Μετά τις δυο πρώτες του "Ανθολογίες" ο Γιάννης Σπανός συνέχισε το δρόμο του με μια εντυπωσιακή στροφή προς το λαϊκό τραγούδι ηχογραφώντας διαδοχικά πολλούς ωραίους κύκλους τραγουδιών ("Μια Κυριακή", "Το Σαββατόβραδο", "Μέρες αγάπης", "Οδός Αριστοτέλους"), μέσα από τους οποίους ξεπήδησαν δεκάδες κοσμαγάπητες επιτυχίες.
Θα χρειαστεί λοιπόν να φτάσουμε στα μέσα της δεκαετίας του '70, για να δούμε και πάλι τον σπουδαίο συνθέτη να επιστρέφει στην ελληνική ποίηση και να μας δίνει μια συνέχεια των πρώτων του "Ανθολογιών", η οποία εκδόθηκε τελικά το 1975 από τη Lyra με τον εύλογο τίτλο "Τρίτη Ανθολογία".
Φυσικό ήταν μετά τη μεσολάβηση τόσων χρόνων από την πρώτη νεοκυματική περίοδο του συνθέτη, να έχουμε πλέον ένα αρκετά διαφορετικό ηχητικό αποτέλεσμα με μελωδίες πιο σύνθετες και ενορχήστρωση διαφορετικών αποχρώσεων σε σχέση με την "αθώα" εποχή των πρώτων "Ανθολογιών". Άλλωστε η ποιητική αφετηρία τώρα έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά, αφού ο συνθέτης επέλεξε πλέον κείμενα νεότερων ποιητών που εκτείνονται από τη "γενιά του 30" και δώθε με έμφαση μάλιστα στη μεταπολεμική ποίηση, παρόλο που δεν αποκλείστηκαν εντελώς και οι παλιότεροι. Σ' αυτούς τους τελευταίους περιλαμβάνονται ο Κώστας Βάρναλης και ο Γιάννης Σκαρίμπας. Από τους νεότερους τα σημαντικότερα ονόματα είναι του Μίλτου Σαχτούρη και του Νίκου Καββαδία και μαζί μ' αυτούς οι: Λιλή Ιακωβίδη, Βύρων Λεονταρής, Δημήτρης Δούκαρης, Ηλίας Σιμόπουλος, Μήτσος Λυγίζος, Χρήστος Κουλούρης και Νίκος Καρύδης.
Ο Γιάννης Σπανός δούλεψε με πολύ μεράκι και έμπνευση το υλικό του κι έστησε μια σειρά αριστουργηματικών τραγουδιών που έκαναν τεράστια αίσθηση στην εποχή τους. Δύο τραγούδια μάλιστα κυριάρχησαν εκείνο τον καιρό. Μιλώ για το "Σπασμένο καράβι" σε ποίηση Γιάννη Σκαρίμπα και το "Ιδανικός κι ανάξιος εραστής" σε ποίηση Νίκου Καββαδία. Εντυπωσιακά τραγούδια υψηλής αισθητικής με εξαιρετικά δυνατή ενορχήστρωση, μακριά από κάθε προηγούμενο πρότυπο από το χώρο της ελληνικής μουσικής. Μάλιστα το μελοποιημένο ποίημα του Νίκου Καββαδία κατέχει μιαν άτυπη πρωτιά, αφού είναι το τραγούδι που ουσιαστικά μας σύστησε τον "αγνωστο" ως τότε ποιητή, για να πάρουν στη συνέχεια τη σκυτάλη η Μαρίζα Κωχ και κυρίως ο Θάνος Μικρούτσικος και να καταστήσουν τον ποιητή έναν από τους δημοφιλέστερους όλων των εποχών! Χαρακτήρισα βέβαια "άτυπη" την πρωτιά του Σπανού στη μελοποίηση του Νίκου Καββαδία, γιατί η πρώτη επίσημα δισκογραφημένη μελοποίησή του είχε γίνει νωρίτερα, το 1971, από τον Πάνο Σαββόπουλο στο δίσκο "Επεισόδιο", αλλά αυτή παρέμεινε άγνωστη στο κοινό, μέχρι που ανακαλύφθηκε εδώ και μερικά χρόνια.
Η "Τρίτη Ανθολογία" όμως περιλαμβάνει κι άλλα σπουδαία τραγούδια που αγαπήθηκαν από τον κόσμο και παραμένουν διαχρονικά και επίκαιρα. Από τις πιο μελωδικές στιγμές του έργου θα ξεχώριζα το αριστουργηματικό "Η ομίχλη μπαίνει από παντού στο σπίτι" με την εξαιρετική λόγιου ύφους ενορχήστρωσή του, τις τρυφερές μπαλάντες "Ο θρήνος της μάνας" και "Το λέει και το τραγούδι", καθώς και το συγκλονιστικής δύναμης "Είναι ν' απορείς", αλλά και το πανέμορφο λαϊκότροπο "Το πέρασμά σου" με την αινιγματική πολυσημία του.
Χωρίς αμφιβολία η "Τρίτη Ανθολογία" αποτελεί την κορυφαία δισκογραφική κατάθεση του συνθέτη, η οποία σημάδεψε την πορεία του στο ελληνικό τραγούδι με το ισχυρό της στίγμα, τόσο που μάλλον λειτούργησε αποτρεπτικά για οποιαδήποτε επιστροφή του στο πεδίο της μελοποιημένης ποίησης, παρόλο που συχνά έλεγε ότι είχε στα σχέδιά του κάποια στιγμή να μας δώσει και μια τέταρτη ανθολογία, πράγμα που δεν έγινε ποτέ τελικά, με εξαίρεση φυσικά τον μελοποιημένο Καβάφη που μας έδωσε στη δύση του βίου του με το δίσκο "Πλησιάζοντας τον Καβάφη" (2013).
Κλείνοντας με την "Τρίτη Ανθολογία" δε θα μπορούσα να μην αναφερθώ στους εξαιρετικούς ερμηνευτές των τραγουδιών. Μία είναι η Αρλέτα, που λειτουργεί και ως άτυπη γέφυρα του έργου με τις παλιές "Ανθολογίες", και ο άλλος είναι ο νεοφώτιστος τότε στο ελληνικό τραγούδι Κώστας Καράλης που μας χάρισε το υπέροχο φωνητικό του ηχόχρωμα, το οποίο αξιοποίησε ο συνθέτης και στο δίσκο "Τραγούδια και μπαλάντες" δυο χρόνια αργότερα. Το εξώφυλλο σχεδίασε η Αρλέτα.
(c) LP | Lyra | 1975 | πηγή: tzil/d58
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου