Σάββατο 15 Ιουνίου 2024

Μάνος Χατζιδάκις: Για μια μικρή λευκή αχιβάδα, Ο κύκλος του CNS (2003)

Σήμερα, 15 Ιουνίου, συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από το θάνατο του μεγάλου συνθέτη Μάνου Χατζιδάκι (1925-1994), ενός από τους διασημότερους Έλληνες του 20ου αιώνα, βραβευμένου άλλωστε και με το όσκαρ τραγουδιού το 1961, πολυσχιδούς προσωπικότητας με ενδιαφέροντα που ξεπερνούσαν τα στενά όρια του τραγουδιού και της μουσικής ταράζοντας κατά καιρούς τα λιμνάζοντα ύδατα στα πολιτιστικά μας πράγματα είτε με το δημιουργικό του έργο, είτε με το οργανωτικό του έργο, αλλά και τη συνεχή του προσπάθεια στην ανάδειξη νέων δημιουργών.
Πριν αποκρυσταλλώσει το οικείο τραγουδοποιητικό του ύφος που γνωρίζουμε από τους εμβληματικούς κύκλους τραγουδιών που άρχισε να παράγει συστηματικά από τις αρχές της δεκαετίας του '60 και παράλληλα με την αδιάλειπτη ενασχόλησή του με τη σκηνική μουσική (θέατρο, κινηματογράφος), ο Μάνος Χατζιδάκις είχε αναπτύξει ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο στο πεδίο της λόγιας μουσικής με συνθέσεις βασισμένες κυρίως στο πιάνο. Η πρώτη λοιπόν δημιουργική του φάση, από το 1947 ως το 1959, είναι αφιερωμένη στη συστηματική σύνθεση τέτοιων έργων, πολλά από τα οποία προορίζονταν είτε για το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, είτε για το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν. Σ' αυτά τα σπουδαία έργα λοιπόν θα επικεντρωθεί το νέο μας αφιέρωμα βασισμένο σε μια εξαιρετική έκδοση του 2003 από τη Universal με τρεις ψηφιακούς δίσκους που καλύπτουν την πρώτη δημιουργική περίοδο του μεγάλου συνθέτη με τις πρώτες αυθεντικές εκτελέσεις των έργων αυτών.
Με αριθμό καταλόγου 1, ως πρώτη δηλαδή επίσημη σύνθεση του Μάνου Χατζιδάκι καταγράφεται το έργο "Για μια μικρή λευκή αχιβάδα", που φέρει τον υπότιτλο: Πρελούδια και χοροί για πιάνο. Το έργο είναι αφιερωμένο στον προσωπικό φίλο και σκηνοθέτη Νίκο Κούνδουρο και γράφτηκε στο διάστημα 1947-1948. Έχει τη μορφή σουίτας χορών (συρτός, τσάμικος, μπάλος, καλαματιανός, σούστα) συνδυασμένων με εμβόλιμα θέματα ελεύθερης ανάπτυξης, όπως το εξαίσιο "Συνομιλία με τον Σεργκέι Προκόφιεφ". Το έργο είχε και διεθνή απήχηση, αφού ο διάσημος Αμερικανός πιανίστας Julius Katchen το συμπεριέλαβε εξαρχής στο ρεπερτόριό του. Το 1957 μάλιστα σε μορφή μπαλέτου παίχτηκε από το Ελληνικό Χορόδραμα σε χορογραφία της Ντόρας Τσάτσου. Στη δισκογραφία πέρασε για πρώτη φορά το 1954 με σολίστ τον Γιάννη Παπαδόπουλο (1908-2002) μαζί με το έργο "Εξι λαϊκές ζωγραφιές" για λογαριασμό της Philips.
Το δεύτερο λόγιο έργο του Μάνου Χατζιδάκι που φιλοξενείται στην παρούσα έκδοση είναι ο περίφημος κύκλος τραγουδιών για φωνή και πιάνο "Ο κύκλος του CNS", έργο αρ.8, που γράφτηκε στο διάστημα 1952-54 πάνω σε ποίηση του συνθέτη με αφορμή το θάνατο ενός φίλου του. Το έργο αφιερώθηκε στον Ισπανό φίλο του Carlo Novi Sanchez, τα αρχικά του οποίου δηλώνονται στο τίτλο του. Αποτελείται από έξι τραγούδια σε φόρμα λιντ με έντονα ελεγειακό περιεχόμενο τόσο στο ποιητικό, όσο και στο μουσικό μέρος. Το έργο πρωτοεκτελέστηκε στη Θεσσαλονίκη το 1959. Τραγούδησε ο βαρύτονος Γιώργος Μούτσιος, ενώ στο πιάνο τον συνόδευσε ο συνθέτης. Η εκτέλεση αυτή δισκογραφήθηκε και εκδόθηκε την ίδια χρονιά σε δίσκο βινυλίου extended και είναι η ίδια που περιέχεται στην παρούσα ψηφιακή και ιδιαίτερα επιμελημένη έκδοση της Philips/Fidelity, η οποία κυκλοφόρησε το 2003 από τον όμιλο Universal.


(c) CD | Philips, 1954 | Fidelity, 1959 | Επανέκδοση: Universal, 2003 | Πηγή: d58

Δεν υπάρχουν σχόλια: