Ο Μαμαγκάκης στη Lyra: Συλλογή 1 (1970)

Η δεύτερη - μετά τον "Μπολιβάρ" (1968) - αποκλειστική συνεργασία του Νίκου Μαμαγκάκη με τον κορυφαίο νεοκυματικό ερμηνευτή Γιώργο Ζωγράφο σημειώθηκε δυο χρόνια αργότερα, πάντα στη Lyra, με τον κύκλο τραγουδιών "Συλλογή 1", τίτλος που προφανώς προδίδει την - ανεκπλήρωτη τελικά - πρόθεση του συνθέτη για ανάλογη συνέχεια πάνω στον πολυσυλλεκτικό μελοποιημένο ποιητικό λόγο.

Πρόκειται για μια σειρά ένδεκα τραγουδιών βασισμένων σε κείμενα σημαντικών ποιητών και στιχουργών: Νίκος Εγγονόπουλος, Βιτσέντζος Κορνάρος, Γιώργος Θέμελης, Αριστοφάνης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Νίκος Καρύδης, αλλά και Ιάκωβος Καμπανέλλης, Άκος Δασκαλόπουλος και Δημήτρης Ιατρόπουλος. Ο δίσκος μοιάζει με συμμάζεμα εκκρεμοτήτων. Βλέπουμε τον συνθέτη να επιστρέφει σε αγαπημένα του μονοπάτια, όπως ο "Ερωτόκριτος" δίνοντάς ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα σε εντελώς διαφορετική επεξεργασία, ή ο "Μπολιβάρ", απ' όπου δανείζεται το ομότιτλο τραγούδι. Μαζί με τον Εγγονόπουλο θυμήθηκε και τον συνοδοιπόρο του στο ελληνικό υπερρεαλιστικό κίνημα Ανδρέα Εμπειρίκο, ενώ ανέτρεξε και σε θεατρικές και κινηματογραφικές του συνεργασίες με τον Ιάκωβο Καμπανέλλη.

Τα τραγούδια γράφτηκαν ειδικά για τη φωνή του Γιώργου Ζωγράφου, πράγμα που συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό στη συγκεκριμένη μελωδική έκφραση που έλαβαν. Δεν είναι εύκολα τραγούδια βέβαια, όπως το συνηθίζει άλλωστε ο Μαμαγκάκης, που κατ' επανάληψη - κι ενώ έχει αποδείξει πανηγυρικά σε αρκετές περιπτώσεις την ευκολία του να γράφει στογγυλεμένες και γοητευτικές μελωδίες - καταφεύγει σε δύστροπα μελωδικά και ρυθμικά σχήματα, γεγονός που καθιστά το έργο του όχι και τόσο δημοφιλές, πράγμα όμως που έχω τη βεβαιότητα πως ελάχιστα τον απασχολούσε, για να μην πω ότι τον ικανοποιούσε κιόλας! Στη συγκεκριμένη βέβαια περίπτωση το ποιητικό υλικό που διαχειρίστηκε δεν προσφερόταν κιόλας για εύκολες λύσεις, οπότε το αποτέλεσμα πρέπει να αξιολογηθεί και κάτω από αυτό το πρίσμα.

Προσωπικά θεωρώ το δίσκο αυτόν υψηλής μουσικής αισθητικής, ένα ακριβό διαμάντι από τη χρυσή εποχή του ελληνικού τραγουδιού. Διαθέτει υπέροχες εν σπαράγματι μελωδίες, εξαιρετικά λεπτοδουλεμένη ενορχήστρωση και εντυπωσιακή διαύγεια ήχου. Προσθέστε σ' αυτά και τη συγκλονιστική ερμηνεία του Γιώργου Ζωγράφου, ερμηνεία που φλερτάρει πλαγίως και με την οπερατική τεχνοτροπία, για να έχετε συγκεντρωμένα τα κριτήρια που με κάνουν να αξιολογώ τόσο ψηλά αυτόν τον παραγνωρισμένο δίσκο.

(c) LP | Lyra | 1970 | πηγή: d58