Τρίτη 17 Μαρτίου 2020

Ο λυρικός Μίκης Θεοδωράκης: Ως αρχαίος άνεμος (1987)

Τον Μάρτη του 1987 ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε τα δύο ακόμη έργα που συμπληρώνουν τη λυρική του τριλογία στον Ιουλιανό. Πρόκειται για τα έργα: "Ως αρχαίος άνεμος" σε ποίηση Διονύση Καρατζά και "Μνήμη της πέτρας" σε στίχους του Μιχάλη Μπουρμπούλη. Αμφότερα ηχογραφήθηκαν το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς και κυκλοφόρησαν σε δίσκους.
Το έργο "Ως αρχαίος άνεμος" αποτελεί τη δεύτερη συνεργασία του συνθέτη με τον σπουδαίο πατρινό ποιητή Διονύση Καρατζά μετά τον κύκλο "Τα πρόσωπα του ήλιου" που είχε γραφτεί τον προηγούμενο χρόνο. Αυτή τη φορά ο συνθέτης θέλησε να παρουσιάσει τα τραγούδια του με καθαρώς έντεχνη αμφίεση, όπως υποδηλώνει κι ο υπότιτλος: Ραψωδία για δύο φωνές και κουιντέτο. Ο χαρακτηρισμός "ραψωδία" οφείλεται στην αδιάσπαστη συνέχεια των μερών του έργου. Το οργανικό κουιντέτο περιλαμβάνει αγγλικό κόρνο ή όμποε, βιολοντσέλο, κιθάρα, κοντραμπάσο και πιάνο. Έτσι το αποτέλεσμα ηχεί εξαίσια λυρικό κατατάσσοντας τη σύνθεση καθαρά στο χώρο της φωνητικής μουσικής δωματίου. Και μπορεί να μην πέρασε στον κόσμο και να παραμένει ουσιαστικά άγνωστο, αλλά χωρίς αμφιβολία αποτελεί ένα παραγνωρισμένο αριστούργημα και μια από τις κορυφαίες στιγμές του ώριμου Μίκη Θεοδωράκη.
Το έργο μοιράζεται σε δώδεκα μικρές ενότητες που σπάνια ξεπερνούν τη διάρκεια των δυο λεπτών σε μια αδιάσπαστη αλυσίδα και ερμηνεύονται διαλεκτικά με την εναλλαγή ανδρικής και γυναικείας φωνής. Αυτή τη φορά η ερμηνεία ευτύχησε να έχει στη γυναικεία φωνή μια υπέροχη ερμηνεύτρια δοκιμασμένη σε ιδιαίτερα έργα εκτός εμπορικού κυκλώματος. Πρόκειται για τη Σοφία Μιχαηλίδη, μια πολύ αδικημένη ερμηνεύτρια που πάντως σε όλη την καριέρα της στάθηκε αμετακίνητη στις ποιοτικές της επιλογές είτε ερμηνεύοντας Μίκη Θεοδωράκη, είτε άλλους συνθέτες (Θωμάς Μπακαλάκος, Θέμης Ανδρεάδης, Μιχάλης Τρανουδάκης, Μιχάλης Τερζής, Κώστας Μυλωνάς, Νίκος Ξανθούλης κ.ά.). Αντίθετα, η απόφαση του Μίκη να ερμηνεύσει ο ίδιος τα μέρη της ανδρικής φωνής δε θα έλεγα πως ήταν και η πλέον επιτυχής. Νομίζω πως το ύφος των τραγουδιών πατούσε ιδανικά στη φωνή ενός Πέτρου Πανδή! Τέλος πάντων, αυτό δεν έχει και μεγάλη σημασία, μιας και η ερμηνεία του Μίκη αναδίδει έναν έκδηλο ενθουσιασμό με τις μελωδίες που συνέθεσε! 
Οι μουσικοί που απαρτίζουν το συνοδευτικό κουιντέτο είναι ο Γάλλος Christian Boissel στο αγγλικό κόρνο και όμποε, η Ντάνα Χατζηγεωργίου στο βιολοντσέλο, ο Δημήτρης Παπαγγελίδης στην κιθάρα, ο Ανδρέας Ροδουσάκης στο κοντραμπάσο και ο Λευτέρης Ψωμιάδης στο πιάνο. Το όμορφο σχέδιο του εξωφύλλου είναι του Ανδρέα Μακαρίου.

Το έργο μαζί με τις άλλες δυο λυρικές συνθέσεις του Μίκη της ίδιας εποχής ("Τα πρόσωπα του ήλιου", "Μνήμη της πέτρας") παρουσιάστηκε σε πρώτη εκτέλεση στις 29 Απριλίου 1987 στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά.
Πρέπει να διευκρινίσω ότι ο δίσκος έχει διάρκεια μόλις 26 λεπτών και γιαυτό είναι γραμμένο στη μία μόνο πλευρά του βινυλίου! Μάλιστα σε μια ψηφιακή επανέκδοσή του από την Ολλανδική Weton Exclusive το 2004 μπήκε ως προσθήκη στο έργο "Τα πρόσωπα του ήλιου". Πάντως το έργο πολύ πρόσφατα ηχογραφήθηκε σε νέα εκτέλεση με ερμηνευτές τον Μπάμπη Τσέρτο και την Ειρήνη Καραγιάννη και με τη συμμετοχή του ποιητή στην απαγγελία κάποιων στίχων (Καθρέφτης, 2018).

(c) LP | Ιουλιανός | 1987 | πηγή: d58

Δεν υπάρχουν σχόλια: