Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου: Σμάλτο (1996)

Πάντα είχα την απορία πώς βλέπουν οι καλλιτέχνες της λόγιας μουσικής τους υπηρέτες του λαϊκού τραγουδιού, αυτούς που χτίζουν την καριέρα τους με απλά καθημερινά ή και πιο απαιτητικά "έντεχνα" τραγούδια, συνθέτες, στιχουργούς, σολίστες, ερμηνευτές. Κι αναρωτιέμαι συχνά αν ένας κλασικός συνθέτης, ένας άριστος σολίστας του πιάνου ή του βιολιού είναι σε θέση να γράψει ένα απλό τραγουδάκι που να έχει απήχηση στον κόσμο και να πιάνει το σφυγμό της εποχής. Η αλήθεια είναι ασφαλώς ότι αυτό δεν το βλέπουμε συχνά, ίσως γιατί η ωδειακή μουσική καλλιέργεια δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για την πηγαία ανάπτυξη του μουσικού ενστίκτου μέσα από την τριβή με τους χώρους της λαϊκής διασκέδασης, αλλά και μέσα από τη γνώση των λαϊκών δρόμων. 

Κι όμως, όσο κι αν ο διάσημος Έλληνας σολίστ του βιολιού Λεωνίδας Καβάκος έχει εκφραστεί με άκρως υποτιμητικό τρόπο για το λαϊκό τραγούδι (και για την ελληνική κουλτούρα γενικότερα), στην πραγματικότητα δεν είναι κάτι αδιανόητο, αφού έχουμε πάμπολλα παραδείγματα ανθρώπων της λόγιας μουσικής που μπόρεσαν, ενίοτε μάλιστα με μεγάλη επιτυχία, να υπηρετήσουν και το απλό τραγούδι. Θυμίζω την περίπτωση του λόγιου συνθέτη Γιάννη Κωνσταντινίδη που υπήρξε από τους κορυφαίους δημιουργούς του ελαφρού τραγουδιού ως Κώστας Γιαννίδης! Θυμίζω φυσικά τον μεγάλο Μίκη Θεοδωράκη που ξεκίνησε ως λόγιος συνθετης και στη συνέχεια έγινε ο στυλοβάτης του λεγόμενου "έντεχνου" λαϊκού τραγουδιού. Κι ο Σταύρος Κουγιουμτζής είχε άρτιες σπουδές κλασικού πιάνου, αλλά ο βιοπορισμός τον οδήγησε στο τραγούδι με τα λαμπρά αποτελέσματα που γνωρίζουμε. Κάτι ανάλογο συνέβη και με τον Δήμο Μούτση που είχε σπουδές κλασικού βιολιού. Και φυσικά ο Θάνος Μικρούτσικος που μοίρασε τη δημιουργική του δράση σε πολλά μουσικά πεδία, μεταξύ των οποίων και ο χώρος της λόγιας μουσικής. 

Αν το καλοσκεφτούμε λοιπόν, τελικά οι περιπτώσεις είναι πολύ περισσότερες απ' όσες θα μπορούσαμε να φανταστούμε. Και σε μια τέτοια περίπτωση θέλω να σταθώ στο μικρό αφιέρωμα που ξεκινώ σήμερα. Πρόκειται για την περίπτωση της διακεκριμένης κλασικής πιανίστριας Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου, κόρης της σπουδαίας Τερψιχόρης Παπαστεφάνου που έγραψε τη δική της ιστορία με την περίφημη Χορωδία Τρικάλων. Η Αλεξάνδρα γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1957 και είχε ολοκληρωμένες μουσικές σπουδές στο Ωδείο Αθηνών, αλλά και στη Μόσχα, τη Βουδαπέστη και την Αμερική, ενώ στο πιάνο είχε διάσημους δασκάλους, μεταξύ των οποίων ο Γκιόρκι Σέμποκ και ο Άλφρεντ Μπρέντελ. Έχει δώσει αμέτρητα ρεσιτάλ πιάνου στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ από το 1986 έχει χτίσει ένα σημαντικό ρεπερτόριο ηχογραφήσεων με έργα Galuppi, Bach, Mozart, Schumann, αλλά και Γιάννη Α. Παπαϊωάννου, Γιώργου Σισισλιάνου και Βαγγέλη Κατσούλη.

Η συνεχής αυτή δισκογραφική δραστηριότητα στο πεδίο της λόγιας μουσικής δεν την εμπόδισε να ανοίξει και κάποιες μικρές, αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες παρενθέσεις, για να μας δώσει δύο (μέχρι στιγμής) προσωπικές της δουλειές στο χώρο του απλού τραγουδιού. Η πρώτη έχει τίτλο "Σμάλτο" και εκδόθηκε από τη Lyra το 1996, όταν ήδη είχε φτάσει στα 40 της χρόνια. Πρόκειται ασφαλώς για μια όμορφη δουλειά με δέκα τραγούδια σε δική της μουσική και στίχους, αλλά και ενορχήστρωση. Απλές δροσερές μελωδίες και ρυθμικά θέματα που ενσωματώνουν στοιχεία ποπ, τζαζ, έντεχνου και φολκ τραγουδιού. Ακούγονται πολύ ευχάριστα και θα έλεγα ότι κινούνται στο ύφος μιας Λένας Πλάτωνος ή ενός Στάμου Σέμση. Η ίδια ερμηνεύει τρία τραγούδια, άλλα τρία ο Γιώργος Ασλάνης, ενώ η υπέροχη Δάφνη Πανουργιά ερμηνεύει τέσσερα τραγούδια. Η ενορχήστρωση είναι λιτότατη με ένα έως τρία ή τέσσερα όργανα, όπως πιάνο, κλασική κιθάρα, σαξόφωνο , ηλεκτρικό μπάσο και ντραμς. Φυσικά πιάνο παίζει η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου.

(c) CD | Lyra | 1996 | Πηγή: d58