Αμέσως σχεδόν μετά τον "Μπάλλο" ο Διονύσης Σαββόπουλος ξαναμπήκε στο στούντιο και ετοίμασε έναν ακόμη ευφυή και πρωτότυπο κύκλο τραγουδιών με τίτλο "Το "Βρόμικο Ψωμί" που κυκλοφόρησε το 1972 από τη Lyra και χωρίς αμφιβολία αποτελεί τη φυσική συνέχεια του "Μπάλλου" σε μουσικό και στιχουργικό επίπεδο, αλλά εδώ όλα πια φτάνουν στον υπερθετικό βαθμό! Θα έλεγα μάλιστα ότι με το δίσκο αυτό ολοκληρώνεται η κορυφαία δισκογραφική τριλογία του δημιουργού που ξεκίνησε το 1969 με το "Περιβόλι του τρελού" και συνεχίστηκε με τον "Μπάλλο".
Για μένα "Το βρόμικο ψωμί" είναι αναμφίβολα ο κορυφαίος δίσκος του Διονύση Σαββόπουλου, ένας από τους δέκα καλύτερους της ελληνικής δισκογραφίας στο σύνολό της! Η απόλυτη συμπύκνωση των σαββοπουλικών κωδίκων. Μουσική, ποίηση, ενορχήστρωση, όλα στην ιδανική τους έκφραση. Η μουσική έχει κατακτήσει μερικές ζηλευτές κορυφώσεις με τραγούδια, όπως το "Έλσα σε φοβάμαι" και "Δημοσθένους λέξις". Εδώ και το μνημειώδες "Ζεϊμπέκικο" στην πρώτη του εκδοχή, πριν το απογειώσει η Σωτηρία Μπέλλου. Εδώ το ειρωνικό εμβατήριο "Ολαρία ολαρά" που περιγελά την εξουσία με την προσποιητή παιδική του αφέλεια. Εδώ ξανά παρών ο Bob Dylan με το αριστουργηματικό "Άγγελος εξάγγελος" που αποτολμώ να ισχυριστώ ότι η εκδοχή του Σαββόπουλου υπερβαίνει το πρότυπό της ("The Wicked Messenger")! Κι εδώ, τέλος, το επικό "Μαύρη Θάλασσα" με την αλληγορική αφήγηση και τη σπαρακτική κραυγή "Δεν έχω ήχο, δεν έχω υλικό", ένα τραγούδι-ποταμός, με κυρίαρχο μουσικό μοτίβο βασισμένο στο ζωναράδικο χορό της Θράκης!
Καμιά φορά έτσι που θυμάμαι αμυδρά την αίσθηση που είχα αποκομίσει εκείνα τα χρόνια, όταν πρωτοάκουσα αυτόν το δίσκο, παιδί 14 χρόνων ακόμη, πιάνω τον εαυτό μου να κάνει μια τολμηρή σύγκριση του αντίκτυπου που είχε στο κοινό αυτός ο πρωτοποριακός δίσκος με το σοκ που είχε προκαλέσει στο παρισινό κοινό η πρώτη ακρόαση της ριζοσπαστικής "Ιεροτελεστίας της Άνοιξης" του Στραβίνσκι το 1913, στην καρδιά της belle epoque! Ανοίκεια ίσως η σύγκριση, αλλά τηρουμένων των αναλογιών κάπως έτσι ήχησαν στα αυτιά των ανυποψίαστων ακροατών πρώτα ο "Μπάλλος" και κυρίως "Το βρόμικο ψωμί" στην καρδιά μάλιστα του χουντικού καθεστώτος!
Να προσθέσω ότι στην εκτέλεση του έργου συμμετείχε η νέα παρέα μουσικών του Διονύση που συστήνονταν με το όνομα "Λαιστρυγόνα", αποτελούμενη από τους Βαγγέλη Γερμανό στην ηλεκτρική κιθάρα και τον τζουρά (κάνει και φωνητικά σε κάποια τραγούδια), Θεολόγο Στρατηγό στην ηλεκτρική κιθάρα και το κλαρίνο, Γιώργο Γαβαλά στο μπάσσο και την τρομπέτα, Γιάννη Σπυρόπουλο στη τούμπα και τον Κώστα Καραμήτρο στα ντραμς και τουμπελέκι. Συμμετέχει επίσης η φλαουτίστα Στέλλα Γαδέδη που συμπράττει και στα φωνητικά.
Αξιοσημείωτο, τέλος, ότι στο εμπροσθόφυλλο του δίσκου πέρα από μια φωτογραφία του Διονύση δεν υπάρχει απολύτως κανένα στοιχείο του δίσκου, ούτε τίτλος, ούτε ονόματα! Πρωτοτυπία κι αυτό!
ΥΓ. Ίσως κάποιοι ενοχληθούν με την ορθογραφία της λέξης "βρόμικο" που χρησιμοποιώ, πλην όμως αυτή είναι η σωστή γραφή. Η λέξη "βρώμικος" ετυμολογικά συνδέεται με το ρήμα "βιβρώσκω" (=τρώω) και το ουσιαστικό "βρώσις" (=τροφή)! Καμία σχέση δηλαδή!
(c) LP | Lyra | 1972 | πηγή: d58
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου