Τρίτη 3 Μαρτίου 2020

Η τραγουδοποιός Μαρίζα: Μαρίζα Κωχ (1977)

Η Μαρίζα Κωχ αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση στο χώρο του ελληνικού τραγουδιού με πολυδιάστατη μουσική δραστηριότητα. Ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του '60, ενώ έκανε κι ένα σύντομο πέρασμα από το "Νέο Κύμα" πλάι στον Νίκο Χουλιαρά. Το 1970 ερμήνευσε δυο υπέροχες λαϊκές μπαλάντες του Μάνου Λοΐζου στις "Θαλασσογραφίες". Ακολούθησε το 1972 η ερμηνεία δύο μελοποιημένων ποιημάτων του Κώστα Καρυωτάκη σε μουσική του Θάνου Μικρούτσικου, ενώ ήδη είχε ηχογραφήσει τον πρώτο προσωπικό της δίσκο 33 στροφών με τίτλο "Αραμπάς".
Η πρώτη δισκογραφική της περίοδος (1970-1976) ανήκει στη Minos και χαρακτηρίζεται κυρίως από διασκευές παραδοσιακών τραγουδιών που ερμήνευσε η ίδια με πολύ φρέσκο τρόπο ακολουθώντας το διεθνές φολκ ρεύμα. Παράλληλα ερμήνευσε και αρκετά τραγούδια σε δεύτερη εκτέλεση (κυρίως του Διονύση Σαββόπουλου), συνεργάστηκε με τον Θανάση Γκαϊφύλλια στην "Ατέλειωτη εκδρομή" του, ενώ άρχισε να δοκιμάζει δειλά δειλά και τις δικές της συνθετικές ικανότητες, ιδιαίτερα στο δίσκο "Άσε με να ταξιδέψω" (1976), όπου πλέον για πρώτη φορά τα δικά της τραγούδια επικρατούν των υπολοίπων.
Από το 1977, όταν πια μετακινείται στην CBS, η Μαρίζα αρχίζει να ηχογραφεί πιο συστηματικά, αν και σε αραιά χρονικά διαστήματα, ολοκληρωμένους κύκλους δικών της συνθέσεων αποκαλύπτοντας ένα αυθεντικό και πηγαίο ταλέντο, ειδικά μάλιστα στην πρώτη της δουλειά στη νέα εταιρία που κυκλοφόρησε το 1977 με τίτλο το όνομά της.
Ο δίσκος "Μαρίζα Κωχ" κατέχει σημαντική θέση στην ελληνική δισκογραφία, κυρίως γιατί είναι η πρώτη συγκροτημένη παρουσίαση μελοποιημένων ποιημάτων του Νίκου Καββαδία (1910-1975), άγνωστου ουσιαστικά μέχρι πρότινος ποιητή στο ελληνικό κοινό με δύο μόλις μελοποιητικές απόπειρες στο παρελθόν, πρώτα από τον Πάνο Σαββόπουλο στο δίσκο "Επεισόδιο" (1971) με τη λογοκριμένη μελοποίηση του ποιήματος "Αρμίδα", αλλά κυρίως από τον Γιάννη Σπανό με το αριστουργηματικό τραγούδι "Ιδανικός κι ανάξιος εραστής" από την "Τρίτη Ανθολογία" (1975), το τραγούδι που ουσιαστικά μας σύστησε έναν "καινούργιο" ποιητή ακριβώς τη χρονιά του θανάτου του, ο οποίος όμως επρόκειτο στη συνέχεια να γίνει ίσως ο δημοφιλέστερος όλων των ομοτέχνων του!
Η Μαρίζα Κωχ λοιπόν μελοποίησε οκτώ από τα πιο γνωστά ποιήματα του Νίκου Καββαδία με πολύ ζωντανά μελωδικά και ρυθμικά χρώματα φτιάχνοντας ολοκληρωμένα και χυμώδη τραγούδια που ακούστηκαν πολύ και συνεχίζουν να ακούγονται με ενδιαφέρον. Δύο από αυτά ανήκουν στις κορυφαίες μελοποιημένες στιγμές του ποιητή. Είναι τα τραγούδια "Φάτα Μοργκάνα" και "Πούσι".  Αλλά και ο "Μουσώνας", το "Νανούρισμα" και το "Μαραμπού" είναι πολύ όμορφα μελοποιημένα. Η "ατυχία" του δίσκου ήταν ότι αμέσως μετά ακολούθησε ο "Σταυρός του Νότου" (1979) του Θάνου Μικρούτσικου που με την ορμή του παραμέρισε στο διάβα του ο,τιδήποτε άλλο είχε προηγηθεί για τον ποιητή!
Ωστόσο ο δίσκος δεν έχει μόνο Καββαδία. Έχει και Βασίλη Τσιτσάνη! Έστω σε δεύτερη εκτέλεση που όμως αναδεικνύει όμορφα δυο κλασικά τραγούδια ("Μάγισσα της Αραπιάς", "Νύχτες μαγικές") του μεγάλου βάρδου και μάλιστα αντικαθιστώντας το μπουζούκι με μαντολίνο! Και σαν μην έφτανε αυτό, βάλθηκε η ίδια να ανταγωνιστεί τον ίδιο τον Τσιτσάνη γράφοντας ένα εκπληκτικό τραγούδι στο δικό του ύφος. Κι αυτό δεν είναι άλλο από το εξαίσιο χασάπικο "Σε ποια γωνιά" που αποτελεί και την κορυφαία στιγμή του δίσκου. Και για φινάλε τι έχουμε; Άλλο ένα κλασικό λαϊκό αριστούργημα: Το αγέραστο "Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι" του Μάνου Χατζιδάκι (βασισμένο σε αρχική ιδέα της Ιωάννας Γεωργακοπούλου και του Βασίλη Τσιτσάνη) σε στίχους του σκηνοθέτη Μιχάλη Κακογιάννη. 
Με λίγα λόγια, η πρώτη ολοκληρωμένη συνθετική προσπάθεια της Μαρίζας Κωχ μας έδωσε έναν σπουδαίο δίσκο που ευτύχησε βέβαια να διεκπεραιωθεί από εκλεκτούς μουσικούς, όπως ο Τάσος Καρακατσάνης στην ενορχήστρωση, η Στέλλα Γαδέδη στο φλάουτο, ο Παντελής Δεσποτίδης και ο Δημήτρης Βράσκος στο μαντολίνο και το βιολί, ο Ανδρέας Ροδουσάκης στο μπάσο, ο Γιάννης Ζουγανέλης στην τούμπα, ο Νότης Μαυρουδής κι ο Κώστας Γρηγορέας στην κλασική κιθάρα, ο Γιώργος Λαβράνος και ο Γιώργος Τσουπάκης στα κρουστά, ο Χρήστος Νικολόπουλος στον τζουρά και πολλοί άλλοι.

(c) CBS | 1977 | πηγή: d58

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Καλημερα! Πως μπορουμε να ακουσουμε τα τραγουδια;

χρόνης είπε...

Νομίζω πως η πρώτη ολοκληρωμένη της δουλειά κυκλοφόρησε το 1976 με τίτλο 'Άσε με να ταξιδέψω''.

Άαβας / d58 είπε...

Χρόνη, δεν μπορώ να πω ότι έχεις άδικο, αλλά προτίμησα να θεωρήσω ως κυρίως προσωπικό της δίσκο αυτόν του 1977, γιατί έχει 11 δικά της τραγούδια, τα περισσότερα που έγραψε ποτέ μαζεμένα σε ένα δίσκο, και γιατί έχει έναν πλήρη μελοποιημένο κύκλο ποιημάτων του Καββαδία. Μέχρι το "Άσε με να ταξιδέψω" η Μαρίζα δοκίμαζε σταδιακά να βάζει σε κάθε δίσκο της όλο και περισσότερες δικές της συνθέσεις. Προτίμησα πάντως ν' αφήσω απ' έξω αυτόν το δίσκο για την ώρα, γιατί σκοπεύω αργότερα να τον εντάξω σε μια άλλη θεματική ενότητα με τους δίσκους της στη Minos κατά το διάστημα 1971-1976. Έχουμε λοιπόν δρόμο μέχρι τότε. Υπομονή να έχετε...