Η Μαρία Φαραντούρη στη Legend: Η ποίηση στο ελληνικό τραγούδι (2003)

Από τη σημαντική παρακαταθήκη της μελοποιημένης ποίησης που κοσμεί το θησαυροφυλάκιο του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού μας αντλήθηκε το περιεχόμενο της 3ης κατά σειρά δισκογραφικής κατάθεσης της Μαρίας Φαραντούρη για λογαριασμό της Legend που κυκλοφόρησε το 2003 σε διπλό ψηφιακό δίσκο. 

Πρόκειται για ζωντανή ηχογράφηση που πραγματοποιήθηκε στο Ηρώδειο ενταγμένη στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών με τη συμμετοχή της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ υπό τη διεύθυνση του γνωστού αρχιμουσικού Ανδρέα Πυλαρινού. 

Η έκδοση μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε μερικές εκλεκτές στιγμές μελοποιημένης ποίησης που αποτελεί ένα πολύ ξεχωριστό και πολυσήμαντο κομμάτι του νεότερου μουσικού μας πολιτισμού, μοναδικό ίσως σε παγκόσμιο επίπεδο, αν λάβει κανείς υπόψιν του τον όγκο και την ποιότητα του μελοποιημένου υλικού που έφερε δυναμικά στα χείλη και του πιο απλού ακροατή κι έκανε οικείους στίχους υψηλής ποίησης, έτσι που σε κάποιες περιπτώσεις να ακούγονται ακόμη και σε στιγμές απλής διασκέδασης ή και ξεφαντώματος! Ε, δεν είναι δα και τόσο συνηθισμένο αυτό το φαινόμενο!

Η Μαρία Φαραντούρη βέβαια είχε εξοικειωθεί με το είδος αυτό από την αρχή της μεγαλειώδους της καριέρας και μοιάζει απολύτως φυσιολογική η απόφασή της να ηχογραφήσει έναν δίσκο αφιερωμένο στη μελοποιημένη ποίηση. Μαζί λοιπόν με τον μουσικό της σύμβουλο Γιώργο Παπαδάκη διαμόρφωσαν ένα πρόγραμμα που καταγράφει τη συμπόρευση ποίησης και μουσικής από την αρχαιότητα ακόμη, με ποιητές όπως η Σαπφώ, ο Ηράκλειτος, ο Επίκουρος και ο Σείκιλος, στον οποίο αποδίδεται το μουσικό θέμα "Επιτάφιος" που αποτελεί ένα σπανιότατο δείγμα αρχαιοελληνικής μουσικής σημειογραφίας, και μέσα από ένα πέρασμα από το δημοτικό μας τραγούδι φτάνει ως τους νεότερους ποιητές μας, τον Ανδρέα Κάλβο, τον Γεώργιο Βιζυηνό, τον Κ.Π. Καβάφη, τον Γιώργο Σεφέρη, τον Γιάννη Ρίτσο, τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Νίκο Καββαδία και φυσικά τον Νίκο Γκάτσο. Ακριβό υλικό με βαριές υπογραφές μεγάλων μας μουσικών, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Θάνος Μικρούτσικος. Διευκρινίζω ότι το τραγούδι "Η πόλις" (ποίηση Καβάφη) αποτελεί τη μοναδική περίπτωση που ο Μίκης Θεοδωράκης προσέγγισε την ποίηση του μεγάλου Αλεξανδρινού ενσωματώνοντας αρχικά το συγκεκριμένο θέμα στην 3η Συμφωνία του, πριν το αυτονομήσει και του δώσει τη μορφή τραγουδιού που ακούμε εδώ.

Η Μαρία Φαραντούρη αποδίδει με απόλυτη σιγουρία και τη γνωστή πια εκφραστική της δύναμη το επιλεγμένο υλικό. Μαζί της οι Άβατον, ο Ζαχαρίας Καρούνης, η Μυρσίνη Κατσιναβάκη και αδελφές Ελένη και Σουλτάνα Βουγιουκλή. Την ενορχήστρωση επιμελήθηκαν ο Γιώργος Παπαδάκης, ο Γιάννης Σαμπροβαλάκης, ο Θωμάς Κοντογεώργης, ο Γιώργος Δεσποτίδης και ο Λευτέρης Καλκάνης. 

Δεν μπορώ πάντως να μην εκφράσω και μια προσωπική ένσταση για το περιεχόμενο του δίσκου. Γιατί θεωρώ ότι ο τίτλος της έκδοσης θα ήταν απόλυτα αντίστοιχος με το περιεχόμενο, αν το επιλεγμένο υλικό κάλυπτε πιο αντιπροσωπευτικά το ευρύτατο μουσικό φάσμα του μελοποιημένου ποιητικού λόγου και δεν είχε περιοριστεί ουσιαστικά σε τρεις μόλις συνθέτες. Υποψιάζομαι ότι σ' αυτή την επιλογή καθοριστική στάθηκε η υποκειμενική (αλλά καταφανώς αυθαίρετη) οπτική του Γιώργου Παπαδάκη, ο οποίος αγνόησε ανεξήγητα πληθώρα σπουδαίων συνθετών μας που μας έχουν χαρίσει υπέροχες μελοποιημένες στιγμές της ποίησής μας. Δεν μπορεί λοιπόν να απουσιάζουν ολοσχερώς δείγματα της δουλειάς ενός Σταύρου Ξαρχάκου, ενός Γιάννη Μαρκόπουλου, ενός Νίκου Μαμαγκάκη, ενός Γιάννη Σπανού, ενός Χρήστου Λεοντή, δημιουργών δηλαδή με βαρυσήμαντη προσφορά στο συγκεκριμένο πεδίο, ενώ έχει περιληφθεί μελοποίηση του ίδιου του Παπαδάκη!

(c) 2CD | Legend | 2003 | Πηγή: d58