.jpg)
Αν η θεατρική μουσική του Μάνου Χατζιδάκι κρύβει τις καλύτερες μουσικές στιγμές του συνθέτη, η μουσική που έγραψε για την ελληνικό και διεθνή κινηματογράφο είναι αυτή που τον έκανε γνωστό στο ευρύτερο κοινό και του χάρισε σπουδαίες διακρίσεις με κορυφαία βέβαια την απονομή του όσκαρ τραγουδιού το 1961 για το λαϊκό τραγούδι «Τα παιδιά του Πειραιά» που έγινε παγκόσμιο σουξέ, πράγμα που μάλλον ενόχλησε τον συνθέτη θεωρώντας ότι όλη αυτή η λάμψη επισκίαζε την πραγματική του μουσική δημιουργία!
Πάντως ο Μάνος Χατζιδάκις υπηρέτησε με συνέπεια και σοβαρότητα τη συνοδευτική αυτή λειτουργία της μουσικής του για τη μεγάλη οθόνη, αφού άλλωστε στάθηκε και η κυριότερη πηγή βιοπορισμού του. Βρέθηκε μάλιστα στο χώρο αυτό από τα πρώτα συνθετικά του βήματα στα μέσα της δεκαετίας του '40, αφού η πρώτη ταινία με δική του μουσική ήταν το κοινωνικό δράμα «Αδούλωτοι σκλάβοι» (1946), όπου ακούστηκε και το πρώτο (ανέκδοτο) κινηματογραφικό του τραγούδι («Αυγή») ερμηνευμένο από την ηθοποιό Ιωάννα Άλβα. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '70 η εντατική ενασχόληση του συνθέτη με τον κινηματογράφο απέδωσε μια πληθώρα μουσικών συνθέσεων για τη μεγάλη οθόνη εμπλουτισμένων με πάμπολλα κοσμαγάπητα τραγούδια. Χαρακτηριστικό είναι ότι στα τέλη της δεκαετίας του '50 είχε φτάσει να γράφει μουσική μέχρι και σε εννέα ταινίες το χρόνο! Συνήθως τα τραγούδια αυτών των ταινιών τα ερμήνευαν οι πρωταγωνιστές τους (Σοφία Βέμπο, Μελίνα Μερκούρη, Τζένη Καρέζη, Βασίλης Αυλωνίτης, Νάνα Μούσχουρη, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Δημήτρης Χορν κ.ά.), αλλά δεν είναι και λίγα τα τραγούδια που αυτονομήθηκαν από τις ταινίες και δισκογραφήθηκαν με φωνές γνωστών ερμηνευτών που τα έκαναν μεγάλες επιτυχίες, όπως η η Μαίρη Λω, η Μαίρη Λίντα, ο Λάκης Παππάς, η Φλέρυ Νταντωνάκη και άλλοι.
Ένα από τα πρώτα τραγούδια που έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν το υπέροχο αργό χασάπικο «Ήρθε Βοριάς, ήρθε Νοτιάς», το οποίο γράφτηκε στα χρόνια της Κατοχής (1943) με τη φιλοδοξία να το ερμηνεύσει η θρυλική Lale Andersen, αλλά τελικά πρωτοακούστηκε στην ταινία «Δυο κόσμοι» (1949) από την ηθοποιό Ίντα Χριστινάκη, ενώ δισκογραφήθηκε πολλά χρόνια αργότερα με τη φωνή της Νίκης Καμπά από τη θεατρική παράσταση «Μαγική πόλις» (1963). Οι πρώτες μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες του συνθέτη συνδέονται με τις ταινίες «Στέλλα» (1955) του Μιχάλη Κακογιάννη και «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» (1955) του Αλέκου Σακελλάριου, οι οποίες ήταν πλημμυρισμένες με λαϊκά τραγούδια, ανάμεσα στα οποία και το κλασικό «Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι» ερμηνευμένο αξεπέραστα από τη Μελίνα Μερκούρη. Στη συνέχεια ο Μάνος Χατζιδάκις είχε μια μακρόχρονη και ιδιαίτερα παραγωγική συνεργασία με τον σκηνοθέτη και στιχουργό Αλέκο Σακελλάριο και την κοσμαγάπητη πρωταγωνίστρια Αλίκη Βουγιουκλάκη, για τη φωνή της οποία έγραψε δεκάδες ανάλαφρα, αλλά πολύ όμορφα και μελωδικά τραγούδια που ερμήνευσε η ίδια με το γνωστό ερμηνευτικό της μπρίο. Το 1960 ήρθε η στιγμή της διεθνούς καταξίωσης του συνθέτη με τη μουσική του για την ταινία «Never on Sunday» του Ζιλ Ντασέν και πρωταγωνίστρια και ερμηνεύτρια πάλι τη Μελίνα Μερκούρη. Κάπου εκεί ξεκινάει και παράλληλη διεθνής κινηματογραφική καριέρα του συνθέτη που απέφερε σημαντικές στιγμές, όπως οι ταινίες «Traumland der Sehnsucht» (Ελλάς η χώρα των ονείρων, 1960) του Wolgang Muller-Sehn, «The 300 Spartans» (1961) του Rudolph Mate, «In the Cool of the Day» (1963) του Robert Stevens, «America America» (1963) του Elia Kazan, «Topkapi» (1964) του Ζιλ Ντασέν, «Steps» (1966) του Leonard Hirschfield, «Blue» (1968) του Silvio Narizzano, «The Martlet's Tale» (1970) του John Crowther, «The Pedestrian» (1973) του Maximilian Schell, «Sweet Movie» (1974) του Dusan Makavejev και «Memed My Hawk» (1984) του Peter Ustinov.
Η συγκεκριμένη ανθολογία από το κινηματογραφικό έργο του Μάνου Χατζιδάκι περιλαμβάνει 27 συνολικά μέρη, τραγούδια και οργανικά θέματα, παρμένα από 24 ταινίες, ελληνικές και ξένες, της περιόδου 1949-1970. Τα περισσότερα τραγούδια προέρχονται από ανεξάρτητες δισκογραφικές κυκλοφορίες, κατά κανόνα με διαφορετικό ερμηνευτή από αυτόν που τα ερμήνευε στην αντίστοιχη ταινία. Ξεχωρίζουν οι εκφραστικές ερμηνείες της Σοφίας Βέμπο, Μελίνας Μερκούρη, της Νάνας Μούσχουρη, της Μαίρης Λίντα, του Δημήτρη Χορν και φυσικά του σπουδαίου Αμερικανού ερμηνευτή Nat King Cole (ερμηνεύει στα αγγλικά το τραγούδι «Κάνε τον πόνο σου χαρά»), αλλά και του Shawn Philips που είναι ο πρώτος ερμηνευτής (στα αγγλικά) της εξαίσιας «Μπαλάντας (των αισθήσεων και παραισθήσεων)», πολλά χρόνια πριν την κάνει πασίγνωστη στο ελληνικό κοινό ο Βασίλης Λέκκας (αλλά και ο Γιώργος Νταλάρας) από τον θεατρικό κύκλο «Πορνογραφία» (1982). Αξίζει επίσης να σταθούμε στο οργανικό θέμα «Scherzo» που σταχυολόγησα από την ταινία γουέστερν «Blue» (1968), για την οποία ο συνθέτης έγραψε ένα θαυμάσιο συμφωνικό έργο σε φόρμα σουίτας concertante για κλασική κιθάρα και ορχήστρα. Μάλιστα κιθάρα παίζει ο διάσημος σολίστ Laurindo Almeida.
(c) Philips, Minos-EMI, WB, Lyra, Σείριος | 1960-1968 | Συλλογή: Δισκοβόλος, 2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου