Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2020

Σταύρος Κουγιουμτζής: Μικραίνει ο κόσμος (1982)

Δυο δίσκους ηχογράφησε όλους κι όλους ο Σταύρος Κουγιουμτζής για τη Lyra κατά την τριετή συνεργασία τους στο διάστημα 1979-1982. Πρώτα κυκλοφόρησε ο δίσκος "Όταν σε περιμένω" (1979) με τη Βίκυ Μοσχολιού και το 1982 ο κύκλος τραγουδιών "Μικραίνει ο κόσμος". Και οι δυο περιέχουν μελοποιημένη ποίηση, πράγμα όχι και τόσο συνηθισμένο για τον συνθέτη που προτιμούσε απλούς στίχους για τα τραγούδια του. Επίσης και οι δυο αυτοί δίσκοι συνδέονται με την παρουσία του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου, ο οποίος είχε γενικά μιαν απέχθεια για τον μελοποιημένο ποιητικό λόγο, αλλά για τον στενό του φίλο Σταύρο Κουγιουμτζή έκανε τη μεγάλη εξαίρεση, πράγμα που - με πολύ μεγαλύτερη επιφύλαξη - έκανε και για τον Μάνο Χατζιδάκι με τα "Τραγούδια της αμαρτίας"
Ο δίσκος λοιπόν "Μικραίνει ο κόσμος" είναι πολύ διαφορετικός απ' όλες τις ως τότε δουλειές του σπουδαίου συνθέτη. Το λαϊκό ύφος υποχωρεί φανερά μπροστά σε μια γραφή πολύ πιο χαμηλόφωνη και λυρική με θαυμάσιες μελωδίες και υποβλητική ενορχήστρωση, όπου το βιολί, το ακορντεόν και η φυσαρμόνικα αποκτούν έναν πολύ ισχυρότερο ρόλο μέσα στο σώμα της ορχήστρας. 
Επιπλέον, στον τομέα του στίχου αυτή τη φορά έχει το προβάδισμα ο ποιητικός λόγος, καθώς όλα τα τραγούδια αποτελούν μελοποιημένα ποιήματα, κυρίως του Ντίνου Χριστιανόπουλου, εμβληματικής μορφής στα πνευματικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Έχουμε επίσης ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη ("Λυπούμαι"), του Μίλτου Σαχτούρη ("Ο ναύτης"), του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη ("Εικόνα αχειροποίητη"), του Τάσου Κόρφη ("Μικραίνει ο κόσμος") και του Κώστα Ριτσώνη ("Τι σημαίνει αγάπη", "Κάτι παιδιά"). Σε μερικά απ' αυτά η μελωδική φλέβα του συνθέτη έχει κάνει θαύματα και το αποτέλεσμα είναι συναρπαστικό. Θα ξεχώριζα κυρίως τα τραγούδια: "Μικραίνει ο κόσμος", "Τι σημαίνει αγάπη", "Το τρανζιστοράκι", "Με γέλασες, με γέρασες", "Εικόνα αχειροποίητη" και "Ο ναύτης". Ειδικά το τελευταίο μας δίνει την ευκαιρία να συγκρίνουμε τη μελοποιητική ικανότητα του Κουγιουμτζή με την αντίστοιχη ενός Μάνου Χατζιδάκι, ο οποίος είχε μελοποιήσει το ίδιο ποίημα πολύ παλιότερα. Και χωρίς να κινδυνεύουμε να χαρακτηριστούμε ιερόσυλοι, θα έλεγα ότι η μελοποίηση του Κουγιουμτζή είναι ωραιότερη, γιατί έφερε το δύστροπο από άποψη προσωδίας ποίημα στα δικά του μέτρα με μια καλοφτιαγμένη μελωδία που ρέει αβίαστα και με απόλυτη φυσικότητα. 

Βασική ερμηνεύτρια του δίσκου είναι η γλυκύτατη Αιμιλία Κουγιουμτζή, σύζυγος του συνθέτη και διακριτική ερμηνεύτρια σε δύο πρπηγούμενες δουλειές του, στο "Ηλιοσκοπιο" (1973) και στα "Τραγούδια του καιρού μας" (1977). Μαζί της ο Αντώνης Καλογιάννης, ο Γιάννης Κούτρας, ο Γιάννης Μπογδάνος και ο ίδιος ο Ντίνος Χριστιανόπουλος που εδώ εμφανίζεται για πρώτη φορά και ως ερμηνευτής, πράγμα που αργότερα θα πράξει και σε κάμποσες δικές του δισκογραφικές εργασίες. Το εξώφυλλο υπογράφει ο ζωγράφος Γιώργος Σταθόπουλος.

(c) LP | Lyra | 1982 | Πηγή: d58

Δεν υπάρχουν σχόλια: