Δήμος Μούτσης: Μαρτυρίες (1974) Παρουσίαση

Για τη σημερινή επέτειο της αποκατάστασης της δημοκρατίας στον τόπο μας, στις 23 Ιουλίου 1974, διάλεξα να σας παρουσιάσω έναν ξεχασμένο δίσκο του Δήμου Μούτση που κυκλοφόρησε ακριβώς πάνω στη μεγάλη αυτή πολιτική μεταβολή και αποπνέει έντονα το κλίμα εκείνων των ιστορικών στιγμών.

Μετά την τριετή συνεργασία του με τη Philips ("Άγιος Φεβρουάριος", "Συνοικισμός Α", "Στροφές"), το 1974 ο Δήμος Μούτσης επαναπατρίζεται στην Columbia, όπου θα παραμείνει μέχρι το τέλος της δεκαετίας και θα μας δώσει τέσσερις συνολικά μεγάλους δίσκους ("Μαρτυρίες", "Τετραλογία", "Εργατική Συμφωνία", "Δρομολόγιο") και κάμποσα σκόρπια τραγούδια με διάφορους τραγουδιστές (Δήμητρα Γαλάνη, Χάρις Αλεξίου, Λιζέτα Νικολάου, Κωστής Χρήστου κ.ά.).

Ο πρώτος δίσκος αυτής της νέας φάσης ήταν οι "Μαρτυρίες". Δίσκος κατάφωρα αδικημένος και παραγνωρισμένος, που ήδη φαίνεται πως ανακαλύπτεται σήμερα, αλλά έχει γίνει πια σπανιότατος και δυσεύρετος. Ο ίδιος ο συνθέτης σε κάθε ευκαιρία δεν ξεχνάει να δηλώνει τη μεγάλη του αδυναμία για το δίσκο, όπου θεωρεί ότι περιέχονται μερικά από τα ωραιότερα λαϊκά τραγούδια του. Δεν ξέρω αν είναι αντικειμενική μια τέτοια αξιολόγηση, καθώς είναι βέβαιο ότι στο δίσκο δε θα βρούμε τραγούδια επιπέδου "Ελευσίνας" ή "Αύριο πάλι". Θα βρούμε όμως ασφαλώς μερικά πολύ όμορφα λαϊκά τραγούδια, όπως το "Γράμμα της Δευτέρας" ή το "Με ξένο διαβατήριο" σε στίχους του Γιάννη Λογοθέτη με τη στέρεη ερμηνεία του Μανώλη Μητσιά. Και πλάι σ' αυτά τις συναρπαστικές μελωδικές στιγμές του "Τούτο το βράδυ" ή του "Δεν έχει πια ζωή" σε στίχους του συνθέτη και του Μάνου Ελευθερίου αντίστοιχα με την πρωτοεμφανιζόμενη Βασιλική Λαβίνα. Ή το σατιρικό "Γιούπι γιούπι για" και το καταγγελτικό "Καταζητούνται" σε στίχους του ποιητή Γιώργου Χρονά με έναν συγκλονιστικό Χρήστο Λεττονό.

Ο δίσκος ατύχησε εμπορικά, μάλλον λόγω της πολιτικής συγκυρίας. Βρισκόμαστε στις αρχές της μεταπολίτευσης, όταν ξεχύθηκε από τις σφραγισμένες δεξαμενές του το πολιτικό τραγούδι και κατέκλυσε τα πάντα. Οι "Μαρτυρίες" είναι ένας πολιτικός δίσκος. Τα περισσότερα τραγούδια αποτυπώνουν το κλίμα και την ατμόσφαιρα των μεγάλων στιγμών εκείνου του σημαδιακού καλοκαιριού του 1974. Το δείχνουν και οι τίτλοι τους. Η μουσική έχει μια λαϊκή επίφαση, αλλά φανερώνει ένα διαφορετικό βηματισμό του συνθέτη σε σχέση με το παρελθόν. Γιατί δεν κατάφερε να σταθεί μέσα σ' αυτόν τον κατακλυσμό; Προφανώς, γιατί δεν συμμορφώθηκε με το συρμό του θεοδωρακικού προτύπου. Ο Μούτσης δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει εύκολες παραχωρήσεις και προτίμησε να δώσει στη δουλειά του το προσωπικό του στίγμα. Ο χρόνος αρχίζει να τον δικαιώνει. Όλα τα τραγούδια σήμερα ακούγονται άφθαρτα και εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Κορυφαίες για μένα στιγμές: "Μαρτυρίες", "Καταζητούνται" και "Δεν έχει πια ζωή".

Σημειώνω ότι κάποια στιγμή ο δίσκος εκδόθηκε και ψηφιακά, αλλά εδώ προτίμησα να σας δώσω την αναλογική του έκδοση από το παλιό μου βινύλιο.

(c) LP | EMI Columbia | 1974