Δημήτρης Μητροπάνος: Πρώτος προσωπικός δίσκος (1971)

Έχοντας πίσω του ήδη μια πενταετία δισκογραφικής παρουσίας, από το 1967 που ξεκίνησε τις πρώτες του ηχογραφήσεις, ο Δημήτρης Μητροπάνος παρουσίασε το 1971 τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τίτλο το όνομά του: Δημήτρης Μητροπάνος. Ήταν η ίδια χρονιά που του δόθηκε η ευκαιρία να έχει την πρώτη μεγάλη συνεργασία του που αποτέλεσε και το σημαντικότερο εφαλτήριο για την απογείωση της καριέρας του. Φυσικά αναφέρομαι στο δίσκο Άγιος Φεβρουάριος των Δήμου Μούτση και Μάνου Ελευθερίου, ένα δίσκο που σύντομα θα γνωρίσει τεράστια εμπορική απήχηση και θα φέρει τον νεαρό τραγουδιστή στην κορυφή της δημοτικότητας.

Η πρώτη λοιπόν προσωπική δουλειά του Δημήτρη Μητροπάνου ακολουθούσε τη συνήθη πρακτική της εποχής, διαμορφώθηκε δηλαδή με τη λογική της συγκέντρωσης τραγουδιών που ήδη είχαν κυκλοφορήσει στην αγορά σε δίσκους 45 στροφών. Από τα δώδεκα τραγούδια του άλμπουμ τα δέκα προέρχονταν από ηχογραφήσεις της διετίας 1970-1971, ενώ για κάποιο περίεργο λόγο συμπεριλήφθηκαν και δυο τραγούδια αρκετά παλιότερα του Γιώργου Ζαμπέτα ηχογραφημένα το 1967 ("Ο ξενύχτης", "Θεσσαλονίκη"). 

Μεταξύ των τραγουδιών βρίσκουμε και τα δύο όλα κι όλα με την υπογραφή του Άκη Πάνου που ερμήνευσε ο τραγουδιστής ("Το φιλότιμο τ' αντρίκειο", "Γιατί κακούργα πεθερά") ηχογραφημένα και τα δυο το 1971, όχι πάντως από τα καλύτερα του σπουδαίου λαϊκού δημιουργού. Τα υπόλοιπα τραγούδια έχουν μουσική των Σπύρου Παπαβασιλείου και Γιώργου Μανισαλή. Ακούστηκαν περισσότερο τα τραγούδια "Φιλί φιλί σ' ανάστησα", "Ευριπίδης", "Δώσε μου φωτιά", "Ο Αλή Πασάς", καθώς και τα δυο τραγούδια του Γιώργου Ζαμπέτα που προανέφερα.

Στην ψηφιακή επανέκδοση του δίσκου το 1993 το υλικό εμφανίζεται εμπλουτισμένο με έξι ακόμη τραγούδια, όλα επίσης παρμένα από τις 45 στροφές, τα περισσότερα μάλιστα ενσωματωμένα και στη μεταγενέστερη συλλογή Τα 45άρια του Δημήτρη Μητροπάνου (1995). Μεταξύ αυτών και το αγαπημένο "Καμαρούλα μια σταλιά" των Μίμη Πλέσσα και Λευτέρη Παπαδόπουλου, το οποίο έγινε γνωστότερο με την εκτέλεση του Γιάννη Πουλόπουλου, αλλά ομολογουμένως και η ερμηνεία του Δημήτρη Μητροπάνου είναι πολύ ενδιαφέρουσα.

Δημήτρης Μητροπάνος: Τα 45άρια του Μητροπάνου (1995)

Σαν σήμερα, στις 2 Απριλίου 1948, ήρθε στη ζωή ο σημαντικός λαϊκός τραγουδιστής Δημήτρης Μητροπάνος, ο οποίος μάλιστα έφυγε πρόωρα από τη ζωή πάλι το μήνα Απρίλη και συγκεκριμένα στις 17 Απριλίου 2012 έχοντας μόλις συμπληρώσει τα 64 χρόνια ζωής. Η καταγωγή του ήταν από τα Τρίκαλα, αλλά σε νεαρή ηλικία βρέθηκε στην Αθήνα και ήταν μόλις στα 17 του, όταν πρωτοανέβηκε στο λαϊκό πάλκο ξεκινώντας μια μακριά και πολύ γόνιμη καριέρα. 

Η πρώτη του ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε το 1967 με το τραγούδι "Χαμένη γη" του Βασίλη Κουμπή, το οποίο έμεινε ανέκδοτο, αφού το βρήκε το απριλιανό καθεστώς και δεν επέτρεψε την κυκλοφορία του. Ο μεγάλος του μαικήνας πάντως στάθηκε ο πάντα γενναιόδωρος Γιώργος Ζαμπέτας, με τον οποίο τελικά μπήκε επίσημα στη δισκογραφία ηχογραφώντας αρκετά τραγούδια για τις 45 στροφές, πριν αρχίσει κι αυτός να παρουσιάζει προσωπικούς δίσκους από τις αρχές της επόμενης δεκαετίας και να συνεργάζεται με εκλεκτούς συνθέτες του λαϊκού ή "έντεχνου" πανταγράμμου, όπως ο Δήμος Μούτσης, ο Γιώργος Κατσαρός, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Τάκης Μουσαφίρης, ο Σπύρος Παπαβασιλείου, ο Γιώργος Χατζηνάσιος, ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάριος Τόκας, ο Γιάννης Σπανός, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου και πολλοί άλλοι.

Κατά το διάστημα λοιπόν 1967-1971 ο Δημήτρης Μητροπάνος ηχογράφησε περισσότερα από 30 τραγούδια για τις 45 στροφές συνεργαζόμενος με διάφορους λαϊκούς δημιουργούς, πολλά από τα οποία γνώρισαν αρκετή επιτυχία κι έκαναν γνωστό το όνομά, αν και η ευρεία αναγνώριση θα έρθει την επόμενη δεκαετία. Εικοσιτέσσερα συνολικά τραγούδια αυτής της περιόδου συγκεντρώθηκαν σε ένα διπλό αναλογικό άλμπουμ που κυκλοφόρησε το 1995 με τίτλο Τα 45άρια του Δημήτρη Μητροπάνου και υπότιτλο: 24 Κλασικές και σπάνιες ερμηνείες. Τη μουσική υπογράφουν οι: Γιώργος Ζαμπέτας, Θόδωρος Δερβενιώτης, Γιώργος Μανισαλής, Βασίλης Κουμπής, Λυκούργος Μαρκέας, Γιώργος Κατσαρός, Γιάννης Σπανός, Μίμης Πλέσσας, Ζακ Ιακωβίδης, Γιώργος Κοινούσης και Σπύρος Παπαβασιλείου. Άγουρη ακόμη η φωνή του, ξεχωρίζουν ωστόσο οι ερμηνείες του στα τραγούδια: "Δώσε μου φωτιά", "Ο Ευριπίδης", "Ο Αλή Πασάς", "Φιλί φιλί σ' ανάστησα" και σε παράλληλη εκτέλεση με τον Γιάννη Πουλόπουλο τα κλασικά: "Καμαρούλα μια σταλιά" και "Δε σου γύρεψα μαχαίρι".

Τα τραγούδια του Απρίλη

Πρώτη του Απρίλη σήμερα και η άνοιξη πια έχει προχωρήσει για τα καλά, πότε με τις ζωογονητικές λιακάδες της και πότε μ' αυτές τις ευεργετικές βροχούλες που διαμορφώνουν ένα γοητευτικά όμορφο σκηνικό. Ο Απρίλης είναι ένας έντονα καλλιτεχνικός μήνας, αφού στη διάρκειά του γεννήθηκαν πολλοί άνθρωποι του τραγουδιού μας, όπως ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Γιάννης Καλατζής, η Λίτσα Διαμάντη, ο Κώστας Σμοκοβίτης, ο Ηλίας Λιούγκος, η Ελένη Τσαλιγοπούλου και ο Δημήτρης Μπάσης. Μέσα στο μήνα αυτό έφυγαν κιόλας από κοντά μας αρκετοί καλλιτέχνες, όπως ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Μάριος Τόκας, η Ρένα Κουμιώτη και ο Νίκος Παπάζογλου. Η μοίρα το 'φερε επίσης κάμποσοι άλλοι άνθρωποι του τραγουδιού μας να γεννηθούν και να φύγουν από τη ζωή μέσα στον Απρίλη, όπως ο Απόστολος Καλδάρας, ο Βασίλης Δημητρίου, ο Δημήτρης Λάγιος και ο Δημήτρης Μητροπάνος.

Ο Απρίλης είναι η καρδιά της άνοιξης κι ένας μήνας πολυτραγουδισμένος μαζί με το αδερφάκι του τον Μάη που ακολουθεί. Το ελληνικό τραγούδι λοιπόν έχει αντλήσει την έμπνευσή του σε πάμπολλες περιπτώσεις από το μήνα αυτό συνδέοντάς τον άλλοτε με την ανέμελη χαρά της νιότης και της ανθοφορίας της φύσης, άλλοτε με τα αθώα ψεματάκια της Πρωταπριλιάς, άλλοτε με τη μεγάλη γιορτή της Ανάστασης κι άλλοτε με λιγότερο ευχάριστες ή ακόμη και σκοτεινές στιγμές, όπως η δυσάρεστη επέτειος του απριλιανού πραξικοπήματος. 

Από το μεγάλο περιβόλι λοιπόν του ελληνικού τραγουδιού έχω κορφολογήσει 25 εκλεκτά λουλούδια, 25 όμορφα ελληνικά τραγούδια που μιλούν για τον Απρίλη σε όλες του τις εκφάνσεις, πότε με χαρούμενη διάθεση και πότε με μια δόση μελαγχολίας. Έδωσα στη συλλογή το λιτό τίτλο: Τα τραγούδια του Απρίλη. Λίγο πολύ όλοι οι συνθέτες μας κάποια στιγμή βρέθηκαν να γράφουν μελωδίες για τον Απρίλη. Έτσι στη συλλογή αυτή που καλύπτει ένα χρονικό ορίζοντα μισού περίπου αιώνα (1962-2011) μπορεί να βρει κανείς τις υπογραφές πολλών μεγάλων ή λιγότερο προβεβλημένων δημιουργών. Ιδού ο κατάλογος: Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις, Γιάννης Μαρκόπουλος, Απόστολος Καλδάρας, Γιώργος Μητσάκης, Σταύρος Κουγιουμτζής, Μάνος Λοΐζος, Δήμος Μούτσης, Λίνος Κόκοτος, Γιάννης Γλέζος, Βασίλης Δημητρίου, Μιχάλης Τερζής, Βασίλης Κουμπής, Γιώργος Γιαννουλάτος, Νίκος Τάτσης, Λένα Πλάτωνος, Λουδοβίκος των Ανωγείων, Παντελής Θαλασσινός, Γιώργος Ανδρέου και Ορφέας Περίδης. Και φυσικά ονόματα εκλεκτών ποιητών μας, όπως ο Διονύσιος Σολωμός, ο Κωστής Παλαμάς, ο Κώστας Καρυωτάκης και ο Ανδρέας Αγγελάκης, ή στιχουργών μας, όπως: Νίκος Γκάτσος, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Άκος Δασκαλόπουλος, Ηλίας Κατσούλης, Φώντας Λάδης, Αργύρης Βεργόπουλος, Ερρίκος Θαλασσινός, Γιώργος Σκούρτης και άλλοι. Και βέβαια μερικές από τις πιο ξεχωριστές φωνές, όπως: Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Βίκυ Μοσχολιού, Γιάννης Πουλόπουλος, Γιώργος Ζωγράφος, Πόπη Αστεριάδη, Γιάννης Καλατζής, Γιώργος Νταλάρας, Νίκος Ξυλούρης, Χάρις Αλεξίου, Άννα Βίσση, Νένα Βενετσάνου και άλλοι. Για εξώφυλλο της συλλογής διάλεξα ένα ζωγραφικό πίνακα του Γιάννη Τσαρούχη που εικονίζει τον μήνα Απρίλιο.