Η Δανάη Καρά παίζει έργα για πιάνο του Μάνου Χατζιδάκι (1996)

Από την ιταλική δισκογραφική εταιρία Agora κυκλοφόρησε το 1996 αυτός ο εξαιρετικός δίσκος, που περιλαμβάνει τέσσερα σημαντικά έργα για Πιάνο του Μάνου Χατζιδάκι, δυο χρόνια μετά το θάνατό του, παιγμένα από τη σπουδαία Ελληνίδα σολίστ Δανάη Καρά. Είναι ένας δίσκος που αναδεικνύει με τρόπο αποστομωτικό το ξεχωριστό ταλέντο του μεγάλου συνθέτη στην καθαρή μουσική με λόγια χαρακτηριστικά. Και δεν είναι λίγες οι εκτελέσεις και ηχογραφήσεις αυτών των έργων σε αμιγή προγράμματα κλασικής μουσικής, ακόμη κι από διάσημους ερμηνευτές, όπως η Martha Argerich.

Το ύφος και η αισθητική γραμμή των έργων δεν έχουν ανάλογο προηγούμενο στην ελληνική μουσική. Ενώ θεματολογικά ο συνθέτης πατάει γερά πάνω σε στέρεες ελληνικές βάσεις, όπως άλλωστε μαρτυρούν και πολλοί τίτλοι των κομματιών, αισθητικά τα πρότυπα του συνθέτη παραπέμπουν στηn ευρωπαϊκή παράδοση και δεν κρύβει άλλωστε ο ίδιος την ιδιαίτερη αδυναμία του σε κάποιους μεγάλους δημιουργούς του 20ου αιώνα, από τους οποίους άντλησε την έμπνευσή του: Bela Bartok, Eric Satie, Sergei Prokofiev. Είναι οι συνθέτες, των οποίων ανιχνεύεται η μουσική αύρα μέσα στις πιανιστικές συνθέσεις του Μάνου Χατζιδάκι.

Το πρώτο έργο είναι η «Μικρή Λευκή Αχιβάδα», που καταγράφεται ως έργο 1 (opus 1) και το οποίο συνέθεσε ο Χατζιδάκις στα 1947-48. Πρόκειται για μια σουίτα ελληνικών χορών (συρτός, τσάμικος, μπάλλος, καλαματιανός, σούστα) με μικρά ενδιάμεσα «σχόλια». Το έργο είναι αφιερωμένο στον προσωπικό του φίλο Νίκο Κούνδουρο. Αυτή είναι η δεύτερη δισκογράφηση του έργου από τη Δανάη Καρά μετά την πρώτη του 1982 που είδαμε χθες.

Οι «Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές», έργο 5, γραμμένο το 1949-50, είναι μια ελεύθερη μεταγραφή σε μορφή φαντασίας έξι πολύ γνωστών ρεμπέτικων τραγουδιών. Το έργο γράφτηκε για την ομώνυμη παράσταση του Ελληνικού Χοροδράματος της Ραλλούς Μάνου, με το οποίο έχει συνεργαστεί κι άλλες φορές ο συνθέτης («Καταραμένο Φίδι», «Ερημιά» κλπ.). Με το έργο αυτό ο Μάνος Χατζιδάκις εγκαινιάζει τη μακρά και σταθερή σχέση του με το ρεμπέτικο τραγούδι, αμέσως μετά την περίφημη ομιλία του το 1949. Ακολούθησαν πολλές συνθέσεις του προς την ίδια κατεύθυνση («Πασχαλιές μέσα απ’ τη νεκρή γη», «Ρυθμολογία», «Λειτουργικά», «Πέριξ», «Ο σκληρός Απρίλης του ‘45»).

Το τρίτο έργο του δίσκου είναι η «Ιονική Σουίτα», έργο 7, γραμμένη το 1953, που περιγράφεται από τον συνθέτη ως σουίτα για πιάνο σε 5 μέρη. Ο τίτλος του έργου οφείλεται πιθανόν στην πηγή έμπνευσης του συνθέτη, που φαίνεται πως ήταν οι Επτανήσιοι ποιητές Ανδρέας Κάλβος και Διονύσιος Σολωμός. Υπέροχες μελωδίες που συγκινούν βαθιά. Ιδιαίτερα τα μέρη ΙΙ και IV. Το έργο παρέμενε ανέκδοτο επί χρόνια κι αυτή εδώ είναι η πρώτη του δισκογραφημένη καταγραφή, ενώ ακολούθησε μια δεύτερη από τη Ντόρα Μπακοπούλου (2000).

Το τελευταίο έργο είναι η «Ρυθμολογία», έργο 30, γραμμένο το 1971, χρονιά θανάτου του ποιητή Γιώργου Σεφέρη, από τον οποίο άντλησε ο Χατζιδάκις την έμπνευσή του και στον οποίο αφιερώνει το έργο. Είναι ένα είδος άσκησης κατά το πρότυπο των «Τετραδίων Γυμνασμάτων» του ποιητή. Μορφολογικά το έργο είναι μια σουίτα χορών στο ρυθμό του χασάπικου σε ελεύθερο διάλογο με τους αστερισμούς του ζωδιακού κύκλου. Ξεχωρίζει το κομμάτι σε ρυθμό 9/8, γραμμένο στο ύφος του Σατί (θυμίζει έντονα τις «Γυμνοπαιδίες»), καθώς επίσης το "Χασάπικο των Διδύμων" και το "Χασάπικο του Υδροχόου". Θέματα του έργου χρησιμοποίησε ο Νίκος Κυπουργός στη διαμόρφωση του soundtrack για την ταινία «Ελεύθερη Κατάδυση» (1995).

Η Δανάη Καρά αποδεικνύεται άξια ερμηνεύτρια του Μάνου Χατζιδάκι αποδίδοντας τα έργα με την απαιτούμενη προσήλωση στο πνεύμα και το γράμμα της αρχικής γραφής τους. Αξιοσημείωτο είναι ότι η συγκεκριμένη ηχογράφηση επανεκδόθηκε το 2008 και από τη δισκογραφική εταιρία NAXOS.

(c) CD | Agora Musica | 1996 | Πηγή: d58