Γιάννης Χρήστου: Με την Ορχήστρα των Χρωμάτων (2000)

Σαν σήμερα, 8 Ιανουαρίου, γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου ο κορυφαίος Έλληνας λόγιος συνθέτης Γιάννης Χρήστου (1926-1970), ο οποίος μάλιστα κατά τραγική σύμπτωση έφυγε από τη ζωή πάλι στις 8 Ιανουαρίου μόλις στα 44 χρόνια του μετά από μοιραίο τροχαίο ατύχημα στην Αθήνα. Παρά το σύντομο πέρασμά του από αυτόν τον κόσμο, κατάφερε να δημιουργήσει ένα κολοσσιαίας αξίας έργο που τον κατατάσσει στις μεγάλες μορφές της ευρωπαϊκής μουσικής στον 20ο αιώνα δίπλα στον Νίκο Σκαλκώτα.

Ο Γιάννης Χρήστου είχε άρτια μουσική κατάρτιση με σπουδές στην Αγγλία, την Ιταλία και την Ελβετία πλάι σε σημαντικούς δασκάλους, μεταξύ των οποίων και η μεγάλη πιανίστρια Τζίνα Μπαχάουερ. Από νωρίς ακολούθησε τα πιο προχωρημένα μουσικά ρεύματα της εποχής, ατονικότητα και σειραϊσμό, διαμορφώνοντας μια προσωπική μουσική γλώσσα που τη χαρακτήριζε ένα μίγμα φιλοσοφικών και μεταφυσικών στοιχείων, πιθανότατα επηρεασμένος από τη μητέρα του που ήταν ποιήτρια με μυστικιστικές ανησυχίες. Όπως πολύ χαρακτηριστικά μας λέει ο σημαντικός μουσικολόγος Γ.Γ. Παπαϊωάννου, το έργο του Χρήστου αποτελεί ένα αμάλγαμα μύθων, θρύλων, έκστασης και μυστικισμού που το διατρέχουν αρχέγονοι μύθοι, πρωτόγονα και μαγικά στοιχεία, όλα ωστόσο μεταφερμένα επιδέξια στην εποχή μας. Οι συνθέσεις του αποτελούν μικρές ιεροτελεστίες που απολήγουν σε κοινότοπες πράξεις της καθημερινότητας με μια γλώσσα που πατάει στέρεα στα προηγμένα μουσικά πρότυπα της Δύσης, αλλά ατενίζει με σταθερή ματιά την Ανατολή και το μυστηριακό της κόσμο.

Ο Χρήστου έγραψε ένα έργο πολυσύνθετο που εκτείνεται σε όλες τις τυπικές φόρμες μουσικής σύνθεσης. Συνεργάστηκε γόνιμα με το Εθνικό Θέατρο και με το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν συνθέτοντας σκηνικά έργα για το αρχαίο δράμα, αλλά και μεγάλες φωνητικές συνθέσεις, όπως όπερες και ορατόρια. Ένα μικρό απάνθισμα του έργου του μας προσφέρει το παρόν ηχογράφημα της Ορχήστρας των Χρωμάτων που είχε ιδρύσει το 1989 ο Μάνος Χατζιδάκις. Περιλαμβάνονται τρία έργα που προέρχονται από διαφορετικές συνθετικές περιόδους του δημιουργού. Παλαιότερο όλων είναι το συμφωνικό ποίημα Μουσική του Φοίνικα που γράφτηκε το 1949 και περιλαμβάνει πέντε μέρη που παίζονται χωρίς διακοπή. Ακολουθούν τα Έξι Τραγούδια σε ποίηση του Έλιοτ που στην πρώτη τους μορφή για μεσόφωνο και πιάνο γράφτηκαν το 1955, αλλά εδώ τα ακούμε στη  δεύτερη γραφή τους για μεσόφωνο και ορχήστρα που ολοκληρώθηκε το 1957. Το τρίτο έργο της έκδοσης είναι η Τοκκάτα για Πιάνο και Ορχήστρα, σύνθεση του 1962.

Στην εκτέλεση των έργων την Ορχήστρα των Χρωμάτων πλαισιώνουν η Κύπρια μεσόφωνος Αλεξάνδρα Παπατζιάκου και η πιανίστρια Νέλλη Σεμιτέκολο. Την ορχήστρα διευθύνει ο Μίλτος Λογιάδης. Η υψηλής πιστότητας ηχοληψία πραγματοποιήθηκε το 2000 στο άριστο ηχογραφικό κέντρο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

(c) CD | Ankh Productions | 2000 | Πηγή: d58