Δε θα μπορούσε να είναι ολοκληρωμένη η εικόνα του συνθέτη Θάνου Μικρούτσικου στα χρόνια της Λύρας (1975-1981), αν δεν περιλάμβανε και το δίσκο που αποτέλεσε το μεγάλο εφαλτήριο για την αναρρίχηση του συνθέτη στην κορυφή και την καταξίωσή του ως μιας μεγάλης δύναμης στο ελληνικό μουσικό πεδίο.
Μιλώ φυσικά για τον κλασικό δίσκο «Ο Σταυρός του Νότου» που κυκλοφόρησε το 1979 από τη Lyra κι έχει ήδη καταγραφεί στους πιο εμπορικούς ελληνικούς δίσκους όλων των εποχών, παρόλο που ο Πατσιφάς, το αφεντικό της Lyra, ήταν πολύ επιφυλακτικός για την έκδοσή του!
Αφορμή για τη δημιουργία αυτού του ξεχωριστού δίσκου στάθηκε μια μουσική παραγγελία στον συνθέτη για την τηλεοπτική σειρά «Πορεία 090» σε σενάριο και σκηνοθεσία του Τάσου Ψαρρά που προβλήθηκε από την τότε ΥΕΝΕΔ και είχε ως θέμα τη ζωή των ναυτικών. Ο Μικρούτσικος είχε ήδη αρχίσει να δουλεύει πάνω στην ποίηση του Νίκου Καββαδία (1910-1975) και πρότεινε κάποια από αυτά τα τραγούδια, τα οποία ακούστηκαν τελικά στο σίριαλ με τη φωνή του Γιάννη Κούτρα.
Τα προβλήματα άρχισαν όταν θέλησε να τα ηχογραφήσει σε δίσκο. Ο Πατσιφάς δεν έκρυψε τη δυσφορία του μόλις τα άκουσε και με βαριά καρδιά εξήγησε στον συνθέτη ότι θα εκδώσει το έργο μόνο και μόνο επειδή τον αγαπούσε πολύ και του ζήτησε μάλιστα να τα ξεχάσει γρήγορα! Στο ίδιο κλίμα άλλωστε κινήθηκαν και οι κριτικές μετά την έκδοση του δίσκου, οι οποίες κυριολεκτικά «μαύρισαν» τον Μικρούτσικο. Βλέπετε, τότε ο Καββαδίας θεωρούνταν ποιητής κατώτερος και άγνωστος, παρόλο που το 1975 είχε ακουστεί πολύ ένα τραγούδι του ("Ιδανικός κι ανάξιος εραστής") από την "Τρίτη Ανθολογία" του Γιάννη Σπανού, καθώς και μερικά ακόμη τραγούδια της Μαρίζας Κωχ λίγο αργότερα. Υπήρχε βέβαια και μια άγνωστη μελοποίηση του Πάνου Σαββόπουλου στο δίσκο "Επεισόδιο" του 1971, η οποία όμως είχε περάσει εντελώς απαρατήρητη.
Κι όμως! Ο δίσκος του Θάνου Μικρούτσικου διέψευσε τους πάντες κι αγαπήθηκε τόσο πολύ από τον κόσμο, ώστε να δώσει και τη μεγάλη ώθηση στην καριέρα του συνθέτη, αλλά και να αποκαταστήσει τον ποιητή, ο οποίος ξαφνικά άρχισε να ανακαλύπτεται και να διαβάζεται μανιωδώς!
Όλα τα τραγούδια του δίσκου είναι πασίγνωστα και πολυτραγουδισμένα. Η μελοποίηση των θαλασσινών εικόνων που περιγράφει ο Καββαδίας είναι υποδειγματική, με έντονα "έντεχνη" και λόγια απόχρωση τόσο σε μελωδικό, όσο και στο ενορχηστρωτικό της μέρος, ενώ το έργο στάθηκε μόνιμο σημείο αναφοράς για τον συνθέτη στα κατοπινά χρόνια επιστρέφοντας συχνά στο υλικό αυτό, στο οποίο κάθε φορά έδινε καινούργιες διαστάσεις και οπτικές, κυρίως με δυο μεγάλες δισκογραφικές εκδόσεις, τις υπέροχες «Γραμμές των οριζόντων» (1991) και τη ζωντανή ηχογράφηση των δύο αυτών έργων στο Μέγαρο Μουσικής το 2005.
Βασικός ερμηνευτής του δίσκου ήταν ο Γιάννης Κούτρας που είχε ήδη δοκιμαστεί με απόλυτη επιτυχία στο απαιτητικό έργο "Μουσική πράξη στον Μπρεχτ" (1978) ερμηνεύοντας εδώ τα οκτώ από τα έντεκα τραγούδια σε μια οριακή ερμηνεία, από την οποία έκτοτε δεν μπόρεσε ποτέ να απεξαρτηθεί. Δυο τραγούδια - από τα πιο αγαπημένα του δίσκου ("Το μαχαίρι", "Ένας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί") - ερμήνευσε εντυπωσιακά ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ενώ το ομότιτλο λαϊκίζον τραγούδι το απέδωσε η υπέροχη Αιμιλία Σαρρή, η οποία δυστυχώς χάθηκε άδοξα από το προσκήνιο.
Το πανέμορφο εξώφυλλο του δίσκου φιλοτέχνησε ο Αλέκος Φασιανός. Στο εσώφυλλο και οπισθόφυλλο της έκδοσης βρίσκουμε φωτογραφικό υλικό όλων των συντελεστών του δίσκου, αλλά και της τηλεοπτικής σειράς «Πορεία 090», καθώς και τους στίχους των τραγουδιών, τα οποία αντλήθηκαν από τις τρεις ποιητικές συλλογές του Νίκου Καββαδία «Πούσι», «Μαραμπού» και «Τραβέρσο».
(c) LP | Lyra | 1979 | πηγή: d58
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου