Γιώργος Ζαμπέτας: Ένα μικρό πορτρέτο (1960-1973)

Σαν σήμερα, στις 10 Μαρτίου 1992, έφυγε από τη ζωή ένας μεγάλος λαϊκός καλλιτέχνης, χαρισματικός τραγουδοποιός, εξαιρετικός σολίστας του μπουζουκιού κι απολαυστικός διασκεδαστής. Φυσικά ο λόγος για τον αμίμητο και αξεπέραστο στο είδος του Γιώργο Ζαμπέτα (1925-1992), ο οποίος ξεκίνησε ως μπουζουξής στα όψιμα χρόνια του ρεμπέτικου, άρχισε να γράφει δικά του τραγούδια ήδη από το 1953, ενώ μεγαλούργησε κατά την επόμενη δεκαετία με μια υπέροχη σειρά κλασικών τραγουδιών που εξακολουθούν να ακούγονται και να επανεκτελούνται ως τις μέρες μας.

Είναι γνωστό βέβαια ότι ο Γιώργος Ζαμπέτας αφιέρωσε μεγάλο μέρος της μουσικής του δραστηριότητας υπηρετώντας ως μουσικός στη δουλειά άλλων δημιουργών, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Σταύρος Ξαρχάκος, δίπλα στους οποίους λειτουργούσε ως συνδημιουργός των σπουδαίων τραγουδιών τους. Φαίνεται ωστόσο ότι επηρεάστηκε αποφασιστικά από το νέο ήχο που κόμισαν στο ελληνικό τραγούδι αυτοί οι εμπνευσμένοι συνθέτες, πράγμα που έγινε πιο ξεκάθαρο όταν ο ποιητής και στιχουργός Δημήτρης Χριστοδούλου του εμπιστεύτηκε στίχους του, γεγονός που οδήγησε έναν καθαρόαιμο λαϊκό δημιουργό, σαν τον Ζαμπέτα, να αναπροσαρμόσει άρδην το ύφος του και να γράψει μερικά αριστουργηματικά τραγούδια που ξέφευγαν πολύ από το τυπικό ύφος του λαϊκού τραγουδιού κυρίως με τη φωνή της Βίκυς Μοσχολιού, αλλά και άλλων σημαντικών νέων τότε ερμηνευτών, όπως η Μαρινέλλα, ο Τόλης Βοσκόπουλος, ο Πάνος Τζανετής, η Δούκισσα και άλλοι. Θα έλεγα ότι η δεκαετία 1964-1973 υπήρξε η πιο εμπνευσμένη και δημιουργική φάση ολόκληρης της καριέρας του συνθέτη, διανθισμένη και με πολλές κινηματογραφικές εμφανίσεις, όπου συχνά αποκάλυπτε και το πηγαίο ταλέντο του λαϊκού διασκεδαστή με ευρηματικές παρλάτες, αλλά και ξεκαρδιστικά χιουμοριστικά τραγούδια που ερμήνευε ο ίδιος.

Ξεκινώντας από το έτος 1960, όταν κυκλοφόρησε το πρώτο μεγάλο τραγούδι του Ζαμπέτα, η θαυμάσια λαϊκά καντάδα "Ήρθα κι απόψε στα σκαλοπάτια σου", ερμηνευμένη από τον Πέτρο Αναγνωστάκη, και φτάνοντας ως το 1973 με την κυκλοφορία του δίσκου "Μάλιστα κύριε", έφτιαξα ένα μικρό πορτρέτο του συνθέτη με 24 εκλεκτά τραγούδια που έχουν αφήσει εποχή με τις φωνές των Πάνου Τζανετή, Βίκυς Μοσχολιού, Στέλιου Καζαντζίδη, Μαίρης Λίντα, Αλίκης Βουγιουκλάκη, Δημήτρη Παπαμιχαήλ, Μπέμπας Μπλανς, Δούκισσας, Μαρινέλλας και Τόλη Βοσκόπουλου μαζί με τρεις χαρακτηριστικές δικές του ερμηνείες. Οι στίχοι ανήκουν στο συντριπτικό τους ποσοστό στον παλιό συνεργάτη του Χαράλαμπο Βασιλειάδη και κυρίως στον Δημήτρη Χριστοδούλου, με τον οποίο η έμπνευσή του έφτασε στο αποκορύφωμά της ("Δεν έχει δρόμο να διαβώ", "Χωρισμός", ¨Ξημερώματα", Πόρτα κλειστή τα χείλη σου", "Με το βοριά", "Μεσάνυχτα πού να σε βρω", ¨Τι να φταίει").

Το μικρό αυτό πορτρέτο του χαρισματικού συνθέτη περιλαμβάνει ασφαλώς μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές και όμορφες στιγμές του με μια λογική αντιπροσωπευτικότητας των ποικίλων συνεργασιών του, αλλά αναγκαστικά παραμένει ελλιπές αφήνοντας έξω πάμπολλα ακόμη γνωστά και όμορφα τραγούδια του. Ιδού μερικοί τίτλοι κάποιων τέτοιων πασίγνωστων τραγουδιών που θα μπορούσαν άνετα να αποτελέσουν το υλικό μιας δεύτερης ανθολογίας: "Ο μαθητής", "Ο αράπης", Ο κυρ Αλέκος", "Το διάταγμα", "Η μοντέρνα η Αθήνα", "Θεσσαλονίκη", "Ο ξενύχτης", "Μιας πεντάρας νιάτα", "Θα τραγουδήσω για σένα", "Ποιο μονοπάτι να διαβώ", "Αυτοί που φεύγουν κι αυτοί που μένουν", "Μεταξουργείο", "Η βαλίτσα", "Ρωμιός αγάπησε Ρωμιά", "Πατέρα κάτσε φρόνιμα", "Ο Αγαθοκλής", "Το αδιέξοδο" και τόσα άλλα!

(c) EMI Columbia, Philips | 1960-1973 | Πηγή: d58