Μίκης Θεοδωράκης: Αρκαδία ΙΧ (1969, ανέκδοτο)

Στα χρόνια της εφηβείας του ο Μίκης Θεοδωράκης βρέθηκε με την οικογένειά του στην Τρίπολη, όπου έζησε για τρία χρόνια κάτω από τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες της γερμανικής κατοχής. Τότε ήταν που συνέθεσε και τα πρώτα του έργα, ενώ παράλληλα αναμίχθηκε στην αντίσταση και υπέστη τις πρώτες διώξεις και φυλακίσεις. 

Η τύχη το 'φερε ώστε σε μια δεύτερη "κατοχή" της πατρίδας του, στα χρόνια της χούντας, ο συνθέτης να ξαναβρεθεί στην Αρκαδία, αυτή τη φορά σε αυστηρή απομόνωση στο ορεινό χωριό της Ζάτουνας, όπου παρέμεινε για δεκατέσσερις μήνες, από τον Αύγουστο του 1968 μέχρι τον Οκτώβρη του 1969. 

Η παραμονή του στη Ζάτουνα ωστόσο αποδείχθηκε ιδιαίτερα δημιουργική, αφού εκεί ο ανήσυχος συνθέτης έγραψε μια μακρά σειρά κύκλων τραγουδιού που τους έδωσε τον κοινό τίτλο "Αρκαδία" αριθμώντας τους από το 1 μέχρι το 11. Οι περισσότερες από τις "Αρκαδίες" του, τραγουδισμένες από τον ίδιο ή από τους στενούς συνεργάτες του (Φαραντούρη, Πανδής, Καλογιάννης), ηχογραφήθηκαν στη συνέχεια κι εκδόθηκαν σε δίσκους.

Η "Αρκαδία" με αριθμό 9, που φέρει τον υπότιτλο "Η μητέρα του εξόριστου" και τον χαρακτηρισμό Andante, βασίστηκε σε ποίηση του Κώστα Καλαντζή και γράφτηκε στις 7 Αυγούστου 1969. Πρόκειται για μια συγκινητική ελεγεία στην άτυπη φόρμα του τραγουδιού-ποταμού που ξεπερνάει σε διάρκεια τα 10 λεπτά και ερμηνεύεται λιτά κι απέριττα από τον ίδιο τον Μίκη με συνοδεία πιάνου. 

Το έργο παίχτηκε για πρώτη φορά στο Ραδιοφωνικό Σταθμό της Μόσχας το 1970, αλλά παραμένει ανέκδοτο. Το αρχείο που σας δίνω διασώζει αυτή την ιστορική εγγραφή. Ο ήχος είναι πολύ θολός, αλλά αυτό μικρή σημασία έχει μπροστά στην ανεκτίμητη αξία του ντοκουμέντου.

(c) Ανέκδοτη ηχογράφηση | 1970 | mp3 | πηγή: Δ.Δ.