Κυριακή 18 Αυγούστου 2019

Σταύρος Ξαρχάκος, Νίκος Ξυλούρης: Συλλογή (1974/1975)

Παραμένουμε στον μεγάλο συνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο, για να δούμε έναν από τους κορυφαίους δίσκους της μεγάλης του καριέρας, ο οποίος αποτελεί και τον σημαντικότερο προσωπικό δίσκο του σπουδαίου ερμηνευτή Νίκου Ξυλούρη στο χώρο του λεγόμενου "έντεχνου" τραγουδιού. Τίτλος του: "Συλλογή". Εκδόθηκε το 1974 από την Odeon/Columbia και εντελώς ανεξήγητα είναι ο μοναδικός κύκλος τραγουδιών του Ξαρχάκου που, πέρα από μια απλή ψηφιακή επανέκδοση, δεν αξιώθηκε ποτέ μιας καινούργιας remaster επανέκδοσης, παρόλο που περιέχει μεγάλα τραγούδια και μάλιστα διαχρονικής αποδοχής*.
Υπάρχει ένα μικρό θέμα με την κατάταξη του δίσκου αυτού, καθώς δε βλέπω γενικά να καταχωρίζεται ως δίσκος του Ξαρχάκου, αλλά μόνο ως προσωπικός δίσκος του Ξυλούρη. Και ναι μεν, το δεύτερο ισχύει, αλλά γιατί αποκλείεται το πρώτο; Εξετάζοντας το περιεχόμενο του άλμπουμ, εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι είναι γεμάτο Ξαρχάκο! Τα δέκα από τα ένδεκα τραγούδια έχουν την υπογραφή του, ενώ για ανεξήγητους λόγους έχει περιληφθεί κι ένα τραγούδι του Χριστόδουλου Χάλαρη! Τέλος πάντων. Πάμε στην ουσία τώρα:
Ο δίσκος αυτός χωρίς αμφιβολία αποτελεί μια από τις ακρώρειες του "έντεχνου" λαϊκού ρεπερτορίου, καθώς είναι γεμάτος με σπουδαία τραγούδια. Ο τίτλος "Συλλογή" δικαιολογείται εν πολλοίς από τη συγκέντρωση και επανεπεξεργασία υλικού από ετερόκλητες πηγές. Η πρώτη πλευρά περιλαμβάνει τρία τραγούδια από τον κύκλο "Διόνυσε καλοκαίρι μας" (1972), από τα οποία τα δύο ("Γυρνάν αμίλητα παιδιά", "Πώς να σωπάσω") εδώ έχουν καινούργια ενορχήστρωση. Έχουμε επίσης μια εξαιρετική διασκευή ενός αποσπάσματος από τον "Ερωτόκριτο" που ενορχήστρωσε υποδειγματικά ο Ξαρχάκος, καθώς και το μοναδικό τραγούδι άλλου συνθέτη, το "Πάνω στ' αργυρό σκαμνί" του Χριστόδουλου Χάλαρη από το δίσκο "Τροπικός της Παρθένου" (1973), όπου το είχε ερμηνεύσει ο ίδιος ο συνθέτης. 
Πιο σημαντική είναι η δεύτερη πλευρά του δίσκου, όπου βρίσκουμε τέσσερα πρωτότυπα και - χωρίς δεύτερη κουβέντα - αριστουργηματικά και διαχρονικά τραγούδια του Σταύρου Ξαρχάκου σε στίχους Νίκου Γκάτσου ("Μπάρμπα Γιάννη Μακρυγιάννη", "Γεια σου χαρά σου Βενετιά", "Η κόρη του Πασά", "Παλικάρι στα Σφακιά"), ενώ η πλευρά συμπληρώνεται με δυο ακόμη τραγούδια που έχουν άλλη αρχική εκτέλεση. Το ένα είναι το αγαπημένο "Ήτανε μια φορά" σε στίχους Κώστα Φέρη που ακουγόταν στους τίτλους της θρυλικής τηλεοπτικής σειράς "Οι έμποροι των Εθνών", και το άλλο είναι το "Παραμύθι" σε νέα εκτέλεση, το οποίο είχε ακουστεί αρχικά στην ταινία "Λυσιστράτη" (1972) από τη Τζένη Καρέζη.
Μεγάλα τραγούδια, μεγάλες ερμηνείες και με μια κουβέντα: Μεγάλος δίσκος!

*: Παρεμπιπτόντως, μιας και έθιξα το θέμα των remaster επανεκδόσεων, θα ήθελα να διευρύνω λίγο την απορία μου για την πολιτική του δισκογραφικού κολοσσού Minos-EMI, ο οποίος φρόντισε κάποια στιγμή να προχωρήσει σε μερικές εξαιρετικά επιμελημένες remaster επανεκδόσεις του έργου των μεγάλων συνθετών μας (Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, Μαρκόπουλος, Ξαρχάκος, Κουγιουμτζής, Λοΐζος κλπ.), αλλά άφησε μερικά πολύ χτυπητά και ανεξήγητα κενά. Εκτός από την απουσία λοιπόν της "Συλλογής" του Σταύρου Ξαρχάκου, δεν μπορώ να εξηγήσω την απουσία κλασικών δίσκων, όπως: "Διάλειμμα", "Αφιέρωμα" (Γ. Μαρκόπουλου), "Ανάσταση Ονείρων", "Αχ, έρωτα", "Παραστάσεις" (Χρ. Λεοντή), "Κάποιο καλοκαίρι", "Ένα χαμόγελο" (Δ. Μούτση), "Τραγούδια του καιρού μας" (Στ. Κουγιουμτζή). Γιατί, βρε παιδιά;

(c) LP | EMI/Odeon/Columbia | 1974/1975 |  πηγή: d58

7 σχόλια:

Νίκος Τσιτωνάκης είπε...

Μια μικρή διευκρίνηση , η συγκεκριμένη εκδοσή είναι η δεύτερη επανέκδοση του δίσκου με αριθμό καταλόγου 14C 064-70124 στα μέσα του 1975. Στην πρώτη επανέκδοση (2J 064-70124) και η πρώτη έκδοση (SCXG 124) του δίσκου βρίσκουμε μικρές διαφορές στα εξώφυλλα (κυρίως εκείνης , της διαφορετικής κεντρικής εικόνας του Ξυλούρη - από την ίδια βέβαια βραδιά τραβηγμένη) . αυτάά..

Νίκος Τσιτωνάκης είπε...

...και κάτι ακόμα περί της κατάταξης του δίσκου ως προσωπικό του Νίκου Ξυλούρη και όχι του Σταύρου Ξαρχάκου...

Το 1992 ο ραδιοφωνικός σταθμός ΣΚΑΪ επανέκδοσε τον δίσκο με διαφορετικό εντελώς εξώφυλλο και μόνο το όνομα του συνθέτη επάνω (στο οπισθόφυλλο υπάρχει και εκείνο του Ξυλούρη) καθώς και την αφαίρεση του κομματιού του Χάλαρη "Πάνω στ’ αργυρό σκαμνί" και στην θέση του την προσθήκη της πρώτης των εκτελέσεων του ΦΙΛΕΝΤΕΜ (1971) από τον Ψαρονίκο (HMV - 7PG 3974) όπου βέβαια καμία ανάμειξη δεν είχε ο Ξαρχάκος!

Άαβας / d58 είπε...

Ευχαριστώ, Νίκο.
Ήδη στην παρουσίαση έχω προσθέσει σύνδεσμο με τα πλήρη εξώφυλλα και των τριών εκδόσεων του δίσκου (Odeon/Columbia/Columbia, 1974-1975)

Νίκος Τσιτωνάκης είπε...

Τέλεια , πολλά ευχαριστώ ... βάζω κι εγώ εδώ από κάτω τα εξώφυλλα του 1992 μαζί με το "Φιλεντέμ" του '71 που αντικατέστησε το "Αργυρό σκαμνί".

https://mega.nz/#F!dEklHaoA!QJyaFdG-wi047y9v4rdJnA

Άαβας / d58 είπε...

Ευχαριστώ, Νίκο. Δεν είχα ξαναδεί αυτή την έκδοση. Πες μου κάτι, αν γνωρίζεις: Η έκδοση αυτή ήταν μόνο αναλογική και όχι ψηφιακή, όπως όλες οι άλλες επανεκδόσεις του Ξαρχάκου από τον ΣΚΑΪ εκείνη την περίοδο; Πάντως πάνω στην ετικέτα βλέπω ότι το "Φιλεντέμ" το έχει διασκευάσει ο Ξαρχάκος, άρα έχει ανάμιξη!

Νίκος Τσιτωνάκης είπε...

Δυστυχώς δεν μπορώ να είναι σίγουρος για την ψηφιακή ύπαρξη αυτής της επανέκδοσης . Aλλά στις άλλες του ΣΚΑΙ το '92 όπως είπατε βλέπω να υπάρχουν και cd!

Όσο για το Φιλεντέμ και περί διασκευής του από τον Σταύρο Ξαρχάκο , από κουβέντα με τον Θεμιστοκλή Παντελόπουλο (διαχειριστή των επίσημων σελίδων του Νίκου Ξυλούρη και τις οικογένειας γενικότερα) απ'ότι θυμάμαι το Φιλεντέμ που μπήκε στον δίσκο ήταν εκείνο που ηχογράφησε ο Ξυλούρης το '70 και κυκλοφόρησε το '71 σε 45ρι και δεν είχε να κάνει με τον Ξαρχάκο.

Μερικές πληροφορίες για το 45ρι εκείνο , όπως αναγράφονται στην εργασία του Θεμιστοκλή για την ιστορία του τραγουδιού και τις εκτελέσεις του από τον Ξυλούρη.

1971 / δίσκος 45 στροφών: His Master’s Voice – 7PG 3974
με τον τίτλο «Μια παντρεμένη αγαπώ»
Ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Τάσος Διακογιώργης

...και εδώ όλη η εργασία με την επισήμανση (κάτω-κάτω) για την συμμετοχή του κομματιού στην επανέκδοση του δίσκου ΣΥΛΛΟΓΗ από τον ΣΚΑΙ.

https://nikosxylouris-psaronikos.blogspot.com/2018/07/blog-post.html?fbclid=IwAR3_vg3ul_vClQSEYcunZERbd_pqNjhY7OGHEm4tQMyweWxCxggIIuEc_Mw

Triple Bath είπε...

Νίκο, σε ευχαριστώ για τις αναφορές και για το σύνδεσμο στο άρθρο για το Φιλεντέμ!