Σε δεύτερη γραφή / Τα τραγούδια της χτεσινής μέρας (1981)

Το έχω ξαναγράψει: Έχω μια εμμονική προτίμηση στις πρώτες εκτελέσεις των τραγουδιών κι έτσι δυσκολεύομαι ν' ακούσω τραγούδια επανεκτελεσμένα (ιδιαίτερα live), ακόμη κι αν αυτό γίνεται από κορυφαίους ερμηνευτές. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις που θεωρώ ιεροσυλία να αγγίζει κανείς εμβληματικές ερμηνείες κλασικών έργων. Πάντα έχω ως σημείο αναφοράς τη μνημειώδη πρώτη εκτέλεση του "Άξιον Εστί" (Μίκη Θεοδωράκη, Οδυσσέα Ελύτη) με τις φωνές του Γρηγόρη Μπιθικώτση και του Μάνου Κατράκη. Αναμετρήθηκαν πολλοί με το έργο αυτό τα μετέπειτα χρόνια. Μεταξύ άλλων: Μανώλης Μητσιάς, Γιώργος Νταλάρας! Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Η απόλυτη μετριότητα, έστω κι αν η βουλιμία του συνθέτη έδειχνε να επιδοκιμάζει τα εγχειρήματα. Ας μη θυμίσω καν κάτι πιο πρόσφατες γελοιότητες με ποπ βεντέτες που ασέλγησαν ξεδιάντροπα στο σώμα αυτού του μουσικού αριστουργήματος! 

Ωστόσο τίποτε δεν μπορεί να είναι απόλυτο. Κι έτσι αν ψάξει κανείς καλύτερα, μπορεί ν' ανακαλύψει νησίδες ομορφιάς σε επανεκτελέσεις παλιότερου υλικού που δίνουν μια νέα οπτική στα τραγούδια, ιδιαίτερα όταν ο επιμελητής της διασκευής έχει φρέσκες ιδέες και δε μένει αγκυλωμένες στο πρώτο άκουσμα. Αυτό μπορούμε να το βρούμε πολύ χαρακτηριστικά στις νέες ερμηνείες των ρεμπέτικων τραγουδιών, αλλά και του "ελαφρού" τραγουδιού, στο οποίο είχαμε κάνει παλιότερα ένα μικρό αφιέρωμα (Αρλέτα, Μοσχολιού, Μαρινέλλα, Πάριος, Ζορμπαλά).

Αφορμή για όλες αυτές τις σκέψεις μού έδωσε η πρόσφατη ψηφιοποίηση ενός παλιού μου βινυλίου με τίτλο "Τα τραγούδια της χτεσινής μέρας" που είχε εκδοθεί το 1981 από τη Minos. Δυο κορυφαίες λαϊκές ερμηνεύτριες (οι σημαντικότερες της δεκαετίας του '70), δηλαδή η Δήμητρα Γαλάνη και η Χαρούλα Αλεξίου, συναντιούνται δισκογραφικά για πρώτη φορά εδώ σε μια συλλογή δεκαπέντε λυρικών τραγουδιών του ελληνικού (κυρίως), αλλά και του διεθνούς ρεπερτορίου καταθέτοντας εξαιρετικά τρυφερές κι εσωτερικές επανεκτελέσεις σε μορφή χαμηλόφωνης μπαλάντας με βασικό συνοδευτικό όργανο μια απλή κιθάρα.

Η Δήμητρα Γαλάνη, έχοντας ωριμάσει ερμηνευτικά δίπλα στον Μάνο Χατζιδάκι, δείχνει να κινείται στο φυσικό της περιβάλλον και καταθέτει αβίαστα όλη της την ευαισθησία. Η Χαρούλα Αλεξίου ωστόσο μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε χτίσει το μύθο της κυρίως με το καθαρόαιμο λαϊκό ρεπερτόριο. Εδώ καταφέρνει πολύ πειστικά να ερμηνεύσει χαμηλόφωνα κι αισθαντικά αυτά τα τραγούδια αποκαλύπτοντας την άλλη πλευρά του πηγαίου της ταλέντου, αν και - για να είμαστε ακριβείς - αυτή η πλευρά της δεν ήταν και τόσο κρυμμένη, αφού σποραδικά είχε ήδη ερμηνεύσει κάμποσες λαϊκές μπαλάντες του Γιάννη Σπανού, του Σταύρου Κουγιουμτζή και του Μάνου Λοΐζου. Έτσι η αρμονική συνάντηση των δυο σπουδαίων ερμηνευτριών ξεχειλίζει από ευαισθησία και τρυφερότητα, άλλοτε σε σόλο ερμηνείες κι άλλοτε σε συναρπαστικές διφωνίες δίνοντας νέα ζωή στα όμορφα τραγούδια που οι ίδιες επέλεξαν.

Να προσθέσω απλώς ότι από το υλικό του δίσκου τη μερίδα του λέοντος κατέχει ο Μάνος Λοΐζος με τέσσερα τραγούδια. Ίσως σ' αυτό συνέβαλε ότι και οι δυο ερμηνεύτριες είχαν πολύ πρόσφατη τη συνεργασία τους με τον συνθέτη στις δυο τελευταίες μάλιστα δισκογραφικές του καταθέσεις ("Τα τραγούδια της Χαρούλας", "Για μια μέρα ζωής"). Με δυο τραγούδια ο καθένας συμμετέχουν επίσης ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζιδάκις, ενώ από ένα τραγούδι συνεισφέρουν ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Γιάννης Σπανός, ο Νότης Μαυρουδής, ο Σπύρος Παππάς και ο Παντελής Λεούσης. Από το ξένο ρεπερτόριο έχουν επιλεγεί κι ερμηνεύονται στην πρωτότυπη γλώσσα το ελληνόφωνο της Κάτω Ιταλίας "Άντρα μου πάει" και το αγέραστο "The House of Rising Sun".

(c) LP | Minos | 1981 | Πηγή: d58