Ελληνική Μουσική Παράδοση της Κάτω Ιταλίας (1983)

Η παρουσία του ελληνικού στοιχείου σε δεκάδες κοινότητες της Κάτω Ιταλίας στις περιοχές του Σαλέντο, της Καλαβρίας και της Σικελίας χρονολογείται εδώ και πολλούς αιώνες και πιθανότατα ανάγεται στην εποχή του μεγάλου αποικισμού κατά τον 8ο αιώνα π.Χ., όταν οι πιο ισχυρές μητροπολιτικές πόλεις της Ελλάδας απλώθηκαν σε όλες τις εύφορες ακτές της Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου δημιουργώντας ακμαίες αποικίες, πολλές από τις οποίες εξελίχθηκαν σε σπουδαία οικονομικά και πνευματικά κέντρα.

Η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μουσική παράδοση των ελληνόφωνων αυτών περιοχών της Ιταλίας για πρώτη φορά μελετήθηκε και καταγράφηκε επιστημονικά στις αρχές της δεκαετίας του '80 από τους διαπρεπείς μουσικολόγους Λάμπρο Λιάβα και Νίκο Διονυσόπουλο για λογαριασμό του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος με αλλεπάλληλες αποστολές κατά τη διετία 1980-1981. Μέρος αυτής της πολύτιμης καταγραφής αποτυπώθηκε σε ένα διπλό αναλογικό λεύκωμα που κυκλοφόρησε το 1983 και επανεκδόθηκε σε μονό ψηφιακό δίσκο το 1996 με γενικό τίτλο Ελληνική Μουσική Παράδοση της Κάτω Ιταλίας. Περιλαμβάνει 31 συνολικά μικρά ηχογραφήματα ποικίλου περιεχομένου που αποδίδουν όλες τις μουσικές εκφάνσεις της ντόπια παράδοσης, ερωτικά τραγούδια, νανουρίσματα, μοιρολόγια, ταραντέλες, θρήνους, παραλογές, αλλά και εκκλησιαστικούς ύμνους και τροπάρια.

Η έκδοση μοιράζεται σε τρεις επιμέρους ενότητες, από τις οποίες η ενότητα της περιοχής Σαλέντο (στη χερσόνησο Οτράντο) αποτελείται από τραγούδια καθαρά ελληνόφωνα, ενώ οι άλλες δύο ενότητες (Καλαβρία, Σικελία) έχουν μοιρασμένο υλικό με τραγούδια ελληνόφωνα και αλβανόφωνα. Μια υπέροχη δουλειά αρχείου που αξίζει να προσέξουμε, για να ανακαλύψουμε μιαν άλλη Ελλάδα που επιμένει να κρατά ζωντανή της ελληνικότητά της μέσα από την μακραίωση πορεία της σε συνθήκες μειονοτικής παρουσίας.

(c) CD | Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα | 1983 | Πηγή: d58