Μάνος Λοΐζος: Γράμματα στην αγαπημένη (1983)

Η μελοποιημένη ποίηση δεν απασχόλησε ιδιαίτερα τον Μάνο Λοΐζο και γιαυτό στην επίσημη δισκογραφία του απουσιάζουν οι ποιητές. Με κάποιες μικρές εξαιρέσεις: Στα χρόνια του '60 είχε ήδη μελοποιήσει δύο ποιήματα του Λόρκα, το "Τραγούδι του δρόμου" με τη φωνή του Γιώργου Μούτσιου (αργότερα το ερμήνευσε κι ο ίδιος) και "Η κιθάρα" με τη φωνή της υπέροχης Σούλας Μπιρμπίλη. Η μόνη ολοκληρωμένη ποιητική του δουλειά ήταν ο κύκλος τραγουδιών Γράμματα στην αγαπημένη σε ποίηση Ναζίμ Χικμέτ που μάλιστα κυκλοφόρησε μετά το θάνατο του συνθέτη.

Ο Τούρκος ποιητής Ναζίμ Χικμέτ (1902-1963) συμβολίζει τον μεγάλο αγωνιστή και επαναστάτη που πέρασε όλη τη ζωή του σε διώξεις, φυλακίσεις και εξορίες. Η ποίησή του έγινε γνωστή στο ελληνικό κοινό με τα Πολιτικά Τραγούδια (1975) του Θάνου Μικρούτσικου, πριν αρχίσουν στη συνέχεια αρκετοί άλλοι συνθέτες να ασχολούνται με το έργο του (Μίκης Θεοδωράκης, Μιχάλης Τρανουδάκης, Ηδύλη Τσαλίκη, Σωτήρης Ρεμπάπης, Θανάσης Πολυκανδριώτης, Χειμερινοί Κολυμβητές). Βασικός μεταφραστής του στην ελληνική γλώσσα στάθηκε ο Γιάννης Ρίτσος κι αυτήν ακριβώς την απόδοση προσπάθησε να αξιοποιήσει με τη δική του μελοποιητική γραφή ο Μάνος Λοΐζος. Είχε ολοκληρώσει τη μελοποίηση αρκετών ποιημάτων συνεργαζόμενος για την τελική μορφή των τραγουδιών του διαδοχικά με τον Νότη Μαυρουδή και τον Νίκο Μαμαγκάκη, χωρίς ωστόσο να μπορέσει τελικά να τα ηχογραφήσει όσο ακόμη βρισκόταν στη ζωή. Και φαίνεται ότι τον παίδευε πολύ η ορχηστρική συνοδεία των τραγουδιών δοκιμάζοντας διάφορους οργανικούς συνδυασμούς με λαούτο, κιθάρες, πιάνο και φυσαρμόνικα. Προόριζε μάλιστα για ερμηνεύτρια τη Μαρία Φαραντούρη, αν και διασώζεται μια πρόχειρη ηχογράφηση με τον Μανώλη Ρασούλη. Το μόνο τελικά που κατάφερε ήταν μια αυτοσχέδια εγγραφή των τραγουδιών με τη δική του φωνή σε απλό κασετόφωνο χρησιμοποιώντας κιθάρα και φυσαρμόνικα.

Αυτό το πρόχειρα ηχογραφημένο σώμα των μελοποιημένων ποιημάτων του Ναζίμ Χικμέτ, συνολικά 14, δισκογραφήθηκε τελικά και κυκλοφόρησε με την πρώτη επέτειο του θανάτου του τον Οκτώβριο του 1983. Ο δίσκος αγκαλιάστηκε αμέσως από το κοινό που δεν έπαψε να αγαπά τη μουσική του Μάνου Λοΐζου. Μελωδίες απλές, γεμάτες λυρισμό κι ευαισθησία, τραγουδισμένες με τη θαυμάσια φωνή του συνθέτη δημιουργούν όντως ένα γοητευτικό ακρόαμα, που εύλογα αναρωτιέται κανείς πόσο πιο συναρπαστικό θα μπορούσε να γίνει, αν είχε πάρει μια τελική και επεξεργασμένη μορφή.

(c) CD | Minos | 1983 | Remaster Edition, 2002 | Πηγή: d58