Ιδού ένας ξεχασμένος δίσκος της πρώτης μεταπολιτευτικής περιόδου που κάποτε ακούστηκε πολύ και θεωρείται πια κλασικός. Ο σημαντικός επικο-λυρικός τραγουδιστής Πέτρος Πανδής, επί σειρά ετών στενός συνεργάτης του Μίκη Θεοδωράκη και ερμηνευτής μεγάλων έργων του ("Μπαλάντες", "Canto General", "Φαίδρα" κλπ.), ερμηνεύει συγκλονιστικά μια ανθολογία με "Τραγούδια από την Ελληνική Αντίσταση" που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1974 από τον παραγωγό Νίκο Μωραΐτη, τον ίδιο παραγωγό (και συνθέτη) που υπογράφει και τον ανάλογου μουσικού προσανατολισμού δίσκο "Αλέκος Παναγούλης" (1977).
Ο δίσκος περιλαμβάνει ένδεκα πολύ γνωστά αγωνιστικά τραγούδια εμπνευσμένα από τον αγώνα κατά της φασιστικής κατοχής της πατρίδας μας στα χρόνια 1941-1944, αλλά και από τον τραγικό εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε. Οι μελωδίες των περισσότερων τραγουδιών είναι παρμένες από ξένα παραδοσιακά τραγούδια, κυρίως ρωσικά, με ελληνικούς στίχους ανώνυμων κατά κανόνα δημιουργών. Δύο μόνο είναι τα επώνυμα τραγούδια, το περίφημο εμβατήριο "Στ' άρματα, στ' άρματα" γραμμένο από τους Άκη Σμυρναίο και Νίκο Καρβούνη-Αστραπόγιαννο, και η συγκινητική ελεγεία "Μπελογιάννης" των Λάκη Χατζή και Δημήτρη Ραβάνη-Ρεντή.
Τη λιτή ενορχήστρωση με κλασική κιθάρα και λιγοστά συνοδευτικά όργανα επιμελήθηκε ο συνθέτης Νότης Μαυρουδής, ο οποίος παίζει με απαράμιλλη δεξιοτεχνία την κιθαριστική υπόκρουση. Ο συνθέτης σημειώνει στη νεότερη (εμπλουτισμένη) ψηφιακή επανέκδοση του δίσκου:
Τα "Αντάρτικα" είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση στο χώρο του τραγουδιού. Οι συνθήκες και η ψυχολογία του Έλληνα εκείνης της εποχής βάζαν σε λειτουργία την έκφραση πολύ διαφορετικά απ' ό,τι σήμερα. (...) Ο τότε Έλληνας έφτιαχνε τα τραγούδια του επηρεαζόμενος από χίλια δυο στοιχεία που υπήρχαν πέρα από την τραγουδιστική τέχνη. Το φαινόμενο των μεταγλωττισμένων τραγουδιών δέσποζε κι ένα περίεργο πάντρεμα ελληνικών αυτοσχέδιων στίχων πάνω σε ήδη προϋπάρχουσες μελωδίες έπαιρνε μορφή έξαρσης γι' αυτούς που τα τραγουδούσαν και για κείνους που τα άκουγαν. (...) Τα τραγούδια αυτού του δίσκου είναι ηρωικά και πένθιμα, όπως ακριβώς και το αποτέλεσμα εκείνου του μεγάλου αγώνα που χάραξε τόσο πολύ τη μετέπειτα εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας. (...) Κάθε επίκτητη έξαρση ή επιτηδευμένη επαναστατικότητα σήμερα πάει αλλού την ουσία των τραγουδιών και τούτο, γιατί οι ερμηνευτές δε διαθέτουν αυτά τα στοιχεία λόγω διαφοράς χρόνου-χώρου και σεβασμού στο μεγάλο αγώνα που δεν έζησαν και που χάθηκε...
Επισημαίνω ότι το 1981 από τη Lyra εκδόθηκε ανάλογου περιεχομένου δίσκος με τίτλο "Τα αντάρτικα" που επιμελήθηκε ο Θάνος Μικρούτσικος και τραγούδησαν η Μαρία Δημητριάδη και η Αφροδίτη Μάνου, χωρίς πάντως να έχουν καταφέρει να φτάσουν την αμεσότητα και συγκίνηση της συγκλονιστικής ερμηνείας του Πέτρου Πανδή.
Αλλά μιας και θυμήθηκα αυτόν το δίσκο, αναρωτιέμαι σήμερα η Αφροδίτη Μάνου, με το δημόσιο λόγο που εμβρότητοι ακούμε τελευταία να εκπέμπει, πώς θα νιώθει έχοντας καταθέσει στο παρελθόν το φωνητικό της αποτύπωμα σε τέτοια τραγούδια ή έχοντας ερμηνεύσει Γιάννη Ρίτσο και Κώστα Βάρναλη! Την ίδια επίσης απορία έχω και για τη Μαρία Δουράκη. Άβυσσος τελικά η ψυχή του ανθρώπου!
(c) LP | Production Nikos | Paris 1974 | πηγή: d58
13 σχόλια:
Παρόμοιες απορίες έχω κι εγώ για πολλούς καλλιτέχνες. Κορυφαία απορία μου ο Μίκης Θεοδωράκης και η πορεία του, όχι μόνο τώρα με τα συλλαλητήρια αλλά και από παλιότερα. Άλλο τρανό παράδειγμα ο Μπιθικώτσης του οποίου ο δημόσιος λόγος αλλά και η συνολική στάση του δεν ταιριάζει καθόλου με τον άνθρωπο που τραγούδησε Άξιον Εστί, Επιτάφιο, Επιφάνεια και όλα αυτά τα τεράστια έργα. Άλλο παράδειγμα από το διεθνές επίπεδο ο Βολφ Μπίρμαν του οποίου οι καυστικότατοι πολιτικοί στίχοι μελοποιήθηκαν από τον Μικρούτσικο στα "Πολιτικά τραγούδια" που παρουσίασες παλιότερα εδώ. Σήμερα ο Μπίρμαν είναι από τους φανατικότερους υποστηριχτές των επεμβάσεων του ΝΑΤΟ σε όλη την Γη, είναι ενσωματωμένος πλήρως στο σύστημα που κάποτε καυτηρίαζε με τους στίχους του. Πως μπορεί να είναι ο ίδιος άνθρωπος που έγραψε το εμβληματικό "Αυτούς τους έχω βαρεθεί";
Η γνώμη μου είναι πως το πραγματικά σπουδαίο καλλιτεχνικό έργο δεν εξαρτάται μόνο από το ταλέντο του καλλιτέχνη αλλά προϋποθέτει και μια κοινωνία σε κίνηση, έναν λαό που δεν έχει υποταχθεί στην μοίρα του αλλά παλεύει για μια καλύτερη ζωή. Αυτό είναι το έδαφος που μπορεί να γονιμοποιήσει το ταλέντο του πραγματικού καλλιτέχνη.
Πράγματι είναι τεράστια η απογοήτευση που προκαλεί η μεταστροφή κάποιων δημιουργών στο πέρασμα του χρόνου που τους οδηγεί να φτύνουν πια εκεί που έτρωγαν! Το βρίσκω αποκρουστικό κατάντημα ψυχοεγκεφαλικού εκφυλισμού. Φυσικά ο Μίκης είναι μια βαθιά πληγή για όλους μας με την εθνικιστική του κατρακύλα. Το ίδιο εδώ και πολλά χρόνια ο Σαββόπουλος. Πέφτω από τα σύννεφα γι' αυτό που γράφεις για τον Μπίρμαν που δεν το ήξερα! Για τον Μπιθικώτση δεν εκπλήσσομαι, γιατί αυτός ήταν εξαρχής, ασχέτως του τι τραγούδησε, γιατί προφανώς ποτέ δεν κατάλαβε τι έχει ερμηνεύσει! Κι η Μοσχολιού κι ο Πουλόπουλος κι η Κουμιώτη. Και τόσοι άλλοι δυστυχώς...
Παραλίγο να μας πείτε ότι λυπηθήκατε σφόδρα που δεν μπήκε η Ελλάδα στο άρμα της Σοβιετίας.
Σίγουρα όμως λυπηθήκατε που δεν συμφώνησε ο Ελληνικός λαός με τις επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ.
Κι αυτό το λέτε ''κατρακύλα'' ή ''αποκρουστικό κατάντημα ψυχοεγκεφαλικού εκφυλισμού'' !!!
Περαστικά στην ''πληγή'' σας...
Είστε αγενής, αγαπητέ, κι έχετε μπερδέψει τη σελίδα αυτή με τον διαδικτυακό οχετό που μας έχει κατακλύσει ολόγυρα. Μπορείτε ευγενικά να διαφωνείτε, αλλά δεν μπορείτε να μεταχειρίζεστε το χώρο με τη λογική του fb. Κάντε μου τη χάρη, σας παρακαλώ...
Και μια πληροφορία σε σχέση με τον δίσκο. Πίσω από το όνομα Άκης Σμυρναίος κρύβεται ο Γαληνός Κιοσόγλου, ο οποίος εκτός από συνθέτης και μαέστρος στην Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας ήταν στον ΕΛΑΣ και μάλιστα δεν είμαι σίγουρος αλλά νομίζω πως άκουσα πως ήταν και στέλεχος στον ΕΛΑΣ. Γνώρισα τον γιό του, τον Στάθη, έναν καταπληκτικό άνθρωπο, μουσικό και παιδαγωγό, επί χρόνια κλαρινετίστας στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών.
Ο Γαληνός Κιοσόγλου ή Άκης Σμυρναίος διέπρεψε στο λεγόμενο ελαφρό τραγούδι ως μαέστρος και συνθέτης αφού προφανώς εκεί υπήρχε μια διέξοδος να εκφράσει την κλασσική του παιδεία. Έδωσε όμως και ένα πολύ όμορφο ζεϊμπέκικο, το "Πάρε πια τον δρόμο σου" που τραγούδησε η Σοφία Βέμπο αλλά στους φίλους του ρεμπέτικου (όπως εγώ) είναι γνωστό από την 2η εκτέλεση με την Μαρίκα Νίνου και τον Σταύρο Τζουανάκο.
Έχετε την καλωσύνη να μου επισημάνετε την αγενή μου φράση;
Υπογράμμισα τις προσβλητικές σας φράσεις για ανθρώπους του πνεύματος
και της τέχνης που δεν συμφωνείτε μαζί τους.
Μάλλον χάσατε την ψυχραιμία σας.
Και πάλι περαστικά για την ''πληγή'' που σας δημιούργησε ο Μίκης.
Τι βλέπω Μητσαρα,μας την πέσανε οι...μακεδονομάχοι;;;;χα χα χα χα
@cnikola.tee6
Οι διαφορές που μας χωρίζουν, κύριέ μου, είναι χαώδεις! Ιδού:
α) Εγώ αναφέρθηκα σε κάποιους δημιουργούς, δηλαδή σε τρίτα πρόσωπα, ενώ εσείς ξεκινήσατε μιαν αγενέστατη προσωπική διένεξη, την οποία μάλιστα συνεχίζετε καταχρώμενος την ανοχή αυτής της σελίδας, η οποία σας κάνει τη χάρη να δημοσιοποιεί τα σχόλιά σας, παρόλο που παραβιάζετε κατάφωρα τον βασικό κανονισμό λειτουργίας της.
β) Εγώ παλεύω σ' αυτόν εδώ το χώρο με τεράστιο κόπο και κόστος να προβάλω το έργο των μεγάλων δημιουργών και πάνω απ' όλους του τεράστιου συνθέτη που λέγεται Μίκης Θεοδωράκης - ψάξτε μέσα στο ΔΙΣΚΟΒΟΛΟ και θα εντοπίσετε πράγματα που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού!!! Εσείς όμως ενοχλείστε για χαρακτηρισμούς που αφορούν όχι το έργο, αλλά την "πολιτεία" αυτών των δημιουργών, και αντιδράτε χωρίς να σας πέφτει λόγος, εκτός κι αν είστε συγγενής τους!
γ) Επιτρέψτε μου λοιπόν - βασιζόμενος στο ήθος της γραφής σας - να εικάσω ότι έχετε πλήρη άγνοια του έργου αυτών των ανθρώπων που εγώ υπηρετώ με θρησκευτική προσήλωση σ' ολόκληρη τη ζωή μου, γιατί σας φαντάζομαι σ' έναν ακραίο πολιτικό χώρο, ο οποίος προφανώς και έχει πλήρη δυσανεξία για το μουσικό οικοδόμημα ενός Μίκη Θεοδωράκη στις εποχές της ακμής του (που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αριστουργημάτων και μια "Ρωμιοσύνη", μια "Κατάσταση πολιορκίας", το "Ένας όμηρος", τα "18 Λιανοτράγουδα", τις "Αρκαδίες" και το "Canto General") ή ενός Διονύση Σαββόπουλου της εποχής του "Βρόμικου ψωμιού" ή του "Μπάλλου".
δ) Αυτό που αποκαλείτε εσείς χλευαστικά ως "πληγή" για μένα συνδέεται με τα ιερά και όσια της προσωπικής μου κοσμοθεωρίας. Ο Μίκης και οι άλλοι υπήρξαν οι μπροστάρηδες σ' αυτές τις αξίες και είναι βαθιά η πικρία μου που σήμερα στέκονται πολέμιοί τους ως δειλοί ριψάσπιδες του αγώνα μιας ολόκληρης ζωής, για να συνταχθούν πλέον με τους θλιβερούς πατριδοκάπηλους που μας έχουν κατακλύσει ολόγυρα. Δεν μπορείτε όμως να καταλάβετε κάτι πολύ ουσιαστικό: Το έργο αυτών των ανθρώπων έχει προ πολλού αυτονομηθεί από τους ίδιους, δεν τους ανήκει πια, γιατί έχει γίνει κομμάτι της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς κι έτσι μπορούν να το απολαμβάνουν και να το μελετούν οι σημερινές και αυριανές γενιές των αυθεντικών πνευματικών ανθρώπων. Όλοι οι άλλοι ας χαίρονται τις τωρινές παραφωνίες τους κολακευμένοι που κατάφεραν να κάνουν "δικούς τους" αυτούς τους θανάσιμους χθεσινούς εχθρούς τους, στεγνούς πια από κάθε ικμάδα έμπνευσης και δημιουργικού οίστρου!
Θα το ήθελα πολύ, το έργο να αυτονομείται από τον δημιουργό του και πιθανόν να συμβαίνει αυτό σε ένα βάθος χρόνου. Επί παραδείγματι το κοινό συγχώρεσε τον Άκη Πάνου που σκότωσε έναν άνθρωπο και κάτω και από αυτές τις καταστάσεις και ακούει κανονικά τα τραγούδια του.
Άσχετο τώρα υπάρχει και δεύτερος δίσκος με αντάρτικα με τον Πανδή και τον Μαυρουδή? Από ότι θυμούνται ήταν 2 ένας κόκκινος κι ένας λευκός
@blackpepper
Ναι, υπάρχει. Η νεότερη ψηφιακή επανέκδοση περιλαμβάνει μαζί και τα δύο. Αν τα θέλεις, δώσε μου e-mail.
Αγαπητέ Άαβα μην παίρνεις στα σοβαρά όλους αυτούς τους αχάριστους που μπαίνουν στη σελίδα σου κορφολογούν με ικανοποίηση τα πλούσια δώρα σου κι έχουν κι από πάνω την αναίδεια να σε προσβάλλουν. Συνέχισε τη δουλειά σου και να ξέρεις πως είμαστε πολλοί πίσω σου που σε υποστηρίζουμε και καταλαβαίνουμε την πικρία σου
Το έχω δει κυκλοφορεί και ψηφιακά, αλλά περιέχει 20 track, οπότε κάτι μάλλον λείπει. Ευχαριστώ πάντως
Φίλε blackpepper δεν λείπει τίποτα.Ο κάθε δίσκος περιέχει από 11 τραγούδια όμως 2 απ' αυτά
είναι κοινά (μαλλιά σγουρά-φύσα αγέρα) και μάλιστα πανομοιότυπα.Λες και δεν υπήρχαν άλλα.
Τέλος πάντων.
Δημοσίευση σχολίου