Ρίκα Δεληγιαννάκη: Κάψαμε τα καράβια μας (1977)

Διακριτική η παρουσία της συνθέτριας Ρίκας Δεληγιαννάκη στα μουσικά μας πράγματα με περιορισμένη, αλλά ιδιαίτερα αξιόλογη δισκογραφική παρουσία. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1936. Σπούδασε στο τοπικό Ωδείο και στη συνέχεια στο Ελληνικό Ωδείο, όπου και πήρε πτυχία πιάνου και Ωδικής το 1959. Το 1961 διορίστηκε καθηγήτρια μουσικής στη Μέση Εκπαίδευση (Χίος, Ηράκλειο). Το 1969 παραιτήθηκε για να ασχοληθεί με τη σύνθεση και τη διδασκαλία (πιάνο, μουσική προπαιδεία με βάση το σύστημα Orff). Επί σειρά ετών ανέπτυξε σπουδαία παιδαγωγική δραστηριότητα στο Ωδείου Ηρακλείου «Απόλλων». Έχει συνθέσει κυρίως κομμάτια για πιάνο, αλλά και αρκετά τραγούδια για παιδιά και μεγάλους γράφοντας συνήθως η ίδια τους στίχους και αποσπώντας αρκετά πανελλήνια βραβεία σε διάφορους διαγωνισμούς.

Στη δισκογραφία εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1977 με τη μελοποίηση της ποιητικής σύνθεσης Κάψαμε τα καράβια μας του συντοπίτη της ποιητή Μηνά Δημάκη (1913-1980). Το έργο γράφτηκε το 1946 και αποτελεί μια κραυγή μεταφυσικής αγωνίας και υπαρξιακού αδιεξόδου από έναν παραγνωρισμένο, αλλά άκρως ενδιαφέροντα και συγκινητικό ποιητή της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Η συνθέτρια προσέγγισε με μεγάλη ευαισθησία το ποιητικό υλικό κι έγραψε έναν έξοχο κύκλο τραγουδιών που αμέσως απέσπασε την προσοχή του Μάνου Χατζιδάκι, ο οποίος ανέλαβε και την παραγωγή του δίσκου. Οι μελωδίες, αλλά και η ενορχήστρωση παραπέμπουν στο φολκ μουσικό ρεύμα της εποχής, το οποίο σε ελληνικό επίπεδο υπηρετήθηκε από νέους συνθέτες, όπως ο Βασίλης Τενίδης (Κύπρια Έπη, 1977) και ο Νίκος Τάτσης (Έρανα, 1978) στη γραμμή που είχε υποδείξει νωρίτερα ο Διονύσης Σαββόπουλος μέσα από τον πρωτοποριακό του Μπάλλο (1971) και παράλληλα προς το ρεύμα της "επιστροφής στις ρίζες" που εισήγαγε ο Γιάννης Μαρκόπουλος. 

Τα τραγούδια ερμηνεύουν πολύ εκφραστικά οι χατζιδακικοί ερμηνευτές Φερενίκη Βαλαρή και Ευτύχιος Χατζηττοφής. Αμφότεροι συμμετείχαν λίγο νωρίτερα στο έργο του Μάνου Χατζιδάκι Ο Οδοιπόρος, το Μεθυσμένο Κορίτσι και ο Αλκιβιάδης (1974), αλλά και στα Κύπρια έπη (1977) του Βασίλη Τενίδη, ο οποίος υπογράφει εδώ και την ενορχήστρωση. 

Διευκρινίζω ότι η συγκεκριμένη ηχογράφηση ήταν η δεύτερη χρονικά του έργου, το οποίο είχε ηχογραφηθεί αρχικά το 1973 με ερμηνευτές τον Γιώργο Μούτσιο και την Ευγενία Συριώτη, αλλά αυτή η εγγραφή έμεινε ανέκδοστη για πολλά χρόνια, για να ενσωματωθεί τελικά στον ευρύτερο κύκλο Καθρέφτης του Βορρά (2005). Θυμίζω επίσης ότι με ανάλογο τίτλο (αλλάζοντας απλώς το χρόνο και το πρόσωπο του ρήματος) μας έδωσε το 1993 ο Νίκος Πορτοκάλογλου τον προσωπικό του δίσκο Τα καράβια μου καίω!

(c) LP | EMI Columbia | 1977 | Πηγή: d58