Ο Χατζιδάκις και το ρεμπέτικο: Τα Λειτουργικά με τη Φλέρυ (1970/1991)

Ο Μάνος Χατζιδάκις δεν ξέχασε την αγάπη του για το ρεμπέτικο ούτε και στην περίοδο που βρισκόταν στην Αμερική και συνεργαζόταν με κινηματογραφικούς κολοσσούς και διάσημες ορχήστρες ή μουσικά συγκροτήματα. Κι έτσι, μόλις γνώρισε τη Φλέρυ Νταντωνάκη κάπου στα τέλη του '60 κι αποφάσισε να την κάνει μούσα του και να γράψει μουσική για τη θεσπέσια φωνή της, ξεκίνησε μαζί της πρόβες και ηχογραφήσεις στον σπίτι του στη Νέα Υόρκη με ποικίλο μουσικό υλικό (μεταξύ άλλων ηχογράφησε και τον "Επιτάφιο" του Μίκη Θεοδωράκη).

Τότε λοιπόν ηχογραφήθηκαν και τα περίφημα "Λειτουργικά", ένας κύκλος ρεμπέτικων τραγουδιών σε προσαρμογή για φωνή και πιάνο, που αποτελεί και την τρίτη εκδοχή της χατζιδακικής οπτικής στο ρεμπέτικο τραγούδι, καθεμιά και διαφορετική από τις προηγούμενες: Είχε ξεκινήσει με διασκευές για σόλο πιάνο ("Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές"), προχώρησε σε ορχηστρικές διασκευές ("Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη") και τώρα πλέον αποφάσισε να χρησιμοποιήσει και το λόγο των ρεμπέτικων τραγουδιών.

Από τις πολυάριθμες ηχογραφήσεις που έκανε τότε ο συνθέτης με τη φωνή της Φλέρυς επέλεξε τελικά μόνο έξι διασκευές τραγουδιών του Μάρκου Βαμβακάρη, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Γιάννη Παπαϊωάννου και του Μπαγιαντέρα για τον δίσκο "Τα λειτουργικά" που εκδόθηκε πολύ αργότερα, το 1991, από τον Σείριο. Η ερμηνεία της Φλέρυς Νταντωνάκη αναδεικνύει με αποκαλυπτική δύναμη την υπέρτατη γοητεία των αυθεντικών μελωδιών μ' έναν τρόπο σχεδόν τελετουργικό, εξού και ο τίτλος της ηχογράφησης. Κορυφαία στιγμή νομίζω πως είναι το τραγούδι του Παπαϊωάννου "Άνοιξε γιατί δεν αντέχω".

Ο δίσκος συμπληρώνεται με μερικές πολύ ενδιαφέρουσες προσθήκες, πάντα με τη φωνή της Φλέρυς Νταντωνάκη. Συγκεκριμένα, έχουμε πέντε τραγούδια από τον "Καπετάν Μιχάλη" του Νίκου Καζαντζάκη, έργο του 1966, δύο θέματα από τον μεγάλο κύκλο "Η εποχή της Μελισσάνθης" (1970-1980) σε μια πρώτη απόδοση πολλά χρόνια πριν ηχογραφηθεί το έργο στην πλήρη του μορφή με τη Μαρία Φαραντούρη, ένα τραγούδι ("Η πέτρα") σε δεύτερη εκτέλεση από τη θεατρική μουσική "Απόψε αυτοσχεδιάζουμε" (1961) κι ένα ακόμη τραγούδι ("Το μαγικό χαλί") από τη μουσική της ταινίας "Τοπ Καπί" (1963) με στίχους του Άκου Δασκαλόπουλου που στη δισκογραφία είχε εμφανιστεί ως τότε μόνο στην ορχηστρική εκδοχή του 1962 για τη θεατρική παράσταση "Οδός Ονείρων".

(c) CD | ΣΕΙΡΙΟΣ | 1991 | Επανέκδοση 2015 | Πηγή: d58