Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2020

Μίκης Θεοδωράκης, Μαργαρίτα Ζορμπαλά: Επιβάτης (1981)

Με την κυκλοφορία του δίσκου "Επιβάτης" το 1981 ολοκληρώνεται η πολύχρονη και γόνιμη συνεργασία της υπέροχης (και πανέμορφης) ερμηνεύτριας Μαργαρίτας Ζορμπαλά με τον μεγάλο συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, η οποία ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του '70 με τις αριστουργηματικές "Μπαλάντες", όταν η Μαργαρίτα ήταν μόλις 18 χρονών!
Ο "Επιβάτης" είναι ένας κύκλος τραγουδιών που εκδόθηκε σε δύο παράλληλες εκτελέσεις μέσα στην ίδια χρονιά: Μία με τη Μαρία Φαραντούρη στην Minos με την ευθύνη του ίδιου του συνθέτη και μια δεύτερη με τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά στη Lyra με την ενορχηστρωτική επιμέλεια του Τάσου Καρακατσάνη
Οι στίχοι είναι του Κώστα Τριπολίτη στην πιο παραγωγική του δισκογραφική χρονιά, καθώς μέσα στον ίδιο χρόνο κυκλοφόρησαν, εκτός από τον "Επιβάτη", πολλές άλλες δουλειές του: "Ραντάρ" (Μίκη Θεοδωράκη), "Φράγμα" (Δήμου Μούτση), "Σκουριασμένα χείλια" (Σταμάτη Κραουνάκη), "Πίσω απ' τη Βιτρίνα" (Γιώργου Χατζηνάσιου). Το συνηθίζει ο σπουδαίος αυτός στιχουργός να εμφανίζεται κατά διαστήματα με φούρια και πλούσιο υλικό και στη συνέχεια να εξαφανίζεται για αρκετά χρόνια, μέχρι να επανεμφανιστεί κομίζοντας πάντα κάτι ενδιαφέρον και πρωτότυπο! Στον "Επιβάτη" ο λόγος του Τριπολίτη είναι απόλυτα αναγνωρίσιμος, με αιχμηρές αναφορές στην καθημερινότητα κι ένα λεξιλόγιο σαν εγχειρίδιο που ανατέμνει χωρίς αναισθητικό την κακοδαιμονία και τις παθογένειες της επικαιρότητας. 
Ο Μίκης δεν είχε δυσκολία να παρακολουθήσει τους ρυθμούς αυτού του σκληρού ποιητικού λόγου και να εκμαιεύσει τις κρυφές ευαισθησίες που κρύβονται επιμελώς από κάτω. Το αποτέλεσμα είναι μια σειρά άκρως ενδιαφέροντα τραγούδια απογυμνωμένα σκόπιμα από κάθε μελωδικό ή λυρικό στοιχείο, τα οποία ασφαλώς ανοίγουν καινούργιους δρόμους στην πορεία του ελληνικού τραγουδιού με την ανατολή της νέας δεκαετίας, αλλά και στην προσωπική πορεία του συνθέτη. Μερικά μάλιστα ακούστηκαν πολύ. Όχι τόσο με τη φωνή της Ζορμπαλά, όσο με τη Φαραντούρη. Κι εδώ που τα λέμε, η σύγκριση των δύο εκτελέσεων είναι απολύτως ανισοβαρής, καθώς η Φαραντούρη κερδίζει κατά κράτος τη γλυκιά Μαργαρίτα. Θα έλεγα κιόλας ότι δεν τη βοηθάει και η ενορχηστρωτική οπτική του Καρακατσάνη, ο οποίος ακολούθησε κι εδώ τη δική του μανιέρα που παραπέμπει περισσότερο στο χατζιδακικό πρότυπο.

Προσθέτω μόνο ότι στην εκτέλεση της Lyra μαζί με τη Ζορμπαλά συμμετέχει κι ο καλός λαϊκός (άρα ακατάλληλος) τραγουδιστής Γιάννης Μπογδάνος ερμηνεύοντας δύο τραγούδια.
Διευκρινίζω, τέλος, ότι το έργο γνώρισε και μια τρίτη εκτέλεση το 2014 με τη Φωτεινή Δάρρα, μια μάλλον κακή εκτέλεση που πάντως προκάλεσε τον ανεξήγητο ενθουσιασμό του συνθέτη!

(c) LP | Lyra | 1981 | πηγή: d58

Δεν υπάρχουν σχόλια: