Νίκος Ξυδάκης, Μανώλης Ρασούλης: Η εκδίκηση της γυφτιάς (1978)

Όπως ήδη έχω επισημάνει, πέρα από την αναβίωση του ρεμπέτικου και λαϊκού τραγουδιού από τα ποικίλα νεορεμπέτικα σχήματα που ξεφύτρωναν ασταμάτητα από τα χρόνια της μεταπολίτευσης και ιδιαίτερα από το ξεκίνημα της δεκαετίας του '80, είχαμε και πρωτότυπες δημιουργίες που κινούνταν σε ανάλογο αισθητικό μήκος κύματος συμβάλλοντας αποφασιστικά στην εδραίωση του μουσικού αυτού ρεύματος που θα κρατήσει για αρκετά χρόνια.

Ο πρώτος δημιουργός που εμπλέκεται σ' αυτή τη διαδικασία και φέρει την ευθύνη για τη γέννηση μιας γενιάς νέων λαϊκών δημιουργών ήταν ο Νίκος Ξυδάκης με δυο εμβληματικά έργα που κυκλοφόρησαν από τη Lyra κατά τη διετία 1978-1979, αμφότερα βασισμένα στην ευρηματική στιχοποιία του Μανώλη Ρασούλη. Πρόκειται φυσικά για την "Εκδίκηση της γυφτιάς" (1978) και "Τα δήθεν" (1979), με τα οποία ήρθε η στιγμή να ασχοληθούμε πιο λεπτομερώς.

Ο δίσκος "Η εκδίκηση της γυφτιάς" είναι ήδη ένας κλασικός δίσκος που σφραγίζει με την αισθητική του ιδιαιτερότητα το κλείσιμο της πολύ εύφορης δεκαετίας του '70. Είναι το έργο που έφερε στο προσκήνιο δύο σημαντικές προσωπικότητες της νεότερης μουσικής μας ιστορίας. Τον συνθέτη Νίκο Ξυδάκη (γενν. 1952) και  τον στιχουργό Μανώλη Ρασούλη (1945-2011). Οι δυο τους συνεργάστηκαν και την επόμενη χρονιά στο εξίσου κλασικό άλμπουμ "Τα δήθεν", ενώ είχαν και σποραδικές συναντήσεις και σε κατοπινά έργα του συνθέτη. Επιπλέον, με την "Εκδίκηση της γυφτιάς" είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε κι έναν καινούργιο τραγουδιστή που έμελλε να γράψει λαμπρές σελίδες στα επόμενα χρόνια. Τον Νίκο Παπάζογλου. Όλα αυτά μαζί συγκροτούν ένα πακέτο κριτηρίων που αρκούν, για να χαρακτηριστεί ο συγκεκριμένος δίσκος ως ιδιαίτερα σημαντικός.

Ασφαλώς όμως η μεγαλύτερη αξία του βρίσκεται στο περιεχόμενό του. Γιατί με τα τραγούδια αυτά οι δημιουργοί έφεραν ξαφνικά στο προσκήνιο έναν καινούργιο ήχο που αιφνιδίασε τους πάντες και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις χωρίζοντας τους μουσικόφιλους σε φανατικούς υποστηρικτές και πολέμιους αυτού του ήχου. Ο Ξυδάκης επιστράτευσε ρυθμούς από το κλασικό λαϊκό τραγούδι ντύνοντάς τους με περίτεχνα ενορχηστρωτικά σχήματα, ενώ ο Ρασούλης κατέφυγε στη λαϊκή ποίηση με στοιχεία σοφιστικέ εικόνων και περιγραφών μέσα από μια έντονα σατιρική και υπονομευτική διάθεση και πρωτότυπα λογοπαίγνια. Το μίγμα όντως ήταν εκρηκτικό, αλλά το στοίχημα κερδήθηκε, καθώς ο χρόνος δικαίωσε το τολμηρό διάβημα, το οποίο άνοιξε νέους δρόμους στο τραγούδι απενονοχοποιώντας στα αισθητικά γούστα της διανόησης τους λαϊκούς χορευτικούς ρυθμούς και επαναφέροντας δυναμικά το ενδιαφέρον για το λαϊκό και ρεμπέτικο τραγούδι.

Μαζί με τον Νίκο Παπάζογλου, ο οποίος μάλιστα συμμετέχει και ως συνθέτης δύο τραγουδιών (κορυφαίο το διαχρονικό "Μπαγλαμαδάκι του"), τραγουδούν ακόμη ο Δημήτρης Κοντογιάννης της Ρεμπέτικης Κομπανίας, η Σοφία Διαμαντή (λαϊκή τραγουδίστρια με θητεία ήδη πλάι στον Γιώργο Μητσάκη) και ο Διονύσης Σαββόπουλος, που έχει και την ευθύνη της παραγωγής του δίσκου αφήνοντας μάλιστα έντονα τα σημάδια της παρουσίας του με την επιστράτευση του στενού του συνεργάτη Αλέξη Κυριτσόπουλου στη φιλοτέχνηση των εξωφύλλων.

(c) LP | Lyra | 1978 | Πηγή: d58