Γιάννης Μαρκόπουλος: Χρονικό (1970)

Το "Χρονικό" (Philips, 1970) αποτελεί, μαζί με τη "Θητεία", ένα από τα δύο σημαντικότερα έργα που μας έχει προσφέρει ο Γιάννης Μαρκόπουλος και χωρίς αμφιβολία μία από τις ακλόνητες κορυφώσεις του ελληνικού τραγουδιού στο σύνολό του!

Πρόκειται για έναν κύκλο τραγουδιών με την απόλυτη έννοια του όρου, όπου κάθε τραγούδι αποτελεί αναπόσπαστο κρίκο μιας αδιάσπαστης αλυσίδας σε επίπεδο ποιητικής και μουσικής ενότητας. Είναι δηλαδή ένα αληθινό "έργο" που ορίζει τα πράγματα είτε ως το τέλος μιας εποχής είτε ως αφετηρία μιας καινούργιας. Στην προσωπική πορεία του συνθέτη το έργο οριοθετεί την αφετηρία της πιο δημιουργικής του περιόδου, αυτής που χαρακτηρίζεται από την κινητήρια αρχή της "επιστροφής στις ρίζες", πάνω στην οποία έχτισε την ακριβή του προσφορά με τις μεγάλες του δημιουργίες μέσα στη δεκαετία που ξεκινούσε. 
Αλλά και για τον Κ.Χ. Μύρη, πρώην Κώστα Γεωργουσόπουλο, που έγραψε τους σπουδαίους στίχους ποιητικών προδιαγραφών αυτού του έργου, είναι επίσης η αφετηρία μιας άλλης στιχουργικής γραφής, πολύ πιο μεστής και βαθυστόχαστης σε σχέση με τα απλά νεοκυματικά τραγουδάκια που σκόρπια είχε δώσει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ο λόγος του είναι πια άμεσα και βαθιά ελληνικός εμποτισμένος από τα διαχρονικά νάματα των λογοτεχνικών του εκφάνσεων. Παρακολουθεί την πολύπλαγκτη διαδρομή του ελληνισμού μέσα στο χρόνο ανατρέχοντας στις μυθικές του απαρχές και εστιάζοντας περισσότερο στις πιο χαρακτηριστικές στιγμές της νεότερης ιστορίας του, ιδιαίτερα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και μέχρι τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια.

Και φυσικά το "Χρονικό" πιστώνεται και την πρώτη "εμφάνιση" στο προσκήνιο του έντεχνου τραγουδιού μιας φωνής που έμελλε να σημαδέψει ανεξίτηλα τη μεγάλη εκείνη δεκαετία και να καταγραφεί οριστικά ως μία από τις μεγαλύτερες του περασμένου αιώνα, αυτής του Νίκου Ξυλούρη. Ο μυθικός Ψαρονίκος εισέβαλε ορμητικά με τα τραγούδια του "Χρονικού" στις καρδιές ολονών μας και θρονιάστηκε πια εκεί για τα καλά! Με τον Μαρκόπουλο θα μας προσφέρει άφθονες μαγικές ηχητικές εμπειρίες, από τα "Ριζίτικα" που ακολούθησαν αμέσως μετά, μέχρι τους "Ελεύθερους Πολιορκημένους" του 1977. 

Βέβαια δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι στο δίσκο τραγουδά και η υπέροχη Μαρία Δημητριάδη συνεχίζοντας τη σημαντική της συνεργασία με τον συνθέτη μετά τον "Ήλιο τον Πρώτο" της προηγούμενης χρονιάς. Μάλιστα αυτή ερμηνεύει το "Λιονταρόπουλο" που είναι το πιο αγαπημένο μου τραγούδι από το έργο, αλλά και το ωραιότατο "παλαιομοδίτικο" βαλς "Το Καφενείον Η Ελλάς" που γνώρισε αρκετές μεταγενέστερες επανεκτελέσεις, χωρίς φυσικά να μπορώ να αγνοήσω τα επικά μεγαλουργήματα "Ο Γίγαντας" και "Ήταν ο τόπος μου", που ερμηνεύει συγκλονιστικά ο Νίκος Ξυλούρης. Το εξώφυλλο σχεδίασε ο ζωγράφος Δημήτρης Μυταράς.

ΥΓ. Διευκρινίζω ότι η πλήρης εκδοχή του έργου περιλάμβανε ακόμη δύο κομμάτια που δεν μπήκαν στην έκδοση του 1970 λόγω της λογοκρισίας της χούντας. Πρόκειται για τα κομμάτια: "Μια νύχτα στα Μεσόγεια", "1945. Σαν τέλειωσε ο πόλεμος". Θα τα βρείτε σε ξεχωριστή ανάρτηση, εδώ: https://diskovolos58.blogspot.com/2019/10/blog-post.html

(c) LP | Philips | 1970 | πηγή: d58