Ο τρίτος ψηφιακός δίσκος της Universal από την πολυσήμαντη δισκογραφική τριλογία του 2003 με τις αυθεντικές πρώτες εκτελέσεις των πρώιμων έργων του Μάνου Χατζιδάκι είναι αφιερωμένος στην ιστορική συνεργασία του συνθέτη με το Θέατρο Τέχνης και τον μεγάλο θεατράνθρωπο Κάρολο Κουν, η οποία είχε μακροχρόνια διάρκεια και μερικές εμβληματικές στιγμές υψηλής τέχνης. Εδώ λοιπόν έχουμε δύο συνθέσεις για δύο κλασικά θεατρικά έργα, ένα από το αρχαίο δραματολόγιο κι ένα από το νεότερο ευρωπαϊκό ρεπερτόριο.
Το πρώτο χρονικά έργο είναι η μουσική και τα τραγούδια για την παράσταση "Ο κύκλος με την κιμωλία" βασισμένη στο έργο του Γερμανού ποιητή και δραματουργού Bertolt Brecht (1898-1956) "Ο καυκασιανός κύκλος με την κιμωλία" που γράφτηκε το 1944. Το 1956 ο Μάνος Χατζιδάκις συνέθεσε για λογαριασμό του Θεάτρου Τέχνης έναν σπουδαίο κύκλο τραγουδιών σε ελληνική απόδοση από τον Οδυσσέα Ελύτη. Το έργο καταλαμβάνει τη θέση 12 στην εργογραφία του συνθέτη και στην πρώτη του ηχογράφηση που κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών το 1959 από τη Fidelity τραγούδησε ο Γιώργος Μούτσιος (βαρύτονος) συνοδευόμενος στο πιάνο από τον συνθέτη. Η πρώτη αυτή έκδοση ήταν περιορισμένη σε τέσσερα τραγούδια, ενώ σε μεταγενέστερες εκτελέσεις ακούγονται περισσότερα. Αυτό το πρώτο ηχογράφημα ακούμε στην παρούσα έκδοση του 2003.
Το δεύτερο έργο του δίσκου αποτελεί μια οριακή στιγμή για τη συνθετική πορεία του Μάνου Χατζιδάκι και την κορυφαία στιγμή της συνεργασίας του με τον Κάρολο Κουν. Πρόκειται για τη μουσική που έγραψε για τους "Όρνιθες" (έργο 16), την κλασική ουτοπική κωμωδία του Αριστοφάνη που παρουσιάστηκε στα Μεγάλα Διονύσια το 414 π.Χ. αποσπώντας το 2ο βραβείο. Η παράσταση του Θεάτρου Τέχνης ανέβηκε στις 29 Αυγούστου 1959 σε σκηνοθεσία φυσικά του Καρόλου Κουν και σκηνικά και κοστούμια του Γιάννη Τσαρούχη πάνω στην ευρηματική μετάφραση του Βασίλη Ρώτα που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από το συντηρητικό κατεστημένο της εποχής λόγω των τολμηρών αναγωγών κωμικών στοιχείων του αρχαίου κειμένου στη σύγχρονη πραγματικότητα με αιχμηρές αναφορές στο χώρο της εκκλησίας, αντιδράσεις που έφτασαν ως το ακραίο γεγονός της διακοπής της παράστασης από τον τότε υπουργό προεδρίας Κωνσταντίνο Τσάτσο! Ανάμεσα στους εξοργισμένους θεατές ήταν κι ο μετέπειτα γνωστός θεατρικός κριτικός Κώστας Γεωργουσόπουλος, δεδηλωμένος οπαδός της σχολής Ροντήρη που αντιστρατεύονταν τη δραματική αντίληψη του Καρόλου Κουν!
Πέρα απ' όλα αυτά τα μίζερα πάντως η αλήθεια είναι ότι ο συνθέτης κατέθεσε ένα αριστουργηματικό μουσικό έργο με συναρπαστικές μελωδίες, χειμαρρώδεις χορευτικούς ρυθμούς, εμπνευσμένα οργανικά ιντερμέδια συμφωνικών αποχρώσεων, όλα ιδανικά εναρμονισμένα σε ένα εξαίσιο σύνολο που τολμώ να χαρακτηρίσω ως την κορυφαία στιγμή της ελληνικής μουσικής δημιουργίας του 20ου αιώνα τουλάχιστον στο επίπεδο της επίσημης δισκογραφίας! Ειδικά εκείνο το πολυσύνθετο μέρος της "Παρόδου" με την πλημμυρίδα μουσικών θεμάτων που έχουν στριμωχθεί μέσα σε μόλις επτά λεπτά, είναι μια ανυπέρβλητη στιγμή μουσικής έμπνευσης και ανάτασης που δε βρίσκω ανάλογή της σε άλλο έργο της μουσικής μας φιλολογίας.
Το 1960 η Fidelity εξέδωσε σε δίσκο 45 στροφών extended ένα μέρος της μουσικής του συνθέτη με επτά συνολικά θέματα που περιλαμβάνουν την εντυπωσιακή "Πάροδο" και τα δυο ωραιότερα τραγούδια ("Ω, καλή μου ξανθιά", "Οι κύκνοι"). Τραγουδά και πάλι ο Γιώργος Μούτσιος, ενώ συμμετέχει και ο θίασος του Θεάτρου Τέχνης. Αυτή την πρώτη εγγραφή ακούμε στην παρούσα έκδοση του 2003, αν και, όπως ξέρουμε, πέντε χρόνια αργότερα ο συνθέτης προχώρησε σε αναθεώρηση του έργου για λογαριασμό των μπαλέτων του Μορίς Μπεζάρ και η νεότερη ηχογράφηση του 1964 για την Columbia αποτελεί την ολοκληρωμένη και τελική μορφή του εμβληματικού αυτού αριστουργήματος.
(c) CD | Fidelity, 1959-60 | Universal, 2003 | Πηγή: d58
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου