Μάνος Χατζιδάκις: Ο οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι κι ο Αλκιβιάδης (1974)

Με έκπληξη διαπίστωσα τελευταία ότι, ενώ έχω κάνει αρκετές αναφορές στο συγκεκριμένο έργο κι έχω ασχοληθεί με διάφορες επανεκτελέσεις του, όπως αυτή με τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά, δεν έχω ωστόσο παρουσιάσει ακόμη την πρωτότυπη έκδοσή του! Ο λόγος για έναν αριστουργηματικό κύκλο τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι με τίτλο: Ο οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι κι ο Αλκιβιάδης, έργο 31, που κυκλοφόρησε από την ετικέτα Notos της Lyra στις αρχές του 1974 με την υπέροχη σκιαγραφία ενός μυστηριώδους κοριτσιού στο εξώφυλλο διά χειρός Γιώργου Σταθόπουλου.

Θυμίζω ότι το 1972 ο Μάνος Χατζιδάκις επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα μετά από τη μακρόχρονη απουσία του στην Αμερική εγκαινιάζοντας έτσι την περίοδο της ωριμότητάς του, η οποία οριοθετείται ανεξίτηλα με το μνημειώδες έργο Ο Μεγάλος Ερωτικός (1972). Ένα χρόνο μετά, το 1973, δημιουργεί το περίφημο μουσικό καφεθέατρο Πολύτροπον στην Πλάκα φιλοδοξώντας να παρουσιάζει ζωντανά τα έργα του σε μορφή σκηνικού δρώμενου. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν παρουσιάζει στις 13 Δεκεμβρίου 1973 ένα νέο κύκλο τραγουδιών αποτελούμενο από δύο ενότητες: α) Ο Οδοιπόρος, β) Το Μεθυσμένο Κορίτσι κι ο Αλκιβιάδης.

Πρόκειται πραγματικά για ένα έργο θεατρικού ύφους γραμμένο για δύο γυναικείες και δυο ανδρικές φωνές, μικρή ορχήστρα, χορωδία και ηθοποιούς. Η πρώτη ενότητα έχει στίχους του Μάνου Ελευθερίου κι αυτή είναι η μοναδική συνεργασία των δύο δημιουργών. Αποτελείται από δύο ορχηστρικά μέρη και τέσσερα τραγούδια που ερμηνεύουν με μυσταγωγική προσήλωση ο Γιάννης Δημητράς και η Μαρία Κάτηρα. Η δεύτερη ενότητα βασίζεται σε κείμενα και στίχους του ίδιου του συνθέτη και περιλαμβάνει έξι τραγούδια που ερμηνεύουν ο Ευτύχιος Χατζηττοφής και η Φερενίκη Βαλαρή. Τις ενδιάμεσες αφηγηματικές γέφυρες απαγγέλλει η ηθοποιός Ελένη Μανιάτη.

Η αλήθεια είναι ότι το έργο αυτό του Μάνου Χατζιδάκι δεν ακούστηκε ιδιαίτερα και λίγα τραγούδια του ξεχώρισαν. Πόσο κρίμα όμως! Ποίηση, λυρισμός και σουρρεαλιστικές αποχρώσεις συνδυασμένα με έξοχη μελοποιία και απέριττη ενορχήστρωση συνιστούν ένα έργο υψηλής αισθητικής με εξαίσια τραγούδια από το πρώτο ίσαμε το τελευταίο! Γνωστότερα μόνο δύο: "Η μπαλάντα του οδοιπόρου" και "Το μεθυσμένο κορίτσι" που γνώρισαν αρκετές νεότερες επανεκτελέσεις. Tο παντελώς αγνοημένο "Τα σπασμένα ποδήλατα" ωστόσο είναι το αγαπημένο μου για λόγους βιωματικής αναφοράς. Συναρπαστικές και οι ερμηνείες από μια ομάδα ξεχασμένων πια σήμερα, αλλά τόσο σεμνών κι άξιων τραγουδιστών που μόνο ο μεγάλος αυτός δημιουργός είχε την ικανότητα ν' ανακαλύπτει και τη γενναιότητα να υπερασπίζεται με την ακαταμάχητη δύναμη της έμπνευσής του.

(c) CD | Notos/Lyra | 1974 | Remaster επανέκδοση: 2008 | Πηγή: d58