Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2018

Μανόλης Καλομοίρης: Συμφωνικό Κοντσέρτο για Πιάνο (1982)

Ολοκληρώνω σήμερα την παρουσίαση της αναλογικής δισκογραφίας του μεγάλου μας συνθέτη Μανόλη Καλομοίρη (1883-1962) αφήνοντας για το φινάλε μια ιστορική ηχογράφηση ενός ακόμη σημαντικού έργου. Αναφέρομαι στο έργο "Συμφωνικό Κοντσέρτο για Πιάνο και Ορχήστρα", έργο 30, που γράφτηκε το 1935 και πρωτοεκτελέστηκε το 1937 με σολίστ τη Λίλα Λαλαούνη και διευθυντή ορχήστρας τον σπουδαίο Φιλοκτήτη Οικονομίδη.
Πρόκειται για ένα βαρυσήμαντο έργο τόσο ως προς τη μουσική του αξία, όσο και ως προς τον ήχο που εκπέμπει η ογκώδης ορχηστρική του γραφή. Γιαυτό άλλωστε και υπάρχει ο χαρακτηρισμός "συμφωνικό", ώστε να τονιστεί ο κυρίαρχος ρόλος της ορχήστρας. Μοιράζεται σε δύο μεγάλες ενότητες, από τις οποίες η δεύτερη απαρτίζεται από μια σειρά παραλλαγών με φούγκα και φινάλε που βασίζονται στο δημοτικό τραγούδι "Ο Λύγκος ο αρχιληστής". Στο φινάλε επανέρχεται με κυκλική επιστροφή το αρχικό θέμα, για να κλείσει το έργο με μια θριαμβευτική κορύφωση.
Μίλησα στην αρχή για ιστορική ηχογράφηση. Πράγματι, εδώ έχουμε ένα σημαντικό ηχητικό ντοκουμέντο, καθώς η συγκεκριμένη εκτέλεση ηχογραφήθηκε ζωντανά το 1953 με σολίστ στο πιάνο την κόρη του συνθέτη Κρινιώ Καλομοίρη (1913-1982). Τη Συμφωνική Ορχήστρα του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας διευθύνει ο ίδιος ο Μανόλης Καλομοίρης. Φυσικά η ηχογράφηση είναι μονοφωνική, αλλά για την εποχή της αρκετά καλής ποιότητας.

(c) LP | ΕΡΤ | 1982 | πηγή: d58

5 σχόλια:

blackpepper είπε...

Όχι άλλο Καλομοιρη! Είναι πολύ βαρετό το έργο του και δεν έχει καν εκπαιδευτικό ενδιαφέρον.
Το ότι καθιερωθηκε μες τα χρόνια μέσα από το Ωδειο που ίδρυσε και τις κοινωνικες επαφές (για να μην αναφέρω τη λέξη διαπλοκές) δεν σημαίνει ότι το έργο του είναι ενδιαφέρον. Αυτά χωρίς εμπάθεια αλλά από αντίδραση στην προσπάθεια να επιβληθεί ένα έργο που δεν είχε ούτε παράδοση ούτε συνέχεια ούτε και ιδιαίτερη αποδοχή. Υπαρχουν λόγιοι μουσικοί με πολύ πιό ουσιαστικό εργο

Άαβας / d58 είπε...

Ω! Δεν περίμενα τέτοια αντίδραση για τον Καλομοίρη! Προφανώς έχετε μια προσωπική γνώμη που πάντως εγώ δεν ενστερνίζομαι. Το Τρίο και το Κουαρτέτο σα Φαντασία στ' αλήθεια τα βρίσκετε τόσο βαρετά έργα; Οι πιανιστικές του συνθέσεις "Για τα Ελληνόπουλα" στερούνται εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος; Αδύνατον να συμφωνήσουμε, αλλά δεν έχει σημασία. Πάντως δε χρειάζεται να ανησυχείτε. Το γράφω ήδη πως αυτός ήταν ο τελευταίος δίσκος του που είχα προγραμματίσει να παρουσιάσω.

blackpepper είπε...

Δεν θελω να είμαι απόλυτος! Χρόνια μετά τις πρώτες ακροάσεις θα κάνω μια προσπάθεια να τα ξανακούσω. Αλλά και κάτι οπερες του που κατά καιρούς συναντώ δεν μου είπαν κάτι...

Άαβας / d58 είπε...

Αν μιλάς για τις μεγαλόστομες όπερές του, μάλλον θα συμφωνήσω. Γενικότερα η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει ακόμη να στήσει μια αξιόλογη οπερατική παράδοση. Στην οπερέτα οι κατακτήσεις είναι πολύ πιο αξιόλογες. Από τα φωνητικά έργα του Καλομοίρη προτιμώ σαφέστατα τους κύκλους τραγουδιών του σε ποίηση Παλαμά, Χατζόπουλου, Γρυπάρη κλπ. Πάντως έναν λόγιο συνθέτη τον κρίνω κυρίως από τη μουσική δωματίου που έχει γράψει, γιατί εκεί αποκαλύπτεται η εσωτερικότητά του, ο λυρισμός και η καθαρή μουσική του αξία. Κι αυτό ισχύει ακόμη και για τους πιο μεγάλους συνθέτες της ευρωπαϊκής παράδοσης. Για παράδειγμα, αγαπώ πολύ περισσότερο τα κουαρτέτα εγχόρδων του Μπετόβεν από τις δημοφιλέστατες συμφωνίες του.

Kosmas Lapatas είπε...

Θα σας προτεινα να ακουσετε την ηχογραφηση του Δημήτρη Σγούρου το 1982 η οποία είναι σοκαριστική. Αυτος ηταν και ο μονος λογος που ακουσα με αλλο αυτι αυτο το κοντσερτο.