Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2020

Στ. Κουγιουμτζής, Χάρις Αλεξίου: Λαϊκές Κυριακές (1976)


Μετά τα μέσα της δεκαετίας του '70, έχοντας ήδη πίσω της μερικές εκλεκτές συμμετοχές σε σημαντικούς δίσκους, η Χάρις Αλεξίου αρχίζει την αυτόνομη πορεία της στο τραγούδι ηχογραφώντας μια σειρά προσωπικών δίσκων που την ανεβάζουν στην κορυφή του ελληνικού πενταγράμμου. 
Πέρα από τις πολυσυλλεκτικές προσωπικές της δουλειές, ξεχωρίζουν και οι συνεργασίες της με τρεις διαφορετικούς συνθέτες ως αποκλειστικούς δημιουργούς των αντίστοιχων δίσκων. Έχουμε παρουσιάσει ήδη τη σπουδαία συνεργασία της με τον Μάνο Λοΐζο στα "Τραγούδια της Χαρούλας" (1979) κι απομένει να δούμε τις άλλες δύο, πρώτα με τον Σταύρο Κουγιουμτζή και στη συνέχεια με τον Αντώνη Βαρδή.
Όταν λοιπόν το 1976 η Χάρις Αλεξίου συναντήθηκε με τον Σταύρο Κουγιουμτζή στο δίσκο "Λαϊκές Κυριακές", βρισκόταν κιόλας στο ζενίθ μιας εντυπωσιακής πορείας στο τραγούδι κι ας μην είχαν περάσει παρά μόλις 4 χρόνια από την πρώτη της εμφάνιση με τη "Μικρά Ασία" του Απόστολου Καλδάρα! Τον προηγούμενο χρόνο είχε κυκλοφορήσει ο πρώτος προσωπικός της δίσκος ("Δώδεκα λαϊκά τραγούδια"), ενώ το 1976 είχε βγει κιόλας ο δεύτερος. Με τους δίσκους αυτούς είχε προβάλει ένα πρόσωπο με έντονα λαϊκά και εξωστρεφή χαρακτηριστικά, ιδιαίτερα μέσα από την πολύ πετυχημένη αναβίωση παλιών λαϊκών τραγουδιών της σμυρνέικης σχολής. Έτσι, έμοιαζε φυσικό να ακολουθήσει μια ανάλογη συνέχεια, πράγμα που προφανώς εξυπηρετούσε και τις επιδιώξεις της δισκογραφικής εταιρίας. 
Με τον Σταύρο Κουγιουμτζή η Χαρούλα είχε κιόλας μια μικρή συνεργασία νωρίτερα, όταν το 1973 είχαν ηχογραφήσει ένα 45άρι με τα τραγούδια "Έφυγε το τρένο" και "Σαν λουλούδι τσακισμένο" που πάντως δε γνώρισαν επιτυχία. Αυτή τη φορά όμως το νέο τους ραντεβού ήταν πιο αποφασιστικό και τα δώδεκα τραγούδια του δίσκου "Λαϊκές Κυριακές" γνώρισαν ευρεία απήχηση στο κοινό και τραγουδήθηκαν πολύ. Κι αυτό, γιατί ο συνθέτης φρόντισε να αξιοποιήσει απόλυτα τα ερμηνευτικά χαρακτηριστικά της Χαρούλας, είτε στο ύφος του εξωστρεφούς χορευτικού  ρυθμού, είτε και στο επίπεδο της μελωδικής λαϊκής μπαλάντας που ήδη ο συνθέτης έδειξε ότι μπορούσε να γράψει, όπως είδαμε στις πολύ πετυχημένες προηγούμενες δουλειές του με τον Γιώργο Νταλάρα. 
Μια σειρά χαμηλόφωνες μπαλάντες λοιπόν έδιναν τον τόνο στην ευαίσθητη πλευρά της τραγουδίστριας, την οποία εμφανώς και η ίδια επιθυμούσε να προβάλει. Ανάμεσά τους τα θαυμάσια τραγούδια: "Σου στέλνω χαιρετίσματα", "Χρόνια σαν βροχή", "Φύγανε τα χρόνια", "Πηνελόπη" και προπάντων το εξαίσιο "Θάταν 12 του Μάρτη", ένα σχεδόν προφητικό τραγούδι, καθώς αυτή ήταν και η ημερομηνία που ο έφυγε από κοντά μας ο συνθέτης το 2005! 

Οι στίχοι των τραγουδιών ανήκουν σε μερικούς από τους σημαντικότερους εκφραστές του χώρου, όπως ο Λευτέρης Παπαδόπουλος και ο Μάνος Ελευθερίου, και οι δυο στα πιο "πιασάρικα" τραγούδια του δίσκου, ο Μιχάλης Μπουρμπούλης και ο Άκος Δασκαλόπουλος. Σε όλα τα τραγούδια η ερμηνεία της Χαρούλας είναι έξοχη, αποδίδοντας με υποδειγματική εκφραστικότητα και τις στιγμές που το κέφι ξεχειλίζει, αλλά και τις υπέροχες τρυφερές στιγμές του δίσκου.

(c) LP | Minos | 1976 | Πηγή: d58

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ένας άνισος δίσκος. Ό,τι αξίζει περισσότερο είναι τα 3 τραγουδια του Μιχάλη Μπουρμπούλη κυρίως και οι άλλες δυο μπαλάντες κάπως. Τα άλλα είναι εξωστρεφή και με την αρνητική έννοια του όρου. Σουξεδιάρικα κοινώς. Και είναι ο χειρότερος δίσκος του Κουγιουμτζή την εποχή εκείνη. Η Αλεξίου άλλωστε έχει πει ότι είχε απογοητευτεί από τα τραγούδια που της έδωσε. Περίμενε σαν τα Ο ουρανός φεύγει βαρύς και το Κάπου νυχτώνει που είχε πει ο Νταλάρας.

Άαβας / d58 είπε...

Δεν μπορώ να συμφωνήσω με μια τέτοια ισοπεδωτική και άδικη κριτική του δίσκου. Ασφαλώς και δεν είναι ο "ο χειρότερος δίσκος του Κουγιουμτζή", πρώτα πρώτα γιατί κανένας δίσκος του Κουγιουμτζή δεν είναι κακός, ώστε να χωράει ο συγκριτικός βαθμός που έβαλες, και δεύτερον γιατί είναι ένας κλασικός δίσκος στο τυπικό ύφος του συνθέτη, με υπέροχες μελωδίες και στέρεους λαϊκούς ρυθμούς.
Το να αποδίδεις στα εξωστρεφή τραγούδια την "αρνητική έννοια του όρου" το θεωρώ απλώς υπερβολή και μονομέρεια, γιατί τότε προφανώς τα ίδια θα πρέπει να πει κανείς για τα ουκ ολίγα ανάλογα τραγούδια του Λοΐζου στα "Τραγούδια της Χαρούλας". Γιατί όχι δηλαδή; Εγώ λέω ΟΧΙ! Και για τους δύο δίσκους.
Γνωρίζω πάντως ότι πράγματι η Αλεξίου έχει εκφράσει κάποια στιγμή την άποψη που λες, αλλά δε νομίζω πως υπολόγιζε ποτέ να της γράψει τραγούδια σαν το "Ο ουρανός φεύγει βαρύς", όχι γιατί δεν μπορούσε, αλλά γιατί η φωνή της δεν ήταν για τέτοια τραγούδια. Κατά τη γνώμη μου πάντως, αποτελεί αγνωμοσύνη εκ μέρους ενός τραγουδιστή να μη νιώθει καταϋποχρεωμένος απέναντι σε έναν συνθέτη που του έδωσε διαμάντια σαν το "Φύγανε τα χρόνια" ή το "Θα 'ταν 12 του Μάρτη". Και τα δυο είναι από τα ωραιότερα τραγούδια ολόκληρης της καριέρας της Αλεξίου! Και μόνο γι' αυτά τα δύο τραγούδια ο δίσκος δικαιώνεται και με το παραπάνω!

John80K είπε...

Ίσως να είναι λίγο άδικο το ο χειρότερος δίσκος για έναν συνθέτη σαν τον Κουγιουμτζή, παρόλα αυτά όμως βρίσκω ότι οι άλλοι της ίδιας εποχής είναι καλύτεροι.Τραγουδια σαν το Έφτιαξα εφταιξα ή ακόμα και το Τα μαύρα κοροϊδεύεις που ακούστηκε αρκετά
θεωρώ ότι απλά προσπαθούν να συντηρήσουν ο,τι κατέκτησαν σε επίπεδο πωλήσεων η Γκαρσονα ή η Δημητρούλα. Τώρα σε αυτό τον δίσκο βρίσκονται τουλάχιστον 2 αριστούργημα κι αυτό τον σώζει στην τελική. Αλλά σίγουρα είναι άνισος. Και μίας και τον συγκρίνεις με τον εμβληματικό δίσκο Τα τραγούδια της Χαρούλας εδώ δεν υπάρχουν 2 αριστουργήματα, αλλά 2 που ΔΕΝ είναι αριστουργήματα. Τι σχέση έχει το Τρεις η ώρα νύχτα ας πούμε με τον Φαντάρο ή το Γύφτισσα τον εβυζαξε;; Όπως και να χει ευχαριστώ για την απάντηση στο προηγούμενο σχόλιο.

Άαβας / d58 είπε...

@John80K
Αγαπητέ φίλε, δε διαφωνώ, αν και δε συμφωνώ πλήρως με την προσέγγισή σου. Έτσι κι αλλιώς δεν είναι και τόσο θεμιτό να συγκρίνουμε δύο διαφορετικούς συνθέτες, έστω κι αν η πορεία τους κάποια στιγμή τέμνεται με κοινούς ερμηνευτές τραγουδιών τους.
Γεγονός πάντως είναι ότι ο αγαπημένος Μάνος Λοΐζος μας έδωσε καμιά εκατοστή τραγούδια όλα κι όλα, από τα οποία δεν μπορείς να πετάξεις κανένα! Αυτό είναι κάτι μοναδικό. Είναι επίσης γεγονός ότι ο Μάνος ήταν τόσο σεμνός, ώστε δε δίσταζε να δηλώνει ότι προσπαθούσε να μοιάσει με τον Κουγιουμτζή και να μπορέσει να γράψει τραγούδια τόσο ωραία σαν τα δικά του! Οι καλλιτέχνες έχουν συχνά διαφορετικά αξιολογικά κριτήρια από τα δικά μας και τα βλέπουν διαφορετικά. Κάπου διάβασα (ή άκουσα;) τον Αντώνη Καλογιάννη μιλώντας για την καριέρα του να αναφέρεται τελείως απαξιωτικά για τα τραγούδια του Μούτση που είπε στον υπέροχο δίσκο "Συνοικισμός Α"! Αν είναι δυνατόν! Και μου φαίνεται το ίδιο με τη γνώμη της Χαρούλας για τα τραγούδια του Κουγιουμτζή, αντί να νιώθει ευγνώμων - νομίζω εγώ - που της χάρισε μερικά από τα ωραιότερα της καριέρας της!
Όσο για τη σύγκριση με τον αντίστοιχο δίσκο του Λοΐζου, ισχύουν αυτά που είπα παραπάνω, αλλά αν πρέπει ντε και καλά να τα βάλουμε δίπλα στα τραγούδια του Κουγιουμτζή, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι και οι δύο κύκλοι είναι ισάξιοι και απόλυτα ταιριαστοί για τα φωνητικά χαρακτηριστικά της Χαρούλας. Και οι δυο δίσκοι έχουν εξωστρεφή και πιασάρικα κομμάτια (σ' αυτά προτιμώ τα κομμάτια του Λοΐζου) και οι δυο έχουν ζεϊμπέκικα (ισοδύναμα λίγο πολύ και σημειωτέον ότι ποτέ δεν είχα κάποια αδυναμία στο "Φαντάρο" που το βρίσκω εντελώς συμβατικό τραγούδι) και οι δυο έχουν θεσπέσιες μπαλάντες (με ένα προβάδισμα στις μπαλάντες του Κουγιουμτζή).
Αν λοιπόν θέλουμε οπωσδήποτε να βρούμε ψεγάδια στον συνθέτη, ας τα αναζητήσουμε σε επόμενους δίσκους του και κυρίως στους δισκους με τη Μοσχολιού και τον Μητροπάνο. Όλοι οι υπολοιποι είναι εκλεκτοί και αντάξιοι του κορυφαίου δημιουργού.