Ο Γιάννης Ρίτσος διαβάζει τον Αποχαιρετισμό (1975)

Η πολυμορφική ποίηση του Γιάννη Ρίτσου περιλαμβάνει και μια ιδιαίτερη και ξεχωριστή κατηγορία ποιημάτων που θα μπορούσαμε να τα ονομάσουμε "αγωνιστικά". Πρόκειται για μια ιδιότυπα στρατευμένη ποίηση που δεν περιορίζεται στα στενά πλαίσια μιας συγκεκριμένης πολιτικής ιδεολογίας, αλλά αγκαλιάζει τις υψηλές πατριωτικές ιδέες ολόκληρου του έθνους φωτίζοντας το αγωνιστικό πνεύμα της αυτοθυσίας των αληθινών του ηρώων. Έτσι ο Ρίτσος έγινε συνώνυμος της Ρωμιοσύνης και εντάσσεται δικαιωματικά στη στενή χορεία των εθνικών μας ποιητών.

Ο συγκλονιστικός απελευθερωτικός αγώνας μιας εσχατιάς του ελληνισμού, της μαρτυρικής Κύπρου, πρώτα κατά την πενταετία 1955-1959 ενάντια στην αγγλοκρατία κι αργότερα ενάντια στον στυγερό Αττίλα (1974) στάθηκε η πηγή έμπνευσης του ποιητή και απέφερε δύο σημαντικά έργα, τον Αποχαιρετισμό (1957) και τον Ύμνο και Θρήνο για την Κύπρο (1974) αντίστοιχα. 

Από τη σειρά λοιπόν απαγγελιών του Γιάννη Ρίτσου που εξέδωσε η Lyra υπό την ετικέτα Διόνυσος κυκλοφόρησε το 1975 ο δίσκος Ο Γιάννης Ρίτσος διαβάζει τον Αποχαιρετισμό με την επισήμανση του υποτίτλου: Οι τελευταίες ώρες του Γρηγόρη Αυξεντίου μες στη φλεγόμενη σπηλιά. Πρόκειται για μια συγκλονιστική ελεγεία αφιερωμένη στο μαρτυρικό θάνατο του Κύπριου αγωνιστή της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου (1928-1957), ο οποίος πολεμώντας ηρωικά κατά των Άγγλων βρέθηκε αποκλεισμένος σε μια σπηλιά κοντά στη Μονή Μαχαιρά στο όρος Τρόοδος κι εκεί κάηκε ζωντανός στις 3 Μαρτίου 1957 στα 29 μόλις χρόνια του. 

Ο ποιητής χωρίς πομπώδεις μεγαλοστομίες μας δίνει ένα βαθιά συγκινητικό και ανθρώπινο κείμενο που απαγγέλλει ο ίδιος με τη συναρπαστική εκφορά του λόγου που τον διέκρινε. Η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, καθώς ο ποιητής - ανακαλώντας τις προσωπικές του τραυματικές εμπειρίες από το κολαστήριο της Μακρονήσου - ταυτίζεται με τον ήρωα περιγράφοντας τις τελευταίες στιγμές της θυσίας του. Η έκδοση κοσμείται στο εξώφυλλο με χαρακτικό της Βάσως Κατράκη.

(c) CD | Lyra / Διόνυσος | 1975 | Πηγή: d58