - Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος, Μουσική: Γιάννης Σπανός / Κι αν έχω κάποιο παρελθόν - Στίχοι : Πυθαγόρας, Μουσική: Γιάννης Σπανός
7. Τσιγγάνα καρδιά - Μουσική: Franco Migliacci , Ελληνικοί Στίχοι: Νότης Κυττάρης
8. Σ' αγαπάω, μ' ακούς - Στίχοι: Θεόδωρος Άγγελος, Μουσική: Νίκος Μπαξεβάνης
9. Αλλίμονο - Στίχοι: Σάκης Καπίρης, Μουσική: Μίμης Χριστόπουλος
10. Θα σ' αγαπώ - Στίχοι: Γιάννης Καλαμίτσης, Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος
11. Πάρε το γνωστό το δρόμο - Στίχοι Γρηγόρης Στάθης, Μουσική Βασίλης Αρχιτεκτονίδης
12. Δεν ξεχνιέσαι - Στίχοι: Πυθαγόρας, Μουσική: Γιώργος Κατσαρός
13. Τα ήσυχα βράδυα - Στίχοι: Μαριανίνα Κριεζή, Μουσική: Λάκης Παπαδόπουλος
14. Μυριόκαλη (Το γράμμα) - Στίχοι, μουσική: Θωμάς Μπακαλάκος
15. Δος μου ζωή απ' τη ζωή σου - Στίχοι, μουσική: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
16. Όσο κρατάει ένας καφές - Στίχοι: Άλκης Αλκαίος , Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
17. Μια γυναίκα φεύγει - Στίχοι: Ελένη Λιάκου, Μουσική: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
18. Στους σταθμούς τους ξεχασμένους - Στίχοι: Δημήτρης Χριστοδούλου, Μουσική: Μίμης Πλέσσας
19. Ο κόσμος ο δικός σου - Στίχοι, μουσική: Άκης Πάνου
20. Εκεί στην άκρη - Στίχοι: Γιώργος Κανελλόπουλος, Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος

Γιώργος Κριμιζάκης: Ένα απόβραδο (1979)

Η Μαρία Ζοάννου (1939-1995) ήταν μια καλή λαϊκή τραγουδίστρια της δεκαετίας του '70 που συμπορεύτηκε στο ελληνικό τραγούδι με τον σύζυγό της και συνθέτη Γιώργο Κριμιζάκη, ενώ στη δεκαετία του '80 έκανε κι ένα πέρασμα από τον κινηματογράφο. Έφυγε δυστυχώς πολύ νωρίς από τη ζωή.

Ξεκίνησε στα μέσα του '60 με το όνομα Μαρία Βασιλοπούλου ηχογραφώντας τραγούδια στις 45 στροφές. Ως Μαρία Ζοάννου πρωτοεμφανίστηκε το 1974 στο 13ο Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης*, όπου συμμετείχε ως τραγουδίστρια (μαζί με τον Μιχάλη Βιολάρη), αλλά και ως συνθέτρια με το τραγούδι "Έτσι και τότε". Ακολούθησε η συμμετοχή της στο δίσκο "Όι" του Μιχάλη Βιολάρη, ενώ το 1977 ηχογράφησε τον πρώτο προσωπικό της δίσκο με τίτλο "Εγώ ματάκια μου στο λέω" σε μουσική του Γιώργου Κριμιζάκη.

Το 1979 ηχογραφεί τον δεύτερο και τελευταίο της δίσκο, πάλι με τραγούδια του Γιώργου Κριμιζάκη. Τίτλος του: "Ένα απόβραδο". Βασικό ατού του δίσκου οι στίχοι του Λευτέρη Παπαδόπουλου, οι οποίοι, χωρίς να κομίζουν κάτι ιδιαίτερο, έχουν φανερά τη σφραγίδα του μεγάλου στιχουργού με εικόνες και θεματολογία που πάντα κάτι έχουν να πουν και να συγκινήσουν.

Η μουσική του Γιώργου Κριμιζάκη κινείται στο ελαφρολαϊκό ύφος της εποχής, αν και υπάρχουν κάποιες αξιοπρόσεκτες καθαρές λαϊκές στιγμές, όπως το εναρκτήριο ζεϊμπέκικο "Σ' ένα πάγκο", καθώς και κάποιες συμπαθητικές μελωδικές νησίδες, όπως το τρυφερό "Τα χέρια των κοριτσιών".

Γιώργος Κριμιζάκης, Μιχάλης Βιολάρης: Τρέχουμε, τρέχουμε (1986)

Το 1986 κυκλοφόρησε η δεύτερη ολοκληρωμένη συνεργασία του Μιχάλη Βιολάρη με τον συνθέτη Γιώργο Κριμιζάκη, εννιά ολόκληρα χρόνια μετά το "Κι όμως αγαπιόμαστε".

Ο δίσκος περιλαμβάνει δώδεκα ευχάριστα, αλλά μάλλον αδιάφορα ελαφρολαϊκά τραγουδάκια που ακολουθούν πιστά την κεκτημένη μανιέρα του συνθέτη. Δεν σημείωσαν καμιά επιτυχία με εξαίρεση ίσως το ομώνυμο τραγούδι που ακούστηκε λίγο παραπάνω. Τα στιχάκια της Μάρως Μπιζάνη απλοϊκά και κοινότοπα. 

Ο Μιχάλης Βιολάρης, έξω απ' τα δοκιμασμένα του νερά και μακριά απ' την εποχή της ακμής του, υπερασπίζεται τίμια το υλικό που του δόθηκε πασχίζοντας φιλότιμα να επιβιώσει σ' ένα καινούργιο μουσικό περιβάλλον που ήδη προ πολλού του είχε μηνύσει πως δεν τον χωρούσε πια!

Γιώργος Κριμιζάκης, Μιχάλης Βιολάρης: Κι όμως αγαπιόμαστε (1977)

Στην όψιμη περίοδο του Νέου Κύματος, ουσιαστικά στον απόηχο του σημαντικού αυτού μουσικού ρεύματος, ξεκίνησε η μακροχρόνια συνεργασία του Μιχάλη Βιολάρη με τον συνθέτη Γιώργο Κριμιζάκη, η οποία απέδωσε κατά καιρούς κάμποσα σουξέ ευρείας κατανάλωσης που συντήρησαν την καριέρα του τραγουδιστή - έστω και σε φθίνουσα πορεία πλέον - μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '80. 

Η πρώτη τους ολοκληρωμένη συνεργασία καταγράφεται αρκετά αργά, μόλις το 1977, με το δίσκο "Κι όμως αγαπιόμαστε" που εκδόθηκε από τη Zodiac (θυγατρική της Lyra). Περιλαμβάνει δώδεκα απλά ελαφρολαϊκά τραγούδια σε στίχους των Λευτέρη Παπαδόπουλου, Σώτιας Τσώτου, Γιάννη Κακουλίδη, Ξενοφώντα Φιλέρη και Ανδρέα Ζαχαρόπουλου. Το ομώνυμο τραγούδι σημείωσε επιτυχία κι ακούστηκε πολύ εκείνη την εποχή. Το τελευταίο τραγούδι του δίσκου ("Η αγάπη σου") είναι ίσως το πιο ωραίο απ' όλα. 

Γενικά πρόκειται για ένα δίσκο που ακούγεται ευχάριστα, αλλά δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ενώ είναι ολοφάνερο ότι γράφτηκε πάνω στα φωνητικά χαρακτηριστικά του τραγουδιστή, ο οποίος υποστηρίζει φιλότιμα το υλικό που του δόθηκε, σε μια εποχή που χρειαζόταν απεγνωσμένα εμπλουτισμό του ρεπερτορίου του.

Γιώργος Κριμιζάκης, Γιώργος Ζωγράφος : Κυκλάμινα του Μάη (1990)

Τα "Κυκλάμινα του Μάη" με μουσική του Γιώργου Κριμιζάκη ήταν και ο τελευταίος προσωπικός δίσκος του Γιώργου Ζωγράφου, με τον οποίο ολοκλήρωσε, αρκετά άδοξα δυστυχώς, τη μακρόχρονη διαδρομή του στο ελληνικό τραγούδι που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του '60. 

Ήδη τα σημάδια της φωνητικής του παρακμής είναι πλέον εμφανή και μάλλον καλά έπραξε που σταμάτησε εκεί, παρόλο που κάμποσα χρόνια αργότερα που έτυχε να τον δω σε ζωντανή παρουσία μου φάνηκε ακόμη ακμαίος φωνητικά, αλλά ήδη βαθιά επηρεασμένος από τις προσωπικές του περιπέτειες και την ψυχική διάβρωση που επέφερε το αλκοόλ. 

Ως προς τη μουσική, ισχύουν πάνω κάτω αυτά που έγραψα για τον Κριμιζάκη κι άλλες φορές, αν και εδώ ο ήχος είναι πιο μοντέρνος, ενώ η ενορχήστρωση δυστυχώς τόσο ενοχλητική που μάλλον αδικεί το μελωδικό μέρος. Ξεχωρίζει ίσως το τρυφερό τραγούδι "Να σ' αγαπούσα", αλλά θα σταθώ στο "Μπαλόνια μπαλόνια" που εύκολα μπορεί να θυμίσει στον καθένα το τραγούδι του Θάνου Μικρούτσικου "Θάλασσα" με τη Milva που κυκλοφόρησε τέσσερα χρόνια αργότερα! Επίσης θα σταθώ στο τραγούδι "Μας κόψαν το φως" για τον ευρηματικό στίχο της Σώτιας Τσώτου που μοιάζει τόσο επίκαιρος!

Γιώργος Κριμιζάκης: Εγώ ματάκια μου στο λέω (1977)

Επιστρέφουμε μετά από καιρό στον πολυγραφότατο συνθέτη Γιώργο Κριμιζάκη. Σας έχω ήδη παρουσιάσει κάμποσες από τις πρώτες δουλειές του ("Με αγάπη", "Τα Ελλαδικά", "Αύριο θάναι Κυριακή"). Και σήμερα σας δίνω το δίσκο "Εγώ ματάκια μου στο λέω" που κυκλοφόρησε το 1977 από την Panivar.

Πρόκειται για έναν στρωτό λαϊκό δίσκο με πέντε συνθέσεις του Γιώργου Κριμιζάκη σε στίχους των Ξενοφώντα Φιλέρη και Μ. Γαβριήλ. Τα υπόλοιπα επτά κομμάτια είναι παλιά λαϊκά τραγούδια ανώνυμων δημιουργών που ενορχήστρωσε ο συνθέτης. Τραγουδά η τότε σύζυγός του και πρόωρα χαμένη (1939-1995) τραγουδίστρια Μαρία Ζοάννου.

Παρά τον ετερόκλητο χαρακτήρα του, το υλικό του δίσκου παρουσιάζει ομοιογένεια χάρις στην ορθόδοξη λαϊκή ενορχήστρωση του Γιώργου Κριμιζάκη, ο οποίος διευθύνει και την ορχήστρα, αλλά και χάρις στην παρουσία του μεγάλου δεξιοτέχνη του μπουζουκιού Θανάση Πολυκανδριώτη.

Ευάγγελος Πιτσιλαδής: Οι Θεοί του Ολύμπου (1977)

Μπορεί να δήλωσα προ ημερών ότι ολοκλήρωσα αυτόν τον κύκλο παρουσίασης των πρώτων δίσκων του Ευάγγελου Πιτσιλαδή, αλλά νά που ο φίλος μου ο Μανόλης με αναγκάζει να επιστρέψω και πάλι στον καλό συνθέτη με ένα πρόσφατο εύρημά του που θεώρησα καλό να το μοιραστώ και μαζί σας.

Πρόκειται για το δίσκο "Οι Θεοί του Ολύμπου" που κυκλοφόρησε το 1977 από την εταιρία Seagull με τον ξενόγλωσσο τίτλο "The Olympian Family". Περιλαμβάνει μια σειρά ορχηστρικά θέματα που το καθένα φέρει για τίτλο το όνομα ενός από τους δώδεκα Ολύμπιους θεούς της ελληνικής μυθολογίας. Ο δίσκος όμως αποτελείται από 15 κομμάτια, μιας και για μερικούς θεούς ο συνθέτης στάθηκε πιο γενναιόδωρος αφιερώνοντάς τους από δύο μέρη!

Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι ολόκληρη η πρώτη πλευρά του δίσκου είναι παρμένη από τον πρώτο οργανικό δίσκο του συνθέτη με τίτλο "Κοράλλια", ενώ κάποια μέρη της δεύτερης πλευράς προέρχονται από το δίσκο "Summer Night in Greece" που κυκλοφόρησε στη Γαλλία το 1974 με τραγούδια που ερμήνευσε ο ίδιος ο Πιτσιλαδής!

Μίκης Θεοδωράκης, Hege Tunaal: Επιτάφιος (1984)

Ιδού μια σπάνια και άγνωστη ηχογράφηση με μια ξεχωριστή ερμηνεία του εμβληματικότερου έργου της ελληνικής δισκογραφίας, του "Επιτάφιου", που έγραψε ο Μίκης Θεοδωράκης το 1958 πάνω στην ομώνυμη ποιητική σύνθεση του Γιάννη Ρίτσου και ηχογραφήθηκε το 1960 στη διπλή εκτέλεση της Νάνας Μούσχουρη και του Γρηγόρη Μπιθικώτση σηματοδοτώντας έτσι το ξεκίνημα του "έντεχνου" λαϊκού τραγουδιού.

Εδώ λοιπόν έχουμε μια νεότερη εκτέλεση του έργου στα νορβηγικά σε ερμηνεία της μεγάλης Νορβηγίδας τραγουδίστριας Hege Tunaal. Στο μπουζούκι είναι ο Λάκης Καρνέζης που εκείνη την εποχή έκανε μεγάλη καριέρα στη σκανδιναβική χώρα. Ο δίσκος συμπληρώνεται και με τέσσερα άλλα τραγούδια του συνθέτη από διάφορους κύκλους τραγουδιών του που γράφτηκαν τη χρυσή δεκαετία του '60.

Ευάγγελος Πιτσιλαδής: 15 Χρόνια Πιτσιλαδής (1981)

Κλείνουμε εδώ το αφιέρωμα στον Ευάγγελο Πιτσιλαδή με ένα δίσκο-πορτρέτο του συνθέτη από την Columbia που κυκλοφόρησε το 1981 με αφορμή τη συμπλήρωση 15 χρόνων από την πρώτη του εμφάνιση στα μέσα της δεκαετίας του '60 στη συγκεκριμένη εταιρία, όταν κατάφερε με τα πρώτα του κιόλας τραγούδια που ερμήνευσε η Βίκυ Μοσχολιού όχι μονάχα να κάνει αισθητή την παρουσία του, αλλά να σημειώσει και μεγάλες εμπορικές επιτυχίες.

Ο δίσκος βέβαια είναι λίγο φτωχός, για να θεωρείται ολοκληρωμένο πορτρέτο του συνθέτη, αφού περιορίζεται σε 12 μόλις τραγούδια, αλλά είναι αρκετά αντιπροσωπευτικός ως προς τους ερμηνευτές που εκπροσωπούνται. Έχουμε λοιπόν εδώ μερικές από τις χαρακτηριστικότερες φωνές της εποχής που τραγούδησαν Πιτσιλαδή. Είναι η Βίκυ Μοσχολιού φυσικά, αλλά και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Σταμάτης Κόκοτας, ο Κωστής Χρήστου και ο Τόνι Πινέλλι που απογείωσε τη σύντομη ελληνική καριέρα του με το τεράστιο ποπ σουξέ "Ανάμνησις" (ή "Καλοκαίρι") σε στίχους του Γιώργου Παπαστεφάνου. Στα υπόλοιπα τραγούδια οι στίχοι ανήκουν στον Γιάννη Κιούρκα (κυρίως) και στον Θάνο Σοφό.

Ευάγγελος Πιτσιλαδής: Πυροτεχνήματα (1969)

Έχοντας ήδη καταθέσει μερικές σπουδαίες λαϊκές επιτυχίες με τη Βίκυ Μοσχολιού και τη Μαρινέλλα ("Άδειο το λιμάνι", "Θα βρεθεί και για μας", "Έχω στην πόρτα το κλειδί"), αλλά και δυο τεράστια ποπ σουξέ ("Ανάμνησις", "Ο Αλέξης"), καθώς και δυο οργανικούς κινηματογραφικούς δίσκους ("Κοράλλια", "Νεράιδες"), ο Ευάγγελος Πιτσιλαδής ηχογραφεί το 1969 τον πρώτο ολοκληρωμένο κύκλο τραγουδιών του με τίτλο "Πυροτεχνήματα" για λογαριασμό της Columbia.

Πρόκειται για έναν κύκλο δέκα λαϊκών κομματιών - επτά τραγούδια και τρία οργανικά θέματα - σε στίχους του Γιάννη Κιούρκα, μόνιμου σχεδόν συνεργάτη του συνθέτη. Ένα τραγούδι έχει στίχους της Φένιας Ευαγγελινίδου. Αρκετά από τα τραγούδια του δίσκου σημείωσαν μεγάλη επιτυχία, όπως τα: "Στις 16 Μάη μήνα", "Τον ήλιο που 'χες μες στα χέρια", "Το βοτάνι". Ερμηνευτές τους δυο από τα μεγαλύτερα ονόματα που διέθετε τότεστο οπλοστάσιό της η εταιρία: η Βίκυ Μοσχολιού και ο Σταμάτης Κόκοτας. Στο δίσκο κάνει το ντεμπούτο του ο Λευτέρης Μυτιληναίος, ο οποίος την ίδια χρονιά θα ερμηνεύσει το μεγάλο σουξέ "Αμφιβολίες" που του έγραψε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης για το δίσκο "Μια γυναίκα φεύγει".

Ο πρώτος αυτός καθαρά τραγουδιστικός δίσκος του Πιτσιλαδή είναι και ο καλύτερός του, μαζί ίσως με τα "Κίτρινα ρολόγια" που βγήκαν τρία χρόνια αργότερα από τη Zodiac. Στρωτές μελωδίες ενορχηστρωμένες είτε με αμιγώς λαϊκή ορχήστρα, είτε με πιο μοντέρνα χρώματα, όπως στα δυο γνωστότερα τραγούδια του δίσκου ("Στις 16 Μάη μήνα", "Τον ήλιο που 'χες μες στα χέρια"). Τα τρία οργανικά θέματα παραπέμπουν ευθέως στο ενορχηστρωτικό ύφος του Σταύρου Ξαρχάκου.

Ευάγγελος Πιτσιλαδής: Η κραυγή των λύκων (1981)

Το 1981 προβλήθηκε από την ΥΕΝΕΔ η τηλεοπτική σειρά 39 επεισοδίων "Η κραυγή των λύκων" σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Φώσκολου, αν και μετά τον πρώτο πολύ πετυχημένο κύκλο τη σκηνοθεσία ανέλαβαν άλλοι. 

Πρωταγωνίστρια της σειράς η Μαρία Αλιφέρη που εκείνο τον καιρό ήταν η δημοφιλέστερη τηλεοπτική περσόνα. Δίπλα της μια πλειάδα σημαντικών Ελλήνων ηθοποιών: Γιάννης Βόγλης, Χρήστος Πάρλας, Ανέστης Βλάχος, Γιάννης Αργύρης, Λευτέρης Βουρνάς, Ντίνος Καρύδης, Τάκης Χρυσικάκος, Μαρία Ιωαννίδου, Όλγα Τουρνάκη και πολλοί άλλοι.

Τη μουσική και τα τραγούδια της σειράς έγραψε ο Βαγγέλης Πιτσιλαδής ακολουθώντας τη γνωστή μανιέρα που είχε ήδη διαμορφώσει από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας με ποπ ανάλαφρες ενορχηστρώσεις και κοινότοπες μελωδίες. Τραγουδά η Μαρία Αλιφέρη, η οποία σαφώς και δεν διεκδικεί δάφνες ερμηνευτικής δεινότητας, αν και δεν ήταν η πρώτη φορά που εξέθετε τη φωνή της σε ρόλο τραγουδίστριας. Θυμίζω τις συμμετοχές της στους δίσκους του Γιώργου Γεωργιάδη "Ποίησις και μελωδία" (1974) και "Ανοιχτή επιστολή στον ατελή κόσμο" (1975)

Ευάγγελος Πιτσιλαδής: Ανάμνησις (1975)

Στα μέσα της δεκαετίας του '70 ο Βαγγέλης Πιτσιλαδής, έχοντας ήδη ηχογραφήσει μερικούς κανονικούς κύκλους τραγουδιών ("Πυροτεχνήματα", "Το ναυτικό μας", "Θαλασσάκι μου", "Τα κίτρινα ρολόγια", "Θα συναντηθούμε") που ερμήνευσαν μεγάλα ονόματα της εποχής, όπως ο Σταμάτης Κόκοτας, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Μιχάλης Βιολάρης, η Ρένα Κουμιώτη, η Καίτη Χωματά, ο Δημήτρης Ζευγάς και άλλοι, στράφηκε σ' ένα είδος συνθέσεων οργανικών με κάποια τραγούδια που ερμήνευσαν γνωστοί ηθοποιοί της εποχής.

Ο πρώτος δίσκος αυτής της σειράς κυκλοφόρησε το 1975 από τη Sonora με τίτλο "Ανάμνησις". Ο τίτλος παραπέμπει στη μεγαλύτερη ποπ επιτυχία του συνθέτη που είχε κάνει πάταγο μερικά χρόνια παλιότερα με τον Τόνι Πινέλι και άλλους ερμηνευτές. Το τραγούδι αυτό εδώ ερμηνεύουν πολύ αισθησιακά οι ηθοποιοί Άγγελος Αντωνόπουλος και Γωγώ Αντζολετάκη. Οι ίδιοι ερμηνεύουν και τα υπόλοιπα τραγούδια του δίσκου, είτε σόλο, είτε σε ντουέτο. Ο δίσκος συμπληρώνεται με πέντε οργανικά θέματα βασισμένα σε μελωδίες των τραγουδιών. 

Ποπ ενορχήστρωση σε στυλ easy listening μ' αυτό το αναγνωρίσιμο ηχόχρωμα που ακούγαμε εκείνο τον καιρό στα χαρακτηριστικά soundtrack των αισθησιακών ταινιών της εγχώριας κινηματογραφίας.

Ευάγγελος Πιτσιλαδής: Αναδυομένη (1979)

Ο Ευάγγελος Πιτσιλαδής αρχικά, Βαγγέλης στη συνέχεια, υπήρξε ένας δημοφιλής συνθέτης με σημαντικές επιτυχίες στα χρόνια του '60 γράφοντας τραγούδια που ισορροπούσαν μεταξύ λαϊκού και ποπ ύφους, τα οποία ερμήνευσαν μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του πενταγράμμου, όπως η Βίκυ Μοσχολιού, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, η Μαρινέλλα, ο Σταμάτης Κόκοτας και άλλοι.

Το 1968 ηχογράφησε την πρώτη ολοκληρωμένη του δουλειά με τίτλο "Κοράλλια" δείχνοντας το δρόμο που επρόκειτο να ακολουθήσει στη συνέχεια, γράφοντας δηλαδή μουσική κυρίως για εικόνα και ιδιαίτερα αυτή της μικρής οθόνης.

Στο κλείσιμο της δεκαετίας του '70 λοιπόν ο Βαγγέλης Πιτσιλαδής έγραψε τη μουσική και τα τραγούδια της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς "Αναδυομένη" που σκηνοθέτησε ο Ερρίκος Ανδρέου βασιζόμενος σε βιβλίο του Γρηγόριου Ξενόπουλου με πρωταγωνιστές τους Νόρα Βαλσάμη, Δάνη Κατρανίδη, Πάνο Χατζηκουτσέλη, Σπύρο Κωνσταντόπουλο, Καίτη Λαμπροπούλου και Ανδρέα Φιλιππίδη. Η σειρά προβλήθηκε από την ΥΕΝΕΔ τον χειμώνα του 1978-1979 σε 16 συνολικά επεισόδια.

Ο συνθέτης έγραψε οκτώ ανάλαφρα τραγουδάκια που ερμήνευσε η Νόρα Βαλσάμη. Αδιάφορα τραγούδια κι εξίσου αδιάφορη η ερμηνεία τους από μια ηθοποιό που σωστά δεν αποτόλμησε άλλη φορά να εκθέσει τις φωνητικές της δυνατότητες, παρά μονάχα σε κάποιες παιδικές παραγωγές! Ο δίσκος συμπληρώνεται με τρία οργανικά θέματα βασισμένα σε μελωδίες των τραγουδιών. Την ενορχήστρωση υπογράφει ο συνθέτης.

Χορωδία 54ου Συντάγματος ΕΛΑΣ Πηλίου: Τραγούδια της Εθνικής Αντίστασης

Από τον πατριωτικό οίστρο του Τάκη Παναγόπουλου ας περάσουμε σήμερα στον αντάρτικο πατριωτισμό, όπως εκφράζεται μέσα από μια ανεξάρτητη έκδοση των αρχών της δεκαετίας του '80.

Πρόκειται για μια ηχογράφηση της θρυλικής Χορωδίας του 54ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ που έδρασε στην περιοχή του Πηλίου κατά τα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης. Η ιστορική αυτή χορωδία δημιουργήθηκε στις αρχές Απριλίου του 1944, μισό χρόνο πριν αποχωρήσουν οι κατοχικές γερμανικές δυνάμεις. Πρωτεργάτης της χορωδίας ήταν ο μαέστρος Ντίνος Πάντας, αδελφός του γνωστού ελαφρού τραγουδιστή Αλέκου Πάντα. Η πρώτη υποτυπώδης συναυλία της χορωδίας πραγματοποιήθηκε στα τέλη του ίδιου μήνα στο πηλιορείτικο χωριό Βένετο και περιλάμβανε τραγούδια, απαγγελίες, μικρά θεατρικά δρώμενα και ομιλίες.

Πολλά χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 1982, ο Ντίνος Πάντας αποφασίζει να ανασυστήσει την παλιά χορωδία με μερικά από τα επιζώντα παλιά μέλη, αλλά και πολλά καινούργια. Το νέο σχήμα τέθηκε υπό την αιγίδα του παραρτήματος της ΠΕΑΕΑ Βόλου και ηχογράφησε τον παρόντα κύκλο αντιστασιακών, πασίγνωστων ή λιγότερο γνωστών, τραγουδιών για τη συγκεκριμένη ανεξάρτητη παραγωγή.

Τάκης Παναγόπουλος: Τραγούδια του Νοτιά (1973)

Κλείνουμε εδώ το αφιέρωμα στον παλιό συνθέτη και στιχουργό Τάκη Παναγόπουλο (1914-1999) που δραστηριοποιήθηκε στην ελληνική δισκογραφία για λιγότερο από μια δεκαπενταετία δίνοντάς επτά συνολικά προσωπικούς δίσκους με ερμηνευτές μερικά από τα γνωστότερα ονόματα του ελληνικού πενταγράμμου.

Το επίσημο ξεκίνημά του σημειώθηκε το 1973, όταν ήταν ήδη 60 χρονών, με τον πρώτο μεγάλο δίσκο του που είχε τίτλο "Τραγούδια του Νοτιά". Πρόκειται για ένα κύκλο δώδεκα χαρούμενων τραγουδιών που βασίζονται σε χορευτικούς ρυθμούς παρμένους από την ελληνική παράδοση σε όλη της τη διάσταση μέσα στο χωροχρόνο. Οι στίχοι συνδιαλέγονται με δημοτικά μοτίβα μεταφέροντας εικόνες του παρελθόντος στη σημερινή εποχή με μια διάθεση έκδηλου πατριωτικού τόνου.

Στην ερμηνεία των τραγουδιών επιστρατεύτηκε μια πλειάδα τραγουδιστών από την παλιά και καινούργια σοδειά της εποχής. Έχουμε και λέμε: Τώνης Μαρούδας, Βαγγέλης Περπινιάδης, Κλειώ Δενάρδου, Μαρίζα Κωχ, Χάρις Αλεξίου, Ανδρέας Τσαούσης, Α. Πανούτσος και Γιάννης Μάνος. Συμμετέχει επίσης και χορωδία.

Σημειώνω ότι ο δίσκος εκδόθηκε και ψηφιακά το 1996, αλλά σήμερα πια είναι εκτός κυκλοφορίας, οπότε εδώ σας δίνω την αρχική αναλογική έκδοση.

Τάκης Παναγόπουλος: Όπου και νάσαι (1985)

Με το δίσκο "Όπου και νάσαι" που κυκλοφόρησε το 1985 από τη Minos κλείνει τον κύκλο του στην ελληνική δισκογραφία ο συνθέτης Τάκης Παναγόπουλος, ο οποίος είχε ξεκινήσει το 1973 με τα "Τραγούδια του Νοτιά" σε ηλικία 60 χρονών!

Ο τελευταίος αυτός κύκλος τραγουδιών του διαφέρει πολύ από τους προηγούμενους. Εδώ έχουμε πλέον τραγούδια περισσότερο μελαγχολικά κι ευαίσθητα σε αντίθεση με το χαρούμενο και σατιρικό ύφος που μας είχε συνηθίσει στις προηγούμενες δουλειές του. Ο ίδιος γράφει πάντα τη μουσική και τους στίχους που δεν έχουν κάποια πρωτοτυπία και κινούνται στα τυπικά κλισέ της εποχής. Λιτή ενορχήστρωση με κύριο όργανο το πιάνο.

Τα τραγούδια ερμηνεύει ο άγνωστος τραγουδιστής Παναγιώτης Τσίχλης, ο οποίος πέρασε από την ελληνική δισκογραφία εντελώς απαρατήρητος με δυο δίσκους όλους κι όλους στο ενεργητικό του που κυκλοφόρησαν και οι δυο μέσα στο 1985. Ο άλλος δίσκος του έχει τίτλο "Άιντε ζωή" και περιέχει τραγούδια του Κρητικού συνθέτη Γιώργου Παπαδάκη. Οι ερμηνείες του είναι συμπαθητικές, αλλά τον αδικεί η ηχοληψία, καθώς η φωνή του μοιάζει να έρχεται από ένα βάθος, κάτι σαν αντίλαλος!

Τάκης Παναγόπουλος: Πώς το τρίβουν το πιπέρι (1981)

Ξαναμιλήσαμε για τον δικηγόρο και συνθέτη Τάκη Παναγόπουλο (1914-1999), ο οποίος στις δεκαετίες του '70 και '80, σε μεγάλη ήδη ηλικία, πέρασε από την ελληνική δισκογραφία με μια σειρά δίσκων που περιείχαν τραγούδια κυρίως χιουμοριστικού και σατιρικού χαρακτήρα ("Το ίδιο το βιολί", "Η χαβούζα") με γνωστούς ερμηνευτές εκείνου του καιρού (Βαγγέλης Περπινιάδης, Γιώργος Ζωγράφος, Χάρις Αλεξίου, Θέμης Ανδρεάδης, Μαρίζα Κωχ κ.ά.)

Το 1981 ηχογράφησε για τη Minos έναν ακόμη προσωπικό δίσκο με ανάλογο ύφος. Τίτλος του: "Πώς το τρίβουν το πιπέρι". Χιουμοριστικά και εύθυμα τραγούδια με απλή μουσική συνοδεία. Οι στίχοι στηρίζονται σε ελεύθερη συρραφή παροιμιακών εκφράσεων με μικρές προσθήκες του συνθέτη,  χωρίς απαραίτητα να υπάρχει πάντα κάποιου είδους νοηματική συνάφεια. Κάτι σαν "λίθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένοι"! Δεν είναι κακή ιδέα πάντως κι ενίοτε αυτό γίνεται με έξυπνο τρόπο που προκαλεί ένα αβίαστο χαμόγελο, αν και η μουσική μοιάζει μάλλον παράταιρη με το στιχουργικό μέρος. Ακούστε, για παράδειγμα, το "Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει". Μια γλυκύτατη μελωδία συνοδεύει στίχους του τύπου "αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι"!

Τα τραγούδια ερμηνεύει ο Γιώργος Υδραίος, ένας καλός ερμηνευτής των αρχών της δεκαετίας του '80 που εδώ κάνει την πρώτη του εμφάνιση.

Πάσχα των Ελλήνων!

Από το "Ηλιοσκόπιο" του Σταύρου Κουγιουμτζή σε ποίηση Γιώργου Θέμελη που κυκλοφόρησε το 1973 από τη Minos, ακούμε το τραγούδι "Πάσχα των Ελλήνων" σε μια μεγάλη ερμηνεία του Γιώργου Νταλάρα με συνοδεία χορωδίας.

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ !!!

Πέτρος Ταμπούρης: Κρατήματα (1990)

Ο Πέτρος Ταμπούρης, δεξιοτέχνης πολλών παραδοσιακών οργάνων, αλλά ιδιαιτέρως συνδεδεμένος με το κανονάκι, αξιόλογος συνθέτης που μας έδωσε κάμποσους κύκλους τραγουδιών και εμβριθής μελετητής της παραδοσιακής μας μουσικής, αποτελεί μια σημαντική μουσική προσωπικότητα με πολυεπίπεδη δημιουργική παρουσία. Ξεκίνησε στα μέσα του '80 με το μουσικό σχήμα Δυνάμεις του Αιγαίου και στη συνέχεια διετέλεσε στενός συνεργάτης του Νίκου Ξυδάκη, ενώ από τις αρχές του '90 ακολουθεί τη δική του προσωπική πορεία.

Η πρώτη του δισκογραφική δουλειά έδειξε αμέσως το μουσικό δρόμο που επρόκειτο να ακολουθήσει. Κυκλοφόρησε το 1990 με τίτλο "Κρατήματα". Η ονομασία αυτή δίνεται σε κάποιου είδους ψαλμούς, που εκτελούνται σε αργό μέλος και βοηθούν στην παράταση των εκκλησιαστικών ασμάτων. Συνίστανται από ορισμένες άσημες (χωρίς νόημα) συλλαβές: "τε-ρι-ρέμ", "νε-νε-νά", "το-ρο-ρό", "το-το-τό" κλπ. Ο λόγιος μητροπολίτης Φιλαδελφείας Γεράσιμος Βλάχος γράφει πως τα κρατήματα είναι η ψαλμωδία των αγγέλων: "Άρρητα ρήματα ήγουν μέλος και αρμονία δίχως λόγια". Ο συνθέτης Μιχάλης Αδάμης έχει τη γνώμη πως τα κρατήματα αποτελούν την "απόλυτη μουσική" των Βυζαντινών.

Ο Ταμπούρης επέλεξε μια σειρά τέτοιων συνθέσεων που ανάγονται σε δύο εποχές, την εποχή των Παλαιολόγων (1261-1453) και την εποχή της Τουρκοκρατίας (18ος αιώνας), επισημαίνοντας ότι "από τα οργανικά πολιτικά κρατήματα του 14ου αιώνα ως τα κρατήματα του 18ου διαγράφεται η πορεία του νεότερου ελληνικού μουσικού πολιτισμού και μας αποκαλύπτεται ένας κόσμος ζωντανός, γεμάτος κίνηση και εκφραστική επάρκεια". Τα έργα ανήκουν σε διάφορους δημιουργούς από τον ιερέα Γεώργιο Οικονόμο και Πρωτοψάλτη που έζησε λίγο πριν από την Άλωση, μέχρι τους νεότερους Παναγιώτη Χαλάτζογλου, Δανιήλ Πρωτοψάλτη, Μελέτιο Σιναΐτη και τον σπουδαίο Πέτρο τον Λαμπαδάριο ή Πελοποννήσιο που έζησαν τον 18ο αιώνα. 

Ερμηνεύονται από αξιόλογους εκτελεστές παραδοσιακών οργάνων: Ο Περικλής Παπαπετρόπουλος στο ταμπούρ, ο Σωκράτης Σινόπουλος στη λύρα, ο Αμίν Αλά Γκαμπού στο μπεντίρ και το ντέφι, ο Νέστορας Δρούγκας στο μπεντίρ, ο Γιώργος Δρίβας στο κοντραμπάσο και ο Πέτρος Ταμπούρης στο κανονάκι, το νέι, το ούτι και το κουντούμ.

Βασίλης Νικολαΐδης: Η νύχτα ήταν πάλι κάπου αλλού (1989)

Με τον υπαινικτικό τίτλο "Η νύχτα ήταν πάλι κάπου αλλού" κυκλοφόρησε το 1989 από την ΜΒΙ σε παραγωγή του Σείριου του Μάνου Χατζιδάκι ο τρίτος κατά σειρά προσωπικός δίσκος του τραγουδοποιού Βασίλη Νικολαΐδη μετά τoυς δίσκους "Οδός Σανταρόζα" (1982) και "Ελλάς" (1984).

Τραγούδια σαν μικρές αφηγήσεις προσωπικών ιστοριών με ιδιαίτερη οπτική που παρατηρεί και καταγράφει τις αθέατες λεπτομέρειες της καθημερινότητας δοσμένες με λόγο αιχμηρό κι ευφάνταστο κι ενίοτε κυνικά σαρκαστικό. Η μουσική είναι σχεδόν υποτυπώδης και μια κιθάρα είναι αρκετή στις περισσότερες περιπτώσεις, για να αποδοθεί. Μαζί με τον τραγουδοποιό πάντως παρόντες και οι Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω με τις δικές τους χαρακτηριστικές φευγαλέες πινελιές. Ο Χάρης Καβαλλιεράτος παίζει κλασική κιθάρα, η Barbara Sauter βιολί κι ο Χρήστος Τσιαμούλης ούτι ή νέι.

Στο ομώνυμο τραγούδι ακούμε στα φωνητικά και τη Σαβίνα Γιαννάτου με τη Μαρία Αριστοπούλου. Ο ίδιος ο Βασίλης Νικολαΐδης τραγουδά, παίζει κιθάρα και πιάνο, ενώ σχεδίασε και το ωραίο εξώφυλλο.

Με το δίσκο αυτό κλείνω το αφιέρωμά μου στον εξαιρετικό τραγουδοποιό Βασίλη Νικολαΐδη. Στη δισκογραφία θα προστεθεί ένας ακόμη δίσκος του με τίτλο "Ατασθαλίες" που κυκλοφόρησε το 1993 και είναι ο μοναδικός ψηφιακός δίσκος του καλλιτέχνη.

Μαρίζα Κωχ: Το Τροπάριο της Κασσιανής (2001)

Η Εικασία ή Κασσιανή (9ος αιώνας) διακρίθηκε ως υμνογράφος και υμνωδός. Έγραψε ιδιόμελα, προσόδια, κανόνες, γνωμικά, επιγράμματα, αλλά και παίγνια, καθώς και κοσμική ποίηση. 

Είναι γνωστή από τους Βυζαντινούς χρονογράφους η ιστορία της με τον αυτοκράτορα Θεόφιλο και στη συνέχεια ο εκούσιος εγκλεισμός της σε μοναστήρι, για να καταπολεμήσει το ερωτικό της πάθος. Έδωσε την περιουσία της για να κτισθεί η περίφημη τότε μονή "Εικασίας της μοναχής". Κλείστηκε μέσα σ' αυτήν και έζησε τη μακάρια ζωή της. 

Στο μοναστήρι η Κασσιανή έγραψε πολλά ποιήματα, με τα οποία ύμνησε την ευδαιμονία του μοναχικού βίου. Επίσης έγραψε και άλλα συγγράμματα και συλλογές, προπάντων όμως πολυάριθμα τροπάρια, ιδιόμελα, εκκλησιαστικούς ύμνους κ.λ.π., μεταξύ των οποίων και το γνωστό "Τροπάριο", το οποίο είναι ένα ολοκληρωμένο σε σύλληψη ποίημα και ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης. Η Κασσιανή κατέχει στην ιστορία των Βυζαντινών γραμμάτων ξεχωριστή θέση ως αξιόλογη ποιήτρια, καθώς έχει γράψει ακόμη και κοσμικά ποιήματα και ποικίλα συγγράμματα.

Ο παρών δίσκος περιέχει το "Τροπάριο της Κασσιανής" ερμηνευμένο με συγκινητική κατάνυξη από την υπέροχη Μαρίζα Κωχ, ενώ συμπληρώνεται με τρεις σπουδαίους βυζαντινούς ύμνους που ακούγονται τη Μεγάλη Παρασκευή: "Η Ζωή εν Τάφω", "Άξιον Εστί" και "Αι Γενεαί Πάσαι" (Ω, γλυκύ μου έαρ), σε οργανική μορφή για σόλο βιολί με ισοκράτημα που ερμηνεύουν εξαιρετικά ο Νίκος Οικονομίδης και ο Γιώργος Μισεντζής.

Ιδού το περίφημο κείμενο του Τροπαρίου:

Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή,τὴν σὴν αἰσθομένη θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν,ὀδυρομένη, μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει.Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας,ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος ἔρως τῆς ἁμαρτίας.Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων,ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ·κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας,ὁ κλίνας τοὺς οὐρανοὺς τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει.Καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας,ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις·ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν,κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη.Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσουςτίς ἐξιχνιάσει, ψυχοσῶστα Σωτήρ μου;Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος.

Και σε νεοελληνική μεταγραφή του Φώτη Κόντογλου:

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες,σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρακαι σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σουκι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινηκαι δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας.Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων,εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας.Λύγισε στ' αναστενάγματα της καρδιάς μου,εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης.Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου,και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου·αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό,τ' άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε.Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο,ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου;Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, εσύ που έχεις τ' αμέτρητο έλεος.

Βασίλης Νικολαΐδης: Ελλάς (1984)

Δυο χρόνια μετά την "Οδό Σανταρόζα" ο ιδιόρρυθμος τραγουδοποιός Βασίλης Νικολαΐδης επανέρχεται με τον κύκλο τραγουδιών "Ελλάς".

Ο δίσκος  περιλαμβάνει  δεκατρία τραγούδια σε ανάλογο και πάλι ύφος. Μπαλάντες με λιτή μουσική σε ρυθμό σχεδόν απαγγελίας που αφηγούνται απλές ιστορίες καθημερινής τρέλας. Τα περισσότερα τραγούδια αποδίδονται με απλή κιθάρα, ενώ σε μερικά προστίθεται και μια αφαιρετική ενορχηστρωτική πινελιά με τη συμβολή του συγκροτήματος Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω, με το οποίο εγκαινιάζεται μια πολύχρονη συνεργασία. Σε ένα τραγούδι ("Κίρκη στη νταλίκα") συμμετέχει και η Δήμητρα Γαλάνη. Το τραγούδι "Ο ύπνος μιας μικρής εταίρας" βασίζεται σε ποίημα του Παύλου Κριναίου-Μιχαηλίδη, ενώ το "Φιλελευθερία Κεφαλονίτισσα" είναι γραμμένο από τον αιρετικό Κεφαλονίτη ποιητή Ανδρέα Λασκαράτο.

Το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου αποτελεί μια σκληρή κριτική τοιχογραφία της νεοελληνικής κοινωνίας που μάλλον ενόχλησε τους κρατούντες της εποχής και γιαυτό σε κάποιο σημείο τα λόγια σκεπάζονται από έναν ενοχλητικό θόρυβο, τον οποίο επέβαλε η λογοκρισία, σύμφωνα τουλάχιστον με δήλωση του δημιουργού.

Βασίλης Νικολαΐδης: Οδός Σανταρόζα (1982)

Ο Βασίλης Νικολαΐδης, δικηγόρος στο επάγγελμα, είναι ένας πρωτοπόρος τραγουδοποιός της δεκαετίας του '80 βγαλμένος από εκείνη την υπέροχη φουρνιά που μας σύστησε το 1981 ο Μάνος Χατζιδάκις μέσα από τους ιστορικούς Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού της Κέρκυρας. Εκεί ο Νικολαΐδης παρουσίασε τα δυο πρώτα τραγούδια του ("Οδός Σανταρόζα", "Δωμάτιο χρωματιστό") και μάλιστα βραβεύτηκε. 

Στη συνέχεια μας έδωσε τέσσερις προσωπικούς δίσκους: "Οδός Σανταρόζα" (1982), "Ελλάς" (1984), "Η νύχτα ήταν πάλι κάπου αλλού" (1989), "Ατασθαλίες" (1993). Κάπου εκεί σταμάτησε να γράφει καινούργια τραγούδια, αλλά δεν διέκοψε πλήρως τη σχέση του με τη δισκογραφία, αφού συνέχισε να γράφει στίχους για άλλους δημιουργούς, όπως οι Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω, ο Στάμος Σέμσης, ο Χρήστος Τσιαμούλης κι ο Γιώργος Καζαντζής.

Τα τραγούδια του Βασίλη Νικολαΐδη χαρακτηρίζονται από μια αφοπλιστική απλότητα με έντονες βιωματικές αναφορές, λιτότατη ενορχήστρωση, αφού μια κιθάρα μοιάζει υπεραρκετή συνήθως, ενώ τα διατρέχει ένας διαρκής υποδόριος και αυτοϋπονομευτικός σαρκασμός. 

Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι έκδηλα στην πρώτη ολοκληρωμένη δουλειά του που ήρθε στον απόηχο των Αγώνων της Κέρκυρας. Ο δίσκος "Οδός Σανταρόζα" κυκλοφόρησε το 1982 από τη Minos με ένδεκα μπαλάντες που ερμηνεύει φυσικά ο ίδιος παίζοντας την κιθάρα του. Διαθέτει μια άκρως εκφραστική φωνή, απολύτως κατάλληλη για το ύφος των τραγουδιών του που μοιάζουν βγαλμένα από την παλιά γαλλική παράδοση ενός Ζορζ Μπρασένς.

Μάνος Χατζιδάκις, Νίκος Γκάτσος: Όλα είναι ένα ψέμα (ανέκδοτο)

Τι πιο κατάλληλο για τη σημερινή μέρα από μια άγνωστη συνεργασία των δύο μεγάλων σκαπανέων του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού που η συνοδοιπορία τους για πολλές δεκαετίες έμεινε βαθιά χαραγμένη στη συλλογική μας μνήμη και θ' αποτελεί για πάντα σημείο αναφοράς;

Ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Νίκος Γκάτσος λοιπόν κάποια στιγμή με διάθεση παιγνιάζουσα έκατσαν και διασκεύασαν για τον κλειστό κύκλο της παρέας τους μια σειρά γνωστά ελληνικά τραγούδια που μιλούσαν για ψέματα! Αλλά ο Γκάτσος έβαλε δικά του λόγια, πιο αληθινά, κάτι σαν παρωδίες των αρχικών στίχων, ενώ ο Μάνος έπαιξε τις μελωδίες στο πιάνο με τον μοναδικό τρόπο που ήξερε αυτός: Οι μελωδίες στάθηκαν απλώς η αφορμή, για να φτιάξει καινούργια τραγούδια, ολόδικά του! 

Ακούστε τα και θα καταλάβετε...